สุดยอดชุมชนต้นแบบ 'บ้านโนนกอก' ชู 'ซอฟพาวเวอร์ ของไทยสู่นานาชาติ

นางยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม เป็นประธานพิธีเปิดโครงการพัฒนาต่อยอดทุนทางวัฒนธรรม ส่งเสริมเส้นทางท่องเที่ยววิถีชุมชนสู่ความยั่งยืน ของสุดยอดชุมชนต้นแบบ เที่ยวชุมชน ยลวิถี 'บ้านโนนกอก' จังหวัดอุดรธานี 

นางยุพา กล่าวว่า ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ได้ดำเนินโครงการคัดเลือก 10 สุดยอดชุมชนต้นแบบ เที่ยวชุมชน ยลวิถี เพื่อคัดเลือกชุมชนคุณธรรมฯ ที่มีศักยภาพและความพร้อมด้านการท่องเที่ยวในทุกมิติ จำนวน 10 ชุมชน จากชุมชนใน 76 จังหวัด ซึ่งนับว่าเป็นที่น่ายินดีอย่างยิ่ง ที่ชุมชนคุณธรรม 'บ้านโนนกอก' แห่งนี้ ได้รับการคัดเลือก เป็น 1 ใน 10 สุดยอดชุมชนต้นแบบ เที่ยวชุมชน ยลวิถี ประจำปี 2566 ของกระทรวงวัฒนธรรม ซึ่งเป็นที่แน่นอนว่าด้าน วธ. พร้อมจะผลักดันการประชาสัมพันธ์และมีแนวทางขับเคลื่อนให้ชุมชนที่ได้รับการคัดเลือกเป็นที่รู้จัก เกิดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมจากกลุ่มนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติมากยิ่งขึ้น อาทิ การมอบโล่เชิดชูเกียรติให้แก่ผู้นำชุมชนและผู้ว่าราชการจังหวัดที่ได้รับคัดเลือก สนับสนุนการผลิตและเผยแพร่สื่อโทรทัศน์ ประชาสัมพันธ์สุดยอดชุมชนต้นแบบฯ ให้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย เตรียมพร้อมจัดการอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพด้านการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมสร้างสรรค์ของเครือข่ายทางวัฒนธรรมและผู้นำชุมชนฯ ตลอดจนผลักดันการอบรมพัฒนาศักยภาพเด็กและเยาวชนในสุดยอดชุมชนต้นแบบฯ สู่การเป็นสุดยอดนักเล่าเรื่อง เที่ยวชุมชน ยลวิถี ซึ่งผลงานของสุดยอดนักเล่าเรื่องฯ จะได้รับการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อโทรทัศน์และสื่อออนไลน์เพื่อให้เป็นที่รู้จักในวงกว้างต่อไป

ปลัด วธ. กล่าวอีกว่า ชุมชนคุณธรรมฯ 'บ้านโนนกอก' มีผู้นำพลังบวร และเครือข่าย ขับเคลื่อนที่เข้มแข็ง คนในชุมชนมีความสุข มีความรักสามัคคี มีการอนุรักษ์ สืบสานศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่นอย่างเหนียวแน่น ชุมชน 'บ้านโนนกอก' พื้นที่แห่งการทอผ้าโบราณที่ยังคงอนุรักษ์การทอแบบโบราณ ย้อมสีธรรมชาติจากดอกบัวแดง เป็นชุมชนที่ถวายงานเรื่องการทอผ้าโบราณที่มีเรื่องราว มีตำนาน ผสานกับนวัตกรรมสมัยใหม่ที่สร้างให้เกิดมูลค่าและคุณค่าในทุกมิติ มีอาหาร ที่รสชาติอร่อยตกแต่งอย่างวิจิตรสวยงาม มีการแสดงศิลปวัฒนธรรม ประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างงดงาม เหมาะสมกับที่ได้รับรางวัลมากมาย สมดังสโลแกนที่ชุมชนได้ร่วมกันกำหนดขึ้นว่า “เที่ยวโนนกอก ออนซอนอาหารท้องถิ่น สืบสานงานศิลป์ ผ้าพื้นถิ่นย้อมดอกบัวแดง”

 ทั้งนี้ ชุมชนดังกล่าวพร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวด้วยเส้นทางท่องเที่ยวในมิติศาสนาและวัฒนธรรมอีกมากมาย ได้แก่ ศูนย์ทอผ้าโบราณบ้านโนนกอก วัดใหม่ไชยมงคล สวนตาลคู่ ป้องดินฟาร์มเห็ด พระธาตุโพนทอง วัดศิริสุขาภิบาล (วัดบ้านโก่ย) นาคำวิลล่า นอกจากนี้ ยังมีสถานที่พัก โรงแรม และรีสอร์ท พร้อมต้อนรับอำนวยความสะดวกอีกมากมาย ด้านมัคคุเทศน์ก็มีบริการให้ความรู้และนำชมในสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญๆอีกด้วย

ด้านนายวันชัย คงเกษม ผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี กล่าวว่า 'บ้านโนนกอก' เป็นชุมชนที่มีชื่อเสียงในการทอผ้าโบราณ ประยุกต์ลวดลายผ้าจากลายหมอนขิดอีสาน ขิดลายนาค ลายกนกประตูโบสถ์วัดบ้านหนองนาคำ ลายขอเล็บแมว และลายขอขิดเกียง นำสายบัวแดง ดอกบัวแดงและเกสรบัวแดง มาย้อมเส้นไหมที่ใช้ทอ ซึ่งดอกบัวแดงที่นำมาย้อม เกิดขึ้นในลำห้วยเชียงรวงที่ไหลผ่านในหมู่บ้านโนนกอก มาผสมผสานแนวคิดเทคนิคสร้างสรรค์ เกิดผืนผ้าขิดที่มีความประณีต และความงดงาม นำโดยนายอภิชาติ พลบัวไข ผู้ใหญ่ 'บ้านโนนกอก' พัฒนาให้ปราชญ์ชาวบ้านได้นำภูมิปัญญาการทอผ้าแบบดั้งเดิมของคนในตำบลหนองนาคำ โดยการใช้กี่ทอผ้าโบราณ มาสร้างรายได้ให้แก่ชุมชน มีการจัดตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้กลุ่มทอผ้าโบราณบ้านโนนกอก เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ให้กับเด็กเยาวชน ประชาชนที่สนใจมากกว่า 1,000 คนต่อเดือน

ด้านนายอภิชาติ พลบัวไข ผู้นำชุมชนคุณธรรมฯ บ้านโนนกอก กล่าวว่า 'บ้านโนนกอก' เริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ. 2558 มีพื้นที่ประมาณ 1,000 ตารางเมตร คนในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำนา เกษตรกร มีการรวมกลุ่มจัดตั้งกลุ่มทอผ้าโบราณ 'บ้านโนนกอก' ที่อนุรักษ์การทอผ้าขิด ผ้าไหม ผ้าฝ้าย โดยตนได้เริ่มต้นพัฒนาให้ปราชญ์ชาวบ้านโนนกอก ได้นำภูมิปัญญาการทอผ้าแบบดั้งเดิมของคนในตำบลหนองนาคำ มาสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนและ ปัจจุบันได้จัดตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้กลุ่มทอผ้าโบราณ 'บ้านโนนกอก' มีพิพิธภัณฑ์รวบรวมลายผ้าทอโบราณและหมอนขิดเก่าแก่ เช่น ลายขิดเกียง ซึ่งเป็นลายผ้าห่อคัมภีร์โบราณ รวมถึงผ้าทอโบราณอื่นๆ ที่หาดูได้ยาก มีการสาธิตภูมิปัญญาและการเรียนรู้การมัดย้อม/การย้อมผ้าจากดอกบัวแดง และสายบัวแดง นอกจากนี้ยังมีการสาธิตการห่อข้าวต้มมัดธัญพืชกลีบบัวแดง ซึ่งได้รับการคัดเลือก จากกระทรวงวัฒนธรรม ให้เป็นอาหารประจำจังหวัดอุดรธานี ตามการดำเนินการจัดกิจกรรม “1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น”ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 ในชุมชนมีแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และประวัติศาสตร์ คือ พระธาตุโพนทอง ซึ่งเป็นที่สักการะบูชาของชาวขอมในสมัยนั้น ถือเป็นวัดที่มีความสำคัญมีพระพุทธรูปที่โดดเด่นและสวยงามอยู่หลายองค์ เป็นที่เคารพของประชาชนทั้งในจังหวัดและจังหวัดใกล้เคียง