นกแซงแซวหางปลา | คมชัดลึก

                สำหรับคนที่สนใจกิจกรรมดูนกแต่ไม่มีโอกาสได้ลองดูนกจริงๆ จังๆ สักที หรือไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไรดี ทุกสุดสัปดาห์แรกของเดือนขอแนะนำให้ไปร่วมกิจกรรม Bird Walk ของสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย (BCST) ซึ่งจะมีวิทยากรนำดูนกในช่วงเช้า วันเสาร์ที่สวนรถไฟ และวันอาทิตย์ที่สวนหลวง ร.๙ ช่วงนี้ยังสามารถพบนกอพยพนอกฤดูผสมพันธุ์ได้อยู่ แต่บางชนิดก็มีสถานภาพคลุมเครือ เพราะมีทั้งประชากรอพยพและประจำถิ่นในชนิดเดียว สัปดาห์นี้ขอแนะนำให้รู้จักนกแซงแซวหางปลา (Black Drongo)

               อันที่จริงชื่อนกแซงแซวหางปลาไม่ได้บ่งบอกลักษณะเฉพาะเจาะจงเท่าใดนัก เพราะนกแซงแซวหลายชนิดก็มีหางแฉกลึกคล้ายหางปลาตะเพียนอยู่แล้ว อีกทั้งส่วนใหญ่ก็ตัวสีดำ ชื่อ Black Drongo จึงไม่สื่ออะไรเท่าไหร่ แต่ก็จะพอหยวนๆ ได้ตรงที่มันเป็นนกแซงแซวที่มีหางแฉกลึกที่สุด และตัวสีดำขลับไม่เหลือบเป็นมันวาวเท่าชนิดอื่นๆ หลายตัวมีจุดสีขาวที่มุมปากด้วย นกอพยพและนกประจำถิ่นทางภาคเหนือเป็นชนิดย่อย cathoecus มีขนาดใหญ่กว่าชนิดย่อย thai ซึ่งเป็นนกประจำถิ่นลงไปถึงคอคอดกระ และมีหางแฉกลึกกว่า

               นกแซงแซวหางปลาเป็นนกแซงแซวที่พบได้ง่ายที่สุดในที่โล่งและสวนสาธารณะ เป็นชนิดเดียวที่พบได้ประจำตามท้องทุ่งที่แทบไม่มีต้นไม้ ส่วนนกแซงแซวชนิดอื่นชอบอยู่ตามป่า หากพบนกแซงแซวสีดำที่มีหางแฉกอาศัยอยู่ในป่าควรสังเกตสีสันและลักษณะรูปทรงให้ดี เพราะมีโอกาสเป็นนกแซงแซวหางปลาน้อยมาก

               ช่วงนี้เรายังคงพบนกแซงแซวหางปลาอพยพผ่านขึ้นเหนือได้อยู่ ส่วนนกประจำถิ่นนั้นเริ่มจับคู่ทำรังแล้ว ในช่วงนอกฤดูผสมพันธุ์ นกชนิดนี้มักรวมฝูงเกาะนอนตามป่าละเมาะ และบินอพยพไปด้วยกันในเวลากลางวัน บางครั้งอาจมีนกแซงแซวอพยพชนิดอื่นและนกกิ้งโครง (Starlings) มารวมฝูงนอนปะปนด้วย

               เป็นที่รู้กันว่านกแซงแซวเป็นนกที่มีอุปนิสัยก้าวร้าว แม้แต่นกล่าเหยื่อก็ต้องหลีกเลี่ยงการเผชิญหน้ากับกรงเล็บที่แหลมคมและอุปนิสัยใจสู้ไม่เกรงกลัวใครของนกแซงแซว เป็นที่มาของชื่ออย่างไม่เป็นทางการว่า King Crow ที่แปลตรงตัวได้ว่า “ราชาแห่งอีกา” เรามักพบมันเกาะหากินใกล้ๆ นกชนิดอื่น เช่น นกเอี้ยง (Mynas) เพื่อรอจังหวะโฉบจับแมลงที่หนีออกมา ในขณะเดียวกันนกอื่นก็มีเจ้าแซงแซวคอยการันตีความปลอดภัยจากนกล่าเหยื่อ แต่นกเหล่านั้นก็อาจโดนเจ้าแซงแซวฉวยโอกาสขโมยเหยื่อตัวใหญ่จากปากไปกินเป็นค่าคุ้มครองเช่นกัน

...............................................

(นกแซงแซวหางปลา : คอลัมน์นกป่าสัปดาห์ละตัว)