"โกสน" ไม้ใบหลากสีประดับสวนสวย

             โกสน(Croton) ไม้ประดับทรงคุณค่าอีกชนิดที่คนส่วนใหญ่รู้จักและมักพบเห็นได้โดยทั่วไป หรืออาจเคยนำไปใช้งานประดับตกแต่งสถานที่ตามโอกาสปกติและช่วงเวลาพิเศษที่เป็นวาระสำคัญต่าง ๆ เนื่องจากลำต้นที่ปลูกจากกิ่งขนาดเล็กก็สามารถนำไปใช้งานได้แล้วและยังมีใบที่ให้สีสดสวยงามแบบให้เลือกใช้ได้ง่ายและราคาก็เป็นที่น่าพอใจต่อนักจัดสวน จึงนับเป็นพืชประดับชนิดต้นๆที่ถูกระบุเพื่อนำมาใช้งานนั่นเอง 

              ซึ่งพันธุ์ดังกล่าวโดยส่วนใหญ่ได้ผ่านการทดสอบด้านการขยายพันธุ์เพื่อปลูกเลี้ยง และนำไปใช้งานอย่างแพร่หลายจนเป็นที่ยอมรับโดยทั่วไป กระทั่งแหล่งผลิตไม้ชำถุงจากแหล่งพื้นที่ที่มีชื่อเสียงย่านรังสิต-นครนายก และอีกหลายพื้นที่ยังปฏิเสธความต้องการของตลาดไม่ได้ จะมีก็แต่ต้องคงรักษาฐานการผลิตที่มีคุณภาพสำคัญต่อไป

              บรรดาผู้ผลิตต่างก็รู้ดีถึงชนิดพันธุ์ที่เหมาะสมและควรค่าต่อการผลิต ซึ่งมีความหลากหลายต่างไปด้วยสีและลักษณะที่น่าชม โดยส่วนใหญ่แล้วจะเป็นการระบุมาจากผู้ใช้งานโดยตรง จึงล้วนเป็นข้อมูลพื้นฐานสำคัญให้ได้ย้อนไปสู่การผลิตยังแหล่งต้นทางอย่างสอดคล้องต่อกันและกัน อันนับเป็นวงจรต่อเชื่อมระบบการผลิตสู่ตลาดอย่างสมบูรณ์โดยได้ประโยชน์ร่วมกันทุกฝ่ายจากไม้ประดับใบสวยชนิดนี้ไปพร้อมกัน 

            และด้วยมีความต้องการที่ขยายตัวมากขึ้นจนให้เกิดการพัฒนาชนิดพันธุ์ใหม่ๆขึ้นต่อมาท่ามกลางกระแสการใช้ไปถึงการเก็บสะสมในชนิดพันธุ์ที่สวยแปลกตา หรือมีคุณสมบัติต่างๆตามที่กลุ่มคนนิยมโกสนเขาต้องการ ซึ่งก็น้อยครั้งนักที่จะได้ต้นพันธุ์ดีที่เกิดจากลูกไม้ตามวัตถุประสงค์ที่นักพัฒนาพันธุ์คาดหวังและตั้งใจจากการผสมเกสร ที่เริ่มมาจากแรงบันดาลใจมาจากการกลายพันธุ์ในอดีตของลูกไม้ที่เป็นพันธุ์โบราณจากการนำเข้ามาช่วงเวลาหนึ่งแล้ว

             หากนับย้อนประวัติความเป็นมาเพื่อหาข้อมูลเกี่ยวกับโกสนที่เข้ามาปลูกในประเทศไทยก็อาจมีข้อมูลที่ระบุชี้ชัดไปบ้างแล้วตามสื่อต่างๆถึงการนำต้นโกสนเข้ามาจากต่างแดนเขตเอเซียใต้จนเป็นที่ฮือฮากันในยุคสมัยนั้น แต่บางกระแสก็ว่ามาจากเรือสำเภาที่มีการเดินเรือค้าขายโดยแล่นไปตามกระแสลมรับส่งสินค้าแวะแลกเปลี่ยนสิ่งของตามเมืองท่าตลอดเส้นทางผ่าน ส่วนหนึ่งก็มีต้นไม้ประดับที่ปลูกในภาชนะและมีความทนทานมากวางติดไปกับเรือเพื่อลดความกังวลเมื่อต้องห่างฝั่งไปนานๆจึงเกิดการกระจายถ่ายเทต้นพันธุ์จากถิ่นกำเนิดเดิมไปสู่แหล่งปลูกใหม่ในช่วงเวลานั้น 

               แต่ไม่มีการบันทึกที่ชัดเจนเนื่องจากพืชชนิดนี้ในระยะต้นไม่ใช่สินค้าหรือมีระบบการแลกเปลี่ยนที่ชัดเจนอย่างสินค้าอื่น แต่ทุกๆเหตุผลที่มาของไม้ชนิดนี้ก็ทำให้เป็นจุดเริ่มต้นที่ดี จนมีการพัฒนามาได้ไกลมากจากจุดเล็กๆที่นับจากการเข้ามา ช่วงเวลาแรกๆจากพันธุ์ดั้งเดิมเป็นไม้ต้นที่มีใบสีเขียวค่อนข้างเข้มและพอที่จะเห็นจุดสีที่แฝงอย่างเลือนลางโดยมีชื่อที่รู้จักว่า“แขกดำ” หลังได้ต้นใหม่จากเมล็ดกลับมีสีสันเด่นชัดขึ้นมากทั้งจากที่ติดเมล็ดและงอกเองตามธรรมชาติ

         หรือด้วยความตั้งใจจากนักปรับปรุงพันธุ์ จนไม้ต้นดั้งเดิมนี้ได้ถูกนับให้เป็นหนึ่งในคู่ผสมที่สำคัญ และเกิดกระแสการสร้างลูกไม้ใหม่ขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง จนมาถึงทุกวันนี้

              ลูกไม้ใหม่ที่ได้จากการงอกของเมล็ดโดยส่วนมากมักมีลักษณะเหมือนต้นแม่และจะมีบ้างที่แตกต่างออกไป ซึ่งก็เป็นเหตุผลเพียงพอที่จะถูกแยกต้นออกมาเป็นพันธุ์พิเศษ จนเมื่อต้นโตพอที่จะเห็นลักษณะเด่นชัดเจนมากขึ้น ผู้เพาะเลี้ยงจึงต้องรอคอยและเฝ้าสังเกต โดยต้องเลี่ยงการขายหรือทำลายไปเสียก่อนที่จะแน่ใจว่ามีโอกาสที่จะได้พันธุ์ดีสำหรับเป็นพันธุ์ไม้เพื่อเพิ่มมูลค่าในช่วงเวลาต่อไป โดยไม้ที่ได้ดังกล่าวมักจะได้รับการดูแลเปลี่ยนถ่ายกระถางขึ้นรุ่นตามขนาดที่เหมาะสมต่อไป 

            ความโดดเด่นที่ชัดเจนจากลักษณะและสีของใบใหม่ก็นับเป็นแบบเฉพาะตัว และสีของใบดังกล่าวจะเปลี่ยนแปลกไปจากเดิมมากเมื่อใบนั้นเริ่มเพสลาด ซึ่งยิ่งทำให้ไม้ชนิดนี้มีความหลากหลายของสีอันเกิดขึ้นตามธรรมชาติในไม้พุ่มอายุยาวนี้เหมาะที่จะใช้จัดสวนสวยตามความต้องการโดยมีความต่างจากไม้ประดับชนิดอื่นที่มีการใช้งานอยู่แล้วทั่วไป