'ชื่อนามสกุลนักร้องลูกทุ่งตามยุคสมัยยอดนิยม' | คมชัดลึก

 

          หลายปีก่อน ผมเคยบันทึกเรื่องชื่อของศิลปินนักร้องลูกทุ่ง ที่มีเคล็ดลับการตั้งชื่อกันหลายแบบ นับตั้งแต่ยุคกึ่งศตวรรษที่ได้มีการบันทึกไว้ว่า นักร้องคนแรกที่ตั้งชื่อและนามสกุลสมมุติตามถิ่นที่มาของบ้านเกิด คือ ก้าน แก้วสุพรรณ คนสามชุก สุพรรณบุรี ที่เล่าขานกันว่า ครู ป. ชื่นประโยชน์ ตั้งชื่อให้ตามถิ่นที่มา

 

          หลังจากนั้น ก็มี ไวพจน์ เพชรสุพรรณ ขวัญจิต ศรีประจันต์ สองศิลปินแห่งชาติ ศรเพชร ศรสุพรรณ แม้แต่ พุ่มพวง ดวงจันทร์ ก่อนที่ มนต์ เมืองเหนือ จะตั้งชื่อนี้ให้ ก็เคยใช้ชื่อ น้ำผึ้ง เมืองสุพรรณ มาก่อน

 

          นักร้องที่ใช้ชื่ออำเภอ จังหวัด มาเป็นนามสกุลกันแบบตรงๆ ไม่มีดัดแปลงก็หลายคน อาทิ ระพิน ภูไท  ที่แต่เดิมเคยใช้ชื่อว่า “เพชร พิษณุโลก” และยังมี เด่น อุตรดิตถ์ ทิว สุโขทัย หนุ่ม บุรีรัมย์ เพชร โพธาราม รุ่ง โพธาราม เสน่ห์ เพชบูรณ์ กำปั่น บ้านแท่น ดาวใต้ ปลายพระยา ส่องแสง กำแพงเพชร อาภาพร นครสวรรค์ น่านฟ้า กาฬสินธ์ุ ไล่ลงไประดับอำเภอก็มีมากมาย อาทิ เพชร พลาญชัย เอกราช สุวรรณภูมิ มาจนถึงล่าสุด น้องผึ้ง บึงสามพัน ลำยอง หนองหินห่าว ฯลฯ

 

          นามสกุลที่ตัดจากชื่อสถานที่ยาวๆ มาเป็นสั้นขึ้น หรือเติมคำนำหน้าลงไป แต่ก็ยังสื่อความหมายถึงถิ่นมาตุภูมิ อาทิ ศิลปินแห่งชาติ ชินกร ไกรลาศ รจนา สารคาม ขวัญชัย เพชรร้อยเอ็ด สุนารี ราชสีมา พรพรรณ หลานย่าโม วิโรจน์ เพชรเมืองกาญจน์ ดาวใต้ เมืองตรัง เด่นชัย สายสุพรรณ มนต์สิทธิ์ คำสร้อย รุ่งตะวัน ขวัญกระบี่ ดาวเรือง เมืองย่าโม ภาคภูมิ เพชรพังงา (ปัจจุบันเปลี่ยนเป็น เพชรดังงา เพราะคิดว่า คำว่า พัง ไม่เหมาะที่จะมาตั้งชื่อ) ชาตรี ศรีชล(บุรี) น้ำผึ้ง พรพะเยา กังวาลไพร ลูกเพชร ไพรวัลย์ ลูกเพชร พิมพ์ใจ เพชรพลาญชัย สุริยา ฟ้าปทุม ไพรินทร์ พรพิบูลย์ ฯลฯ

 

          นับเป็นอัตลักษณ์ของคนลูกทุ่งที่มีเสน่ห์ น่ารัก และฉีกให้มีภาพแตกต่างจากนักร้องแนวอื่นๆ บางคนได้ยินชื่อก็เดาได้ว่า ร้องเพลงแนวลูกทุ่ง หมอลำ และบางคนอาจจะได้คะแนนความรักความเอ็นดูจากการที่เป็นคนท้องถิ่นหรือภาคเดียวกัน รวมทั้งการสนับสนุนจากรุ่นพี่เพื่อนพ้องในวงการในฐานะที่เป็นคนบ้านเดียวกัน

 

          ส่วนนักร้องที่ชื่ออื่นๆ สมัยก่อนจะมีการตั้งชื่อตามเคล็ด ซึ่งบางคนจะนับคำให้ตกอยู่ที่คำว่า เด่น-ดี-โด่ง-ดัง คือ เป็นคู่ๆ หรือ มีคำว่า สว่าง แสง ใจ หรือคำมงคลต่างๆ แล้วแต่จะเชื่อสำนักอาจารย์ใด

 

          ในช่วงหนึ่งที่มีดาราดังๆ ในยุคนั้น นักร้องลูกทุ่งก็ตั้งชื่อตาม เพื่อสร้างความจดจำ อาทิ ฮันนี่ ศรีอิสาน จินตหรา พูนลาภ มาช่า ฟ้าอิสาน อำพล ภูไท อั้ม นนทิยา ก็ทำให้แฟนเพลงจดจำ อมยิ้มได้เหมือนกัน

 

          ชื่อนักร้องลูกทุ่งเหล่านี้นับเป็นภูมิปัญญาในชั้นเชิงกวี  ความสามารถในการตั้งชื่อให้แฟนเพลงได้จดจำ มีหนึ่งเดียว ซึ่งเป็นความคิดสร้างสรรค์ดีแท้ โดยเฉพาะวงหมอลำ “เสียงอิสาน” โดย นกน้อย อุไรพร จะมีความน่ารักแบบไทยๆ ในการตั้งชื่อให้ได้ลุ้นกันทุกปีว่า นักร้องใหม่ๆ จะมีชื่ออะไรกัน อาทิ ไหมไทย ลูกแพร ไหมพรม หยาดรุ้ง ปอยฝ้าย ปานดำ ฯลฯ แต่ปัจจุบันหันมาตั้งชื่อตามสมัยนิยมกันแล้ว มีทั้ง น้องเบลล์ กิ๊ฟ ทอฟฟี่ ปาล์มมี่ ฯลฯ น่าเสียดายที่เอกลักษณ์ชื่อไพเราะแบบไทยๆ ในวงเริ่มหายไป

 

          ในรอบสิบปีที่ผ่านมา นักร้องลูกทุ่งเริ่มมากขึ้น เดินกันขวักไขว่ ชื่อนักร้องก็ปรับเปลี่ยนตามชื่อดาราภาพยนตร์หรือนักร้องวัยรุ่น ที่นิยมนำชื่อเล่นมาตั้งเป็นชื่อ ตามด้วยชื่อจริง และที่เห็นจะเป็นที่นิยมจนถึงปัจจุบัน คือ การนำเอาชื่อเล่นที่เป็นสัตว์น่ารักๆ มาตั้งชื่อและได้รับความนิยม เช่น ต่าย อรทัย ตั๊กแตน ชลดา แมงปอ ชลธิชา กระแต จั๊กจั่น ฯลฯ จนกระทั่งเคยมีคนตั้งชื่อนักร้องหญิงว่า “แมงสาบ” เหมือนจะเสียดสีประชดก็มีมาแล้ว

 

          แต่ยุคปัจจุบันที่อินเทอร์เน็ตมีบทบาทสูงในวงการเพลงลูกทุ่งหมอลำ เทคโนโลยีและเครื่องมือต่างๆ อำนวยความสะดวกในการบันทึกเสียงที่ให้คนมาเป็นนักร้องกันง่ายและมากขึ้น ความยากลำบากในการตั้งชื่อก็เป็นเงาตามตัว นักร้องเริ่มจะมีชื่อวนเวียน ซ้ำๆ กัน แต่สิ่งที่แยกให้แตกต่างได้คือ นามสกุลนักร้องยุคนี้ ที่ใช้นามสกุลเดียวกันทั้งค่าย

 

          นักร้องนามสกุลเดียวกันที่มีมากที่สุดในประเทศไทยยามนี้ คือ นามสกุล “อาร์สยาม” ซึ่งมีอยู่น่าจะนับร้อยคน ถ้าเรียงตามอักษรเพื่อความสะดวก ได้แก่ กานดา กระแต กร ธนกร กุ้ง สุธิราช กล้วย กอหญ้า แคท รัตกาล ครีม จ๊ะ เจี๊ยบ เบญจพร แจ๊ค ธนพล ณัฏฐ์ กิตติสาร เด่น เดียร์ ต่อภู ทรงกรด ฌามา น่านฟ้า นุ้ย สุวีณา น้องเพลง บิว-กัลยาณี นุช-วิลาวัลย์ ใบเตย บ่าววี เบิ้ล-ปทุมราช บีตเติ้ล บลูเบอร์รี่ เปรม เมอร์ซี่ สนุ๊ก สิงห์มาตร พจน์ -สุวรรณพันธ์ ฟิล์ม-ณรินทร์ทิพย์ ลาดา ลูกน้ำ ลูกตาล เวสป้า วิรดา ยิ้ม เอริโอ้ โอ๊ต ไอซ์ หลวงไก่ หญิง ธิติกานต์ หนู มิเตอร์ อันดา วิลาวรรณ อุ้ม กศิญา อู๋ พันทาง เอเซียร์ อ้อย-กะท้อน อ๊อฟ-ดอกฟ้า ไอติม ยังไม่รวมที่เป็นกลุ่มศิลปินอีกหลายกลุ่ม

 

          นักร้องที่เคยมีชื่อมาก่อนในวงการ เมื่อเข้ามาค่ายนี้แล้วก็จะต้องมีนามสกุลต่อท้ายจากนามสกุลเดิมว่า “อาร์สยาม” กันทุกคนด้วย เช่น จินตหรา พูนลาภ เดือนเพ็ญ อำนวยพร แมน มณีวรรณ เอ๋ พจนา โอ๋ พจนา และในปีหน้าจะมีนักร้องรุ่นนี้เข้ามาใช้นามสกุล "อาร์สยาม” กันอีกจำนวนมาก เรื่องนี้นับเป็นการตั้งนามสกุลที่สร้างสรรค์ ทำให้เกิดเป็นวัฒนธรรมองค์กรที่ใหญ่โต แข็งแรง และสร้างกระแสให้ผู้ชมผู้ฟังจดจำง่าย แม้บางชื่อจะขาดความไพเราะคล้องจองกันไปบ้างก็ตาม แต่ก็สามารถตอบโจทย์ทางการตลาดที่นักร้องเพิ่มปริมาณมาก มากจนจำกันไม่หวาดไม่ไหวแล้ว

 

          ต้นแบบการตั้งนามสกุล ตามชื่อค่ายเพลงที่สังกัดที่อาร์สยามทำไว้ก่อนใครๆ ทำให้ขณะนี้กำลังมีหลายๆ ค่ายยึดไปทำตาม ยามนี้จึงมีนักร้องนามสกุลฟังดูเหมือนลูกทุ่งลูกครึ่งฝรั่งเกิดขึ้นมามายในบ้านเรา เช่น เบลล์ เสียงอิสาน ท็อปไลน์ โต้ง เมืองศรี ท็อปไลน์ น้องใหม่ ท็อปไลน์ ปีเตอร์ ท็อปไลน์ แนนซี่ ท็อปไลน์ ฯลฯ ฟังดูแปลกหู แต่ก็จดจำง่ายดี คล้ายๆ กับว่า มีชื่อกลางแบบฝรั่ง ถ้าจะชื่อแบบไทยๆ ปนอีสานก็มี วันทอง หนองหินห่าว นายพล กับ สำราญ บุญลาภ นายพล ซึ่งคำว่า นายพล ไม่ใช่ยศตำแหน่ง แต่มาจากชื่อค่าย นายพล เอนเตอร์เทนเมนท์ นั่นเอง หรือค่ายน้องใหม่ก็นิยมนำชื่อค่ายมาเป็นนามสกุลนักร้อง เช่น เดียร์ สกายปาร์ค และอีกหลายๆ ค่ายที่ยึดธรรมเนียมปฏิบัติเช่นนี้

 

          ถือเป็นทางออกที่ดีในยุคนักร้องลูกทุ่งหมอลำเพื่อชีวิตเต็มบ้านเต็มเมืองอย่างนี้ เพราะตอนนี้ถ้าเอ่ยชื่อ “กล้วย” ที่เป็นนักร้องก็มีทั้ง กล้วย แสตมป์ ค่ายแกรมมี่โกลด์ กับ กล้วย อาร์สยาม และล่าสุดมีวง “กล้วยหอม” นักร้องดูโอจากค่ายรถไฟดนตรีเข้ามาอีก

 

          ชื่อนักร้องในปัจจุบันเริ่มตั้งยากขึ้น เพราะต้องทำให้จดจำง่ายและป้องกันการซ้ำซ้อนสับสน ชื่อสัตว์ก็นำมาใช้กันเกือบหมด พืช ดอกไม้ก็ใช้กันมาก อีกหน่อยเชื่อว่าชื่อนักร้องก็อาจจะลงลึกไปถึงระดับสปีชีส์หรือพันธุ์ย่อยๆ ลงไป เช่น ชื่อกล้วยก็ยังเหลือชื่อ กล้วยไข่ กล้วยหักมุก กล้วยน้ำว้า หอมเขียว หอมทอง เล็บมือนาง เป็นต้น เรามาติดตามกันแบบสนุกๆ ดูว่า ชื่อนักร้องลูกทุ่งในปีนี้และต่อๆ ไป จะมีแปลกใหม่เก๋ไก๋อย่างไรกันบ้าง

 

........................................

(หมายเหตุ 'ชื่อนามสกุลนักร้องลูกทุ่งตามยุคสมัยยอดนิยม' : คอลัมน์ เป็นคุ้งเป็นแคว โดย... เคน สองแคว)