เบรกแรง #Saveทับลาน ได้ แต่ต้องรณรงค์ให้ถูก โอโซน คือ อากาศบริสุทธิ์จริงหรือ | คมชัดลึก

กำลังเป็นประเด็นร้อนแรงในสังคม สำหรับการออกมา #Saveทับลาน ภายหลังที่มีข่าวออกมาเพิกถอนพื้นที่ป่า อุทยานแห่งชาติทับลาน คืนให้เป็นพื้นที่ทำกิน ล่าสุด "อ.เจษฎ์" รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ และนักสื่อสารวิทยาศาสตร์ ได้ออกมาเบรกแรง หลังมีการให้ข้อมูลว่า อุทยานแห่งชาติทับลาน เป็นแหล่งโอโซนอันดับ 7 ของโลก ซึ่ง โอโซน เป็น ก๊าซพิษ ใช้คำผิดความหมาย จะ #Saveทับลาน ทำได้ แต่ต้องรณรงค์ให้ถูกด้วย

 

 

"อ.เจษฎ์" ได้เคยให้ข้อมูลเกี่ยวกับความเชื่อผิดๆ พร้อมกับเตือน การใช้คำว่า “เที่ยวสูดโอโซน” เป็นการใช้คำผิด เพราะแท้จริงแล้ว โอโซน คือ ก๊าซพิษ 

 

โอโซน (O3) คือ ก๊าซที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เช่น เกิดจากฟ้าผ่า หรือแสงจากดวงอาทิตย์ ซึ่งโอโซนเกิดจากการรวมตัวกันของก๊าซออกซิเจนและอะตอมออกซิเจน โดยการกระตุ้นของรังสีอัลตร้าไวโอเลตซี (UV-C) ปรากฏอยู่ในชั้นบรรยากาศสตราโทสเฟียร์ (Stratosphere) หรือชั้นที่มีโอโซนหนาแน่นที่สุด

 

โอโซนเป็นก๊าซพิษ ไม่ใช่อากาศบริสุทธิ์ชั้นบรรยากาศสตราโทสเฟียร์เป็นแหล่งผลิตก๊าซโอโซน โดยโอโซนทำหน้าที่เป็นเกราะคุ้มกัน ปกป้องพืชและสัตว์จากรังสีที่มาจากดวงอาทิตย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งรังสีอัลตร้าไวโอเลตบี (UV-B) เป็นรังสีที่เป็นอันตรายต่อชีวิต หากได้รับในปริมาณที่เยอะเกินไป ซึ่งในประเทศไทยมีพื้นที่ที่มี ก๊าซโอโซน มาก ไม่ว่าจะเป็น นิคมอุตสาหกรรมแก่งคอย นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด และย่านถนนสีลมในกรุงเทพมหานคร

 

 

 

 

โอโซน ไม่ใช่อากาศบริสุทธิ์ เสี่ยงทำลายปอด

 

แม้ ก๊าซโอโซน จะถูกจัดให้เป็นหนึ่งในก๊าซพิษ แต่ถูกนำไปใช้ประโยชน์ในหลายๆ ด้าน เช่น นำไปใช้เป็นสารซักฟอก ช่วยในการฟอกสี สามารถนำไปบำบัดน้ำเสียให้น้ำสะอาดได้ นอกจากนี้ยังช่วยยับยั้งการเติบโตของเชื้อโรคต่างๆ โดยเฉพาะเชื้อแบคทีเรีย ทั้งยังช่วยสลายก๊าซพิษต่าง ๆ ทำให้อากาศสะอาดบริสุทธิ์ขึ้น

 

แต่ถึง โอโซน จะมีประโยชน์มากมาย แต่ก็ยังเป็นก๊าซที่ทำอันตรายต่อมนุษย์ได้เช่นกัน หากสูดโอโซนเข้าไปมากๆ อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ เช่น ปวดศีรษะ, แน่นท้อง, ท้องเสีย และอาเจียน นอกจากนี้ยังส่งผลเสียกับปอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กที่มีระบบภูมิต้านทานไม่แข็งแรงพอ

 

"อ.เจษฎ์" ย้ำเตือนว่า หากสูดโอโซนมากเกินไป อาจส่งผลถึงระบบพันธุกรรม หรืออวัยวะสืบพันธุ์ได้ ทั้งนี้ ไม่ควรสัมผัสโอโซนในรูปของของเหลวที่มีเข้มข้นสูงบริเวณดวงตาหรือผิวหนัง เพราะจะทำให้ระคายเคืองและปวดแสบปวดร้อน หรือรุนแรงไปจนถึงขั้นมีอาการไหม้รุนแรงได้

 

 

 

 

นอกจากนี้ "อ.เจษฎ์" ยังมีข้อมูลใหม่ ว่า "วังน้ำเขียว เป็นแหล่งโอโซนอันดับ 7 ของโลก" คือเรื่องที่อุปโลกน์ขึ้นมาเอง มันคือความเชื่อผิดๆ ที่ว่า การไป "สูดโอโซน (O3)" คือ การสูดอากาศบริสุทธิ์ มี ออกซิเจน (O2) สูง (ทั้งที่โอโซน เป็นก๊าซพิษอันตราย ไม่ใช่ก๊าซออกซิเจนที่เราใช้หายใจ) ซึ่งมันมีมานาน ตั้งแต่ในต่างประเทศแล้ว

 

อย่างในยุควิกตอเรีย เมื่อ 100 กว่าปีก่อน คนอังกฤษก็ชอบบอกว่า ไปสูดอากาศบริสุทธิ์ริมทะล คือการไปสูดโอโซน โดยคิดว่ากลิ่นแปลกๆ ของทะเลนั้น มาจากก๊าซโอโซน (ซึ่งความจริงแล้วเป็นกลิ่นของ ไดเมทิลซัลไฟด์ (dimethyl sulfide) จากแพลงค์ตอนในทะเล) ซึ่งความเชื่อผิดๆ นั้น คงกระจายมาจนถึงประเทศไทยเราด้วย แต่ยังไม่แพร่หลายมาก จนกระทั่งมามีกระแสโปรโมตให้ไปเที่ยว "วังน้ำเขียว แหล่งโอโซนอันดับ 7 ของโลก" ตัวอย่างเช่น ข้อความนี้ (ซึ่งเอามาจากข่าวหนังสือพิมพ์)

 

วังน้ำเขียว หลายคนเรียกว่า "สวิตเซอร์แลนด์เมืองไทย" อากาศสดชื่น เหมือนยืนอยู่บนเนินเขา เพราะวังน้ำเขียวเป็นแหล่งโอโซนอันดับ 7 ของโลก โดยมีการวัดกันที่ มณฑลชีวสงวน สะแกราช โดยองค์การยูเนสโก

 

"ปัญหาคือ นอกจากเรื่อง โอโซนเป็นก๊าซพิษ อย่างที่เราทราบกันแล้ว ยังมีเรื่องที่สงสัยกันว่า จริงเหรอที่วังน้ำเขียว ถูกจัดอันดับโดยองค์การยูเนสโก UNESCO ว่าเป็นอันดับ 7 ของโลก? คำตอบคือ ไม่จริงครับ! องค์การยูเนสโกไม่ได้มาวัดโอโซนจัดอันดับอะไรทำนองนั้น แต่เป็นการเชื่อมโยงกันมั่ว จับแพะชนแกะ กันไปหมดครับ"

 

เรื่องมันเริ่มจากที่ เมื่อหลายปีก่อน (นานเป็นสิบๆ ปีแล้วนะ แต่หาข่าวไม่เจอว่าปี พ.ศ. เท่าไหร่) มีรายงานการค้นพบ เฟิน (fern) พันธุ์หายาก ที่สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช ในพื้นที่ อ.วังน้ำเขียว จ.นครราชสีมา

 

แล้วเนื่องจากเฟินดังกล่าวนั้น เป็นตัวชี้วัดคุณภาพอากาศได้ดี โดยจะขึ้นได้ในพื้นที่ที่อากาศบริสุทธิ์เท่านั้น จึงเป็นจุดขาย ให้นำมาโปรโมตวังน้ำเขียว ได้ว่าเป็นพื้นที่น่าท่องเที่ยว แต่แทนที่จะโปรโมตว่า อากาศบริสุทธิ์เฉยๆ ก็ไปใช้คำว่า "เป็นแหล่งโอโซน" ตามความเข้าใจผิดๆ ว่า โอโซนคืออากาศบริสุทธิ์

 

แค่นั้นยังไม่พอ ยังมีการไปเชื่อมโยงเรื่อง "อันดับ 7 ของโลก" และ "องค์การยูเนสโก" ด้วย ซึ่งไม่เกี่ยวกันเลย เพราะความจริงคือ ใน พ.ศ. 2519 สถานีวิจัยสะแกราช ได้รับการรับรองจาก UNESCO ให้เป็น พื้นที่สงวนชีวมณฑล (Biosphere Reserve) ซึ่งเป็นแห่งแรกของประเทศไทย และเป็น 1 ใน 7 ของเอเชีย ไม่ได้เกี่ยวอะไรกับการจัดอันดับแหล่งโอโซน

 

มั่วกันไป มั่วกันมา มันเลยกลายเป็นกระแสโปรโมตผิดๆ ว่า "วังน้ำเขียว เป็นแหล่งโอโซนอันดับ 7 ของโลก" นั่นเอง ซึ่งถ้าฝรั่งได้ยิน คงไม่กล้ามาเที่ยวแน่ๆ

 

 

 

 

 

ภาพและข้อมูล : Jessada Denduangboripant