"โกสน"ราชาแห่งไม้ใบปลูกง่าย-ประดับสวย

           ไม้มงคลใบสวยที่ชื่อโกสนปัจจุบันนี้มีชนิดพันธุ์หลากหลายมากจนยากที่จะนับชนิดทั้งหมดได้โดยง่าย เนื่องมาจากมีการเกิดลูกไม้ใหม่และรวมถึงไม้กลายพันธุ์ที่ได้จากการขยายพันธุ์ทั่วไปมีอยู่ต่อเนื่องตลอดเวลา นับแต่ต้นแรกๆที่เข้าสู่ประเทศไทยมากว่าศตวรรษแล้ว

          ทุกครั้งที่ได้ต้นจากการขยายพันธุ์ก็ยิ่งเพิ่มโอกาสการกลายที่แตกต่างออกไปแม้จะมีสัดส่วนไม่มากนัก แต่ด้วยเทคนิคการขยายพันธุ์รูปแบบใหม่ที่ได้พัฒนาไปพร้อมกับประสบการณ์และกาลเวลา ก็ช่วยให้ลดอุปสรรคในการเพิ่มจำนวนต้นพันธุ์ดีไปได้มากเลยทีเดียว

               โดยทั่วไปแล้วการขยายพันธุ์โกสนเป็นเรื่องที่ง่ายมากสำหรับเกษตรกรมือใหม่ แม้แต่คนนอกวงการเกษตรที่ไม่มีประสบการณ์เลยก็สามารถขยายพันธุ์เพิ่มจำนวนได้ดีหากได้ลองเริ่มต้น เพียงมีความพร้อมด้านสถานที่แม้จะไม่เป็นโรงเรือนโดยเฉพาะ ก็ขอให้เป็นพื้นที่ร่มรำไร มีความชื้นสูง หรือรดน้ำให้ความชุ่มชื้นได้แต่ต้องมีการระบายน้ำดีไม่มีการท่วมขัง วัสดุที่ต้องเตรียมสำหรับเพาะชำควรเก็บความชื้นได้ในระดับหนึ่ง มีสภาพความโปร่งให้อากาศแทรกตัวได้ 

              ส่วนภาชนะที่ใช้ใส่วัสดุสำหรับปักชำกิ่งพันธุ์ อาจเป็นกระถางหรือสิ่งดัดแปลงอื่นๆที่เหมาะสม และหากมีจำนวนกิ่งพันธุ์มากก็อาจกำหนดพื้นที่ทำเป็นแปลงชำไปเลยก็ได้ ส่วนที่เป็นหัวใจคือต้นพันธุ์ดีที่ต้องการขยายเพิ่มจำนวนนั่นเอง วิธีชำง่ายๆด้วยการตัดกิ่งพันธุ์ที่ต้องการ โดยควรเป็นกิ่งที่ไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป มีความยาวพอประมาณตั้งแต่15เซ็นติเมตรขึ้นไป หากเพื่อให้ได้ปริมาณจากกิ่งที่มีความยาวมากๆก็ให้ตัดทอนเป็นท่อนๆแล้วใช้กรรไกรแต่งริดใบออกบ้างเพื่อลดการคายน้ำจนขาดสมดุลของกิ่งพันธุ์ดังกล่าว 

             จากนั้นจึงนำท่อนพันธุ์ปักลงในวัสดุที่เตรียมไว้ลงลึกเล็กน้อยพอไม่ให้กิ่งล้มหรือพอประมาณ ไม่เกิน1ใน3ของความยาวในกิ่งสั้น เอียงเล็กน้อยตามทิศทางเดียวกันหากมีการปักพร้อมกันหลายๆกิ่งโดยต้องระวังมิให้กลับหัวหรือมีระยะชิดกันมากจนเกินไป ตลอดช่วงเวลารอคอยไปสู่การออกรากและยอดใหม่ก็ให้รดน้ำตามให้มีความชื้นต่อเนื่องเป็นระยะ สลับด้วยการรดราดหรือสเปรย์สารอินทรีย์อ่อนๆเป็นช่วงทุก7-10วัน/ครั้ง ก็จะช่วยให้ได้ต้นใหม่พร้อมใช้งานได้รวดเร็วขึ้น

            แต่ก็ยังมีการขยายพันธุ์ด้วยวิธีอื่นๆอีกหลายวิธี ที่ต้องใช้ทักษะ ประสบการณ์หรือความชำนาญในระดับหนึ่งที่นอกเหนือไปจากจากตัดกิ่งปักชำตามที่กล่าวมา เมื่อต้นพันธุ์ดียังมีจำนวนไม่มากแต่ต้องการขยายจำนวนเพื่อเพิ่มต้นแม่พันธุ์ให้มากขึ้น และพร้อมจำหน่ายในเวลาไล่เลี่ยกัน ก็อาจเลือกวิธีการขยายที่ถนัดและเหมาะสม บางส่วนอาจเป็นการตอนกิ่งหรือจะด้วยวิธีการเสียบยอดบนต้นตอที่เตรียมไว้โดยเฉพาะตามที่ผู้ผลิตมืออาชีพนิยมใช้วิธีนี้กันมากที่สุด อาจเนื่องมาจากต้นตอที่นำมาใช้จะมีความแข็งแรงเหมาะสมต่อสภาพแวดล้อมต่างๆ ระบบรากก็มีประสิทธิภาพ ยอดพันธุ์ดีที่ใช้นำมาเสียบก็สามารถรองรับกันได้ดี ติดและต่อเชื่อมกันจนดูเป็นเนื้อเดียวกันราวส่วนยอดที่ติดนั้นเป็นต้นเดียวกันโดยธรรมชาติ เติบโตได้ต่อเนื่องจนบางครั้งอาจโตได้ดีกว่ากิ่งที่ได้จากการขยายด้วยวิธีอื่นด้วยซ้ำ

             ภายหลังการขยายจนได้ต้นโกสนพันธุ์ดีและปลูกเลี้ยงโดยใช้เวลาอีกสักระยะหนึ่งก็จะได้ต้นที่มีขนาดใหญ่ขึ้นจนแตกกิ่งแขนงเป็นพุ่มพร้อมที่จะใช้งาน และมีความสามารถที่จะปรับตัวสู่การใช้งานในหลากหลายพื้นที่ ทั้งในรูปแบบไม้กระถางหรือกระทั่งปลูกลงดินก็ตาม จะด้วยสภาพแวดล้อมที่มีความแตกต่างกันเพียงใด ไม้ชนิดนี้ก็สามารถปรับตัวได้และจะออกยอดพร้อมใบใหม่ให้เห็นเป็นไปตามพันธุ์ต่างๆเลยทีเดียว และยิ่งไปกว่านั้นเมื่อไม้ชนิดนี้ได้ปลูกผ่านฤดูหนาวในช่วงเวลากลางคืนถึงเช้ามีสภาพอากาศเย็น 

             และช่วงสายๆแสงเริ่มส่องสะสมพลังงานมากขึ้นไปสู่ช่วงเวลาบ่ายจนมีอุณหภูมิสูงขึ้นแบบต่างขั้วกันไปเลย ก็ยิ่งให้ต้นไม้ต้องปรับตัวจนขับสีที่ดูเหมือนหลบอยู่ในต้นช่วงฤดูกาลอื่น ได้เร่งสาดสีราวกับแม่สีที่ผสมกันจนได้ที่เป็นดั่งราวกับไม้คนละต้นกันเลยทีเดียว ซึ่งนับเป็นความพิเศษที่เกิดขึ้นกับไม้ที่ชื่อโกสนจนคนในแวดวงไม้ประดับได้ยกให้ไม้ชนิดนี้เป็นดั่ง ราชาแห่งไม้ใบ ที่มีทั้งความสง่ามาพร้อมกับความสวยงาม มากด้วยคุณค่าน่านำมาใช้ประดับอีกสกุลหนึ่งเลยทีเดียว