
รวมกลุ่มสานไม้ไผ่สร้างเงิน
รวมกลุ่มสานไม้ไผ่สร้างเงิน งานฝีมือผู้สูงวัยชาว'โนนม่วง' โดย...ปัญญาพร สายทอง
หลากหลายผลิตภัณฑ์งานจักสาน ทั้งไซ ข้อง ตะกร้า กระบุง กระจาด ชะลอม รวมถึงงานหัตถกรรมอื่นๆ ที่ทำจากไม้ไผ่ นับเป็นงานที่ต้องอาศัยความประณีต ชำนาญ อีกทั้งใจรัก ดังนั้นจึงไม่แปลกที่ปัจจุบันผู้มีฝีมือที่หลงเหลืออยู่หนีไม่พ้นคนรุ่นคุณตา คุณปู่ ขณะที่เด็กรุ่นใหม่ปฏิเสธงานฝีมือนี้โดยสิ้นเชิง
อย่างที่ "ศูนย์การเรียนรู้กลุ่มจักสานผู้สูงอายุ" หมู่บ้านโนนม่วง ต.ศิลา อ.เมือง จ.ขอนแก่น ที่นี่ในแต่ละวันจะเป็นศูนย์รวมของคนสูงวัย คุณตา คุณปู่ วัยเลย 60 กว่า 16 คน มารวมตัวกันตั้งแต่เช้า สานเครื่องใช้ ที่ทำจากไม้ไผ่โดยไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย เมื่อทำเสร็จก็นำขึ้นแขวนไว้บริเวณบ้าน คนผ่านไปผ่านมาเห็นก็ซื้อติดมือกลับบ้านจนสร้างรายได้ให้กลุ่มนี้เดือนละไม่ต่ำกว่า 2 หมื่นบาทเลยทีเดียว
ลุงอุดร คนล่ำ วัย 74 ปี ประธานศูนย์การเรียนรู้กลุ่มจักสานผู้สูงอายุ กล่าวว่า ส่วนใหญ่สมาชิกจะมีพื้นเพอาชีพทำไร่ทำนา แต่ด้วยที่เลยวัยเกษียณมาอย่างน้อย 10 ปี ทำให้ลูกหลานอยากให้หยุดพักอยู่บ้าน แต่อยู่บ้านก็เหงา จึงได้หันมานั่งผลิตเครื่องจักสานไม้ไผ่ที่ใช้ในท้องถิ่น โดยตนและเพื่อนๆในวัยใกล้เคียงกันมีความเห็นตรงกันว่าน่าจะมารวมกลุ่มกัน จึงเริ่มรวมกลุ่มกันมาตั้งแต่เดือนเมษายน ปี 2554 ที่ผ่านมา ซึ่งตั้งอยู่ในที่สาธารณะหน้าโรงเรียนบ้านโนนม่วง และมีการก่อสร้างเป็นศาลาถาวร ไม่ร้อนแดด ไม่กลัวฝน
"เริ่มแรกสมาชิกทุกคนจะออกเงินคนละ 1,000 บาท เพื่อซื้อวัสดุ อุปกรณ์ อย่างไม้ไผ่วัสดุหลักครั้งละ 10-15 ลำ ลำละ 30-50 บาท เพื่อให้คงความสดและสวยงาม โดยทุกคนจะแบ่งแยกหน้าที่กันทำงานตามความถนัด คนที่ถนัดทำไซก็ทำไซ ถนัดทำตระกร้าก็ทำตะกร้า แต่ละคนจะรับผิดชอบงานของตนเองเริ่มตั้งแต่การผ่าไม้ไผ่ เหลา ฯลฯ โดยแต่ละชิ้นจะใช้เวลาทำ 1 วันเป็นอย่างน้อยเพราะต้องใช้ฝีมือ แต่ถ้าเป็นงานชิ้นใหญ่จะร่วมมือกันทำเพื่อให้งานออกมาเสร็จตามที่ลูกค้ากำหนด" ลุงอุดร บอก
ส่วนราคานั้นลุงอุดรบอกว่า มีตั้งแต่ 100-20,000 บาท ขึ้นอยู่กับขนาด วัสดุ และความละเอียดของงาน ถึงแม้ลวดลายของชิ้นงานจะเป็นลายทั่วไปแต่การันตีเรื่องความประณีต ทำให้ผลงานที่ออกมามีความละเอียด สวยงาม คงทน อย่างไรก็ตาม ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตออกมาส่วนใหญ่ลูกค้าจะเป็นคนในหมู่บ้าน อีกทั้งลูกค้าจากตลาดใกล้เคียง ล่าสุดจากการที่นักศึกษา ม.ขอนแก่น ได้นำผลิตภัณฑ์กลุ่มไปนำเสนอที่ถนนคนเดิน ทำให้มีลูกค้าจากหลายจังหวัด ทั้งจากเชียงใหม่ หนองคาย ร้อยเอ็ด อุดรธานี สั่งออเดอร์นำไปจำหน่าย
"ผลิตภันฑ์ที่ลูกค้าต้องการนั้นจะเป็นสินค้าเครื่องมือดักปลาที่มีขนาดใหญ่กว่าปกติ อย่างไซ ข้อง โดยเฉพาะไซ มีคนสั่งทำความกว้าง 1 เมตร ยาว 2.5 เมตร ราคา 3,000 บาท และขณะนี้ได้ทำไซขนาด กว้าง 1 เมตร ยาว 12 เมตร จะนำไปถวายวัดในหมู่บ้าน เพื่อเป็นอนุสรณ์ให้คนรุ่นหลังได้เห็นความร่วมมือร่วมใจของผู้สูงอายุที่ต้องการอนุรักษ์งานหัตถกรรมที่บรรพบุรุษได้ส่งต่อกันมา" ประธานศูนย์บอก
ปัจจุบันผลิตภัณฑ์เครื่องจักสานที่ผลิตขึ้นมานั้นสามารถสร้างรายได้ให้กลุ่มเดือนละ10,000-25,000 บาท แล้วจะนำมาแบ่งเฉลี่ยตามบุคคลที่มาทำงานจริง จึงถือได้งานหัตถกรรมนี้ได้สร้างรายได้ที่เข้ามานี้เป็นการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีรายได้พอเลี้ยงชีพในยามแก่ชรา และผลพลอยได้คือความสุขในการทำงานกับเพื่อนร่วมกัน
หากสนใจผลิตภันฑ์สามารถโทรศัพท์มาได้ที่เบอร์ 08-4685-7537 หรือต้องการเรียนรู้งานหัตถกรรม สมาชิกทุกคนในศูนย์เรียนรู้กลุ่มจักสานผู้สูงอายุ พร้อมยินดีที่จะให้ความรู้และทักษะโดยไม่คิดเสียค่าใช้จ่ายแต่อย่างใด