พระเครื่อง

พระพุทธชินราชองค์เล็กที่สุดในโลกพระกู้ชาติ

พระพุทธชินราชองค์เล็กที่สุดในโลกพระกู้ชาติ

21 เม.ย. 2556

พระพุทธชินราชองค์เล็กที่สุดในโลกพระกู้ชาติ คู่ ๒ มหาราชของไทย(๔) : สาระสังเขปพระเนื้อชิน โดยชาติ วิศิษฎ์สรอรรถ


               จ.พิจิตร คือ จังหวัดเดียวที่สร้างพระเครื่องลงกรุไว้ด้วยพิมพ์ “เล็กจิ๋วที่สุด และฤทธิ์แรงที่สุด” ในด้านอยู่ยงคงกระพัน นั่นก็คือ พระพิจิตร พิมพ์ต่างๆ เช่น พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า ที่ได้นำเสนอต่อเนื่องมา ๓ ตอน...พระกู้ชาติ คู่ ๒ มหาราชของไทย ถึงเรื่องเล่าขานกันมาจากสมัยเก่าก่อนถึง ๒ พระมหากษัตริย์มหาราช ที่ทรงกู้เอกราชของชาติไทยว่า...สมเด็จพระนเรศวรมหาราช และ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงนำพระเครื่องของเมืองพิจิตรติดพระองค์ตลอดเวลายามออกศึกสงคราม โดยทรงนำมาติดไว้ที่พระมาลา พระที่ดุจดั่งเพชรน้อยเม็ดงามพิมพ์ “เม็ดข้าวเม่า” พิมพ์นี้ คือ พระชัยมาลา

               ทั่วประเทศไทยจะพบพระโบราณที่มีอายุหลายร้อยปี ซึ่งพบตามกรุต่างๆ ทั่วไปนั้น จะมีให้เราได้พบเห็นพระที่มีพิมพ์ปางต่างๆ ซึ่งแตกต่างกันหลากหลายมากมาย มีทั้งประทับนั่ง ประทับยืน แต่มีพิมพ์พระอยู่ปางหนึ่งที่กล่าวได้ว่าคือพิมพ์ที่ชาวไทยเราศรัทธายอมรับกันทั้งประเทศว่าเป็นพิมพ์ของพระที่มีความศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองตั้งแต่ครั้งอดีตมาจนถึงทุกวันนี้ มีการจัดสร้างพระแบบพิมพ์รูปจำลองเหมือนมากมาย รวมถึงในรูปแบบพระเครื่อง เพื่อบูชาติดตัวเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต และไว้คุ้มครองให้แคล้วคลาดจากภัยร้ายไม่ให้มากล้ำกราย คือ แบบพิมพ์ของ “พระพุทธชินราช” ที่มีการจัดสร้างขึ้นมาเพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนา มาอย่างยาวนานเกินกว่า ๕๐๐-๖๐๐ ปี เช่น พระพุทธชินราชใบเสมา จ.พิษณุโลก พระเครื่องประเภทพระกรุพระเก่าแบบพระเนื้อชิน ที่มีชื่อเสียงโด่งดังเป็นหนึ่งในชุดเบญจภาคีพระยอดขุนพล วงการพระเนื้อชินเรียกขานชื่อให้สั้นลงแบบคล้องจองว่า พระชินราชใบเสมา หรือ พระใบเสมา อีกทั้งยังพบพระพิมพ์นี้อีกหลายกรุ เช่น พระพุทธชินราชใบมะยม กรุวัดอรัญญิก, พระพุทธชินราช กรุเขาสมอแครง จ.พิษณุโลก และพระปรกโพธิ์ซุ้มชินราช กรุท่าเรือ จ.นครศรีธรรมราช

               ส่วนของ “พระเมืองพิจิตร” มีการขุดพบพระเครื่องมากมาย เกือบร้อยพิมพ์ มากกว่าของเมืองอื่นๆ อย่างน้อยก็ประมาณได้เทียบเคียงเมืองอยุธยา มีทั้งแบบใหญ่เกือบเท่าฝ่ามือ (พระแผง) และที่เล็กลงไปตามลำดับ จนถึงขนาดเล็กจิ๋ว ก็มีมากกว่าพระเครื่องของเมืองอื่นๆ ซึ่งมีประมาณ ๒๐ พิมพ์ ที่จัดอยู่ในพระเล็กจิ๋วประเภท “พระพิจิตร เม็ดข้าวเม่า” ดังที่นำเสนอชื่อพิมพ์ของพระแบบต่างๆ ไปแล้ว รวมถึงมีการพบพิมพ์ “พระพุทธชินราช” ในรูปแบบ เม็ดข้าวเม่า ที่เมืองพิจิตรนี้อีกด้วย คือ พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า พิมพ์ “พระพุทธชินราช” กรุวัดมหาธาตุ หรือที่เซียนพระรุ่นเก่าเรียกชื่อแบบง่ายๆ ว่า พระพิจิตรชินราช

               พระพิจิตรชินราช มีขนาดองค์กว้างเพียง ๖ มม. สูง ๑๐ มม.เท่านั้น ขนาดที่เล็กจิ๋วนี้สามารถกล่าวได้ว่า เป็นพระกรุพระเก่าที่ผ่านการลงกรุฝังอยู่ในพื้นดิน มีอายุหลายร้อยปี ที่ขุดพบขึ้นมาได้ในแบบพิมพ์ของพิมพ์ พระพุทธชินราช “องค์เล็กที่สุดในโลก”

               เมื่อพบเห็นองค์พระพิมพ์นี้แล้ว ทำให้ระลึกถึงบรรพชนผู้สร้างพระที่มีขนาดเล็กพิมพ์ต่างๆ เหล่านี้ว่า ท่านผู้สร้างได้สร้างไว้ให้สืบทอดพระพุทธศาสนา ได้ฝากงานศิลปกรรมและปฏิมากรรมสุดยอดได้อย่างเหลือเชื่อ ที่มีความสามารถสร้างองค์พระให้มีสภาพคงทนถาวรผ่านกาลเวลามายาวนานได้อย่างอัศจรรย์จริงๆ ทั้งที่ความเป็นจริงแล้วองค์พระที่มีเนื้อโลหะผสมเพียงน้อยนิดเหล่านี้ น่าจะย่อยสลายหมดสภาพ ระเบิดแตกหมดตั้งแต่ตอนที่ฝังตัวอยู่ในดิน ขณะผ่านการแช่น้ำและได้รับความกดดันจากอุณหภูมิความร้อนต่างๆ มากมาย แต่องค์พระที่มีอายุความเก่าสูงมาก เช่น พระพิจิตรชินราช พิมพ์นี้ กลับแสดงพุทธศิลป์ของพระพุทธชินราช ออกมาให้ได้พบเห็นความงดงามในแบบวัตถุมงคลโบราณที่เล็กมากๆ โดยมีความสมบูรณ์ลงตัวครบถ้วนในแบบของพิมพ์พระ ทั้งๆ ที่ในยุคโบราณตอนลงมือสร้างพระนั้น มีเพียงเครื่องมือพื้นบ้านเพียงไม่กี่ชิ้น ไม่ทันสมัยอย่างปัจจุบัน

               พระพิจิตรชินราช พุทธลักษณะ พิมพ์ทรงสามเหลี่ยมหน้าจั่ว องค์พระประทับนั่งปางมารวิชัย บนฐานเรียบตรงชั้นเดียว อยู่ในซุ้มเรือนแก้ว ที่ออกแบบเป็นเส้นขีดลาย ๒ เส้นให้เห็นเป็นซุ้ม ๒ ชั้น โดยมีเส้นโค้งขึ้นเป็นลายกนกชั้นเดียวแบบยาวเด่นมากอยู่เป็นคู่ที่บริเวณข้างพระศอทั้ง ๒ มองดูแล้วสื่อได้ว่าเป็น พระพุทธชินราช ที่จำลองแบบมาจากพระพุทธชินราชองค์ใหญ่ ของวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จ.พิษณุโลก ได้เหมือนมาก

               พระพิจิตรชินราช สร้างด้วยเนื้อชินเงิน เนื้อพระเป็นมันวาว สีค่อนข้างออกดำปนสีเงินอมเขียว ผิวของเนื้อพระมีร่องรอยของการระเบิดแบบปริ เป็นเส้นลายลานแตกเล็กมากให้เห็นได้หลายจุดทั่วองค์พระ รวมถึงเส้นลายลานเล็กด้านหลังพระที่มีปรากฏอยู่บริเวณด้านล่าง ปะปนกันอยู่ในลายผ้าชนิดแบบลายใหญ่ และบริเวณขอบด้านข้างทั้ง ๓ ด้าน โดยเฉพาะมีให้เห็นมากมายจำนวนอีกหลายๆ เส้นอย่างชัดเจนที่ขอบพระด้านล่าง

               พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า ทุกพิมพ์ ขึ้นชื่อลือชาว่าเป็น “พระจิ๋วแต่แจ๋ว” ใช้ดีในด้านอยู่ยงคงกระพัน ชวนให้พกติดกายคล้องคอบูชายิ่งนัก โดยเฉพาะสุภาพสตรี เหมาะสมมาก เพราะองค์พระเล็กกะทัดรัดน่ารักมาก และมีน้ำหนักเบาสบาย

               แต่สำหรับ พระพิจิตรชินราช พิมพ์นี้ บอกได้เลยว่า มิใช่เพียงคุณผู้หญิงอย่างเดียวเท่านั้นที่ปรารถนา แม้คุณผู้ชายที่เป็นนักสะสมพระเนื้อชิน เห็นแล้วก็ยังต้องการเป็นเจ้าของ เพราะเป็นพระในตำนานที่หายากมาก ไม่มีให้ได้พบเห็นบ่อยนัก จึงปรารถนาอย่างยิ่งที่จะได้เป็นเจ้าครอบครอง ด้วยเหตุผล ๒ ประการ คือ เป็น พระชัยมาลาในรูปแบบ “พระพิจิตร เม็ดข้าวเม่า” และยังเป็น พระพิมพ์ พระพุทธชินราช ที่ศักดิ์สิทธิ์คู่ฟ้าเมืองไทย ในรูปแบบหนึ่งเดียวของพระกรุพระเก่า “องค์เล็กที่สุดในโลก” อีกด้วย