พระนาคปรก พะงั่ว กรุวัดมหาธาตุ อยุธยา | คมชัดลึก

 นอกจากนี้ ยังมีพระเนื้อดินที่มีศิลปะของอยุธยาแท้ๆ จัดได้ว่าเป็น พระร่วมสมัย เพราะได้รับอิทธิพลของพระหลายยุคมาผสมผสานกัน พระเหล่านี้วงการเรียกว่า พระย้อนศิลป์

 คำว่า ย้อนศิลป์ คือ นายช่างที่สร้างพระในสมัยนั้นได้สร้างแม่พิมพ์ขึ้นใหม่เอง โดยเลียนแบบพระยุคเก่าก่อน เป็นต้นแบบ ทางด้านศิลปะและจินตนาการ ไม่ได้นำองค์จริงของเดิมมาถอดพิมพ์แต่ประการใด

 พระย้อนศิลป์บางพิมพ์จึงมีความสวยงามโดดเด่น ในอีกรูปแบบหนึ่ง ที่ไม่เหมือนกับองค์เดิมก็มี เช่น พระนาคปรก กรุวัดราชบูรณะ สร้างล้อศิลปะลพบุรี พระพักตร์ลดความเคร่งขรึมลง สัดส่วนลำตัวองค์พระไม่บึกบึนทะมึน มีความขึงขังน้อยกว่า  แต่มีพระบางพิมพ์ที่ขุดพบได้ที่เมืองกรุงศรีอยุธยา แต่กลับมี เนื้อพระ ในการสร้างและพุทธศิลป์ต้นแบบที่มีอายุเก่าแก่มากกว่ายุคของเมืองอยุธยาที่ขุดพบได้ ถึงหลายร้อยปี ชี้ชัดเจนได้ว่า เป็นพระที่สร้างขึ้นในยุคลพบุรี สมัยต้นๆ เป็นพระพิมพ์ปางนาคปรก เช่นเดียวกันคือ พระนาคปรก พะงั่ว กรุวัดมหาธาตุ

 พระนาคปรก พะงั่ว เมื่อพิจารณาจากพุทธศิลป์แล้ว จะพบว่าเป็นพระศิลปะลพบุรีโดยแท้ ผู้สันทัดกรณีให้ข้อสันนิษฐานว่า  เป็น พระฝากกรุ โดย ขุนหลวงพะงั่ว ได้นำเอาพระที่สร้างในสมัยลพบุรี ซึ่งสร้างโดยช่างสกุลขอมโบราณ มาบรรจุกรุไว้ที่วัดมหาธาตุ

 พระที่ขุดพบได้พิมพ์นี้ จึงมีศิลปะของขอมโดยตรง โดยเฉพาะ พระนาคปรก พะงั่ว ที่มี ซุ้มเรือนแก้ว ครอบคลุมอยู่ ถือเป็นพิมพ์พิเศษ ที่หาได้ยากยิ่ง ลักษณะของซุ้มเรือนแก้วที่อยู่ล้อมองค์พระ มีศิลปะงดงามมาก

 ซุ้มลักษณะนี้ เป็นเอกลักษณ์ที่สามารถชี้ชัดได้ว่า เป็นการสร้างโดยฝีมือช่างผู้มีจินตนาการของศิลปะขอมโบราณโดยตรง  อีกทั้งพระพิมพ์นี้มีลักษณะผุกร่อนระเบิดมาก จะเก่ากว่าพระทั้งหลายที่ขุดพบได้ที่ จ.พระนครศรีอยุธยา ซึ่งส่วนใหญ่ เป็นพระที่มีผิวปรอทขาวจับตามองค์พระ แทบทั้งสิ้น

 แต่ พระนาคปรก พะงั่ว กลับไม่มีผิวคราบปรอทเลยทั้งกรุ มีแต่สนิมเกล็ดกระดี่เป็นส่วนใหญ่ และผิวเนื้อพระออกทางสีดำปนเทา แบบสนิมตีนกาทั่วทั้งองค์  

 พระนาคปรก กรุพะงั่ว เป็นพระนาคปรกที่ถือว่า เป็นจักรพรรดิแห่งพระนาคปรกที่มีพุทธศิลป์งดงามอลังการที่สุด โดยเฉพาะตัวพญานาค ดูดุจดั่งมีชีวิต แผ่รังสีแห่งความมีอำนาจน่าเกรงขาม ซึ่งไม่มีพระนาคปรกจากกรุอื่นใดที่จะมีพลังดึงดูดให้ชวนชมมากเท่ากับ พระนาคปรก กรุพะงั่ว นี้เลย

 พระพิมพ์นี้ขุดพบจากกรุในบริเวณวัดมหาธาตุ เมื่อ พ.ศ.๒๔๙๙ เป็นพระเนื้อชินเงิน ที่มีอายุความเก่าถึง ๖๐๐-๗๐๐ ปี หรืออาจจะมากกว่านั้นก็ได้

 พระกรุนี้เกือบทั้งหมด เนื้อพระจะผุกร่อน และระเบิดเสียมาก เพราะเป็นกรุที่น้ำท่วมถึง ส่วนมากเป็นผิวสนิมเกล็ดกระดี่สีดำตีนกา  เนื้อพระออกแบบสีดำปนเทา ปรากฏอยู่ทั่วตามบริเวณผิวองค์พระ
 
 พระนาคปรก กรุพะงั่ว มี ๓ พิมพ์ คือ พิมพ์ใหญ่ พิมพ์กลาง และพิมพ์เล็ก
 สำหรับ พระนาคปรก พิมพ์ใหญ่ องค์พระจะมีขนาดค่อนข้างใหญ่ตามแบบคนสมัยโบราณ ที่นิยมสร้างไว้สักการบูชา องค์พระปฏิมามีพระพักตร์บึกบึน ประทับนั่งปางสมาธิ เหนือขนดนาค เบื้องหลังมีพญานาค ๗ เศียร แผ่พังพาน เหนือเศียรองค์พระประทับอยู่บนบัลลังก์ลำตัวนาคที่ขนดเป็นชั้นถึง ๓ ชั้น พระวรกายล่ำสันสมบูรณ์ องค์พระประดับด้วยเครื่องทรงครบสมบูรณ์  แต่ไม่ปรากฏพระนาภีให้เห็น

 ส่วน พระนาคปรก พิมพ์กลาง มีขนาดเล็กย่อมลงมา และลำตัวนาคขนดเพียง ๒ ชั้น พุทธคุณเด่นไปทางด้านคงกระพันชาตรี และดียิ่งสำหรับคนที่เกิดประจำวันเสาร์ สำหรับท่านที่เกิดในวันอื่นๆ ก็สามารถสักการบูชาได้เช่นเดียวกัน

 ราคาเช่าหา พระพิมพ์ใหญ่นี้มีราคาสูงกว่าพระพิมพ์อื่นๆ สภาพไม่สวย หลักหมื่นกลางขึ้นไป ถ้าสภาพสวย ผิวองค์พระระเบิดร้าวรานไม่มาก พระพักตร์และพญานาคทั้ง ๗ เศียร ลึกคมชัด ราคาจะอยู่ที่หลักแสนขึ้นไป แต่ก็หายาก เพราะพระมีจำนวนน้อย พระพิมพ์กลางมีราคาลดหลั่นลงมาตามลำดับ

 พระนาคปรก กรุพะงั่ว พิมพ์เล็ก มีพิมพ์ทรงแบบเดียวกับพิมพ์ใหญ่และพิมพ์กลางทุกประการ แต่องค์พระจะแตกต่างกันที่ขนาด ซึ่งเล็กกว่ากันมาก พระพิมพ์เล็กนี้องค์พระปฏิมาประทับอยู่บนบัลลังก์ลำตัวนาคที่ขนดเป็นชั้นเพียงชั้นเดียวเท่านั้น

 ขนาดองค์พระไม่ใหญ่มากนัก พุทธคุณเหมือนกับพระพิมพ์ในกรุเดียวกันทุกประการ สนนราคาเช่าหา จะถูกกว่าพระพิมพ์ใหญ่เล็กน้อย เพราะนักสะสมให้ความนิยม เช่าหาเพื่อบูชาขึ้นคอได้สบาย ไม่ใหญ่โตเหมือนพิมพ์อื่นๆ

 สนนราคาสำหรับพระที่มีสภาพทั่วไป อยู่ที่หลักหมื่นกลาง สภาพสวยสมบูรณ์ ราคาเฉียดหลักหมื่นปลาย

"ชาติ วิศิษฏ์สรอรรถ"