เหรียญหลวงพ่อโตรุ่นแรกวัดพนัญเชิง | คมชัดลึก

          "พระพุทธไตรรัตนนายก" หรือหลวงพ่อโต หรือที่ชาวจีนมักเรียกว่า ซำปอฮุดกง เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นปิดทอง ปางมารวิชัย เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่วัดพนัญเชิง จ.พระนครศรีอยุธยา พุทธลักษณะเป็นศิลปะสมัยอู่ทอง หน้าตักกว้าง ๗ วา ๑๐ นิ้ว ความสูงตลอดถึงพระรัศมี ๙ วา ๒ ศอก

           "เหรียญหลวงพ่อโต วัดพนัญเชิง" มีการจัดสร้างเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.๒๔๖๐ ทั้งๆ ที่ไม่ได้มีการจารึก พ.ศ. ที่สร้างไว้ในเหรียญก็ตาม แต่รู้กันเป็นนัยๆ ว่า สร้างเมื่อ พ.ศ.๒๔๖๐ พร้อมกับเหรียญหลวงพ่อพุทธโสธร พ.ศ.๒๔๖๐

           หลังจากนั้นอีก ๒๕ ปี ซึ่งตรงกับ พ.ศ.๒๔๘๕ ได้มีการจัดสร้างอีกครั้ง(บล็อกไม่มีขี้กลาก หรือ พ แตก) ในสภาพสวยสมบูรณ์ค่านิยมอยู่ในหลักหมื่นปลายๆ ถึงหลักแสน ส่วนอีกรุ่นหนึ่งที่ได้รับความนิยม คือ พ.ศ.๒๕๑๗ เนื้อทองคำหลักแสน เนื้อเงินหลักหมื่น เนื้อทองแดงหลักพัน

           สาเหตุที่เรียกกันว่า "พิมพ์เศียรเล็ก" หรือ "พิมพ์เศียรถั่วงอก" เพราะเศียรของพระอัครสาวกเบื้องซ้าย และเบื้องขวา คือ พระโมคคัลลานะ พระสารีบุตร เศียรมีขนาดเล็กกว่าเหรียญหลวงพ่อโต เรียกกันว่า "พิมพ์เศียรโต"

           คำว่าเศียรเล็ก เศียรโต จึงถือเอาเศียรพระโมคคัลลานะและพระสารีบุตร มิได้มีความหมายถึงเศียรองค์พระพุทธเจ้าองค์กลาง ที่เรียกว่า "หลวงพ่อโต"

           ด้วยเหตุนี้แหละ บรรดานักนิยมสะสมอนุรักษ์วัตถุมงคลจึงถือเอาขนาดของพระเศียรของพระอัครสาวก เบื้องซ้ายและเบื้องขวา มาตั้งชื่อแบบพิมพ์ แยกออกจากกัน เพื่อให้เข้าใจความหมาย พูดกันรู้เรื่องง่ายเข้า ไม่สับสน และที่เรียกชื่อว่า "พิมพ์เศียรเล็ก" มีเฉพาะเหรียญรุ่นนี้รุ่นเดียว ส่วนรุ่นอื่นๆ เขาก็มีชื่อเรียกเฉพาะแตกต่างกันไป

           ลักษณะของเหรียญ เป็นเหรียญปั๊มมีหูในตัว รูปอาร์ม ด้านหน้า เป็นรูปจำลองหลวงพ่อโตและพระอัครสาวกเบื้องซ้ายเบื้องขวา คือ พระโมคคัลลานะและพระสารีบุตร ที่ประดิษฐานอยู่ภายในพระวิหารวัดพนัญเชิง ด้านบนซ้ายมือเขียนว่า "พระพุทธไตร" ด้านบนขวามือเขียนว่า "ยรัตนนายก"

           ด้านหลัง ตรงกลางเป็นอักขระขอม ๔ ตัว คือ "อิ สะ วา สุ" อยู่ภายในขมวดยันต์ช่องละตัว มี ๔ ช่อง ด้านบนเขียนว่า "วัดพนัญเชิงกรุงเก่า" ด้านล่างมีภาษาจีน ๔ ตัว อ่านได้ความว่า "ซำ ปอ ฮุด กง"

           ค่าเหรียญหลวงพ่อโต รุ่นแรก วัดพนัญเชิงราคาประมาณอยู่ในหลักแสนปลายๆ ถ้าเป็นเหรียญที่อยู่ในสภาพสวย ราคาขยับไปอยู่ในหลักล้านต้นๆ บางเหรียญขึ้นไป ๒-๓ ล้านบาท