มีดช่างทิน ของดีเมืองอุทัย | คมชัดลึก

 

                           แม้ตัวจะตาย แต่ชื่อเสียงและวิชาความรู้ที่ทิ้งไว้ให้คนรุ่นหลัง ยังเป็นที่กล่าวขาน และเรียกกันติดปากเสมอมา "มีดช่างทิน" ที่มีชื่อชั้นว่าเป็นหนึ่งในมีดชั้นเยี่ยม อันเป็นผลงานสร้างสรรค์ของช่างทิน หรือ เศรษฐา แตงไทย แห่งเมืองอุทัยธานี ทุกวันนี้ ผู้คนก็ยังเรียกกันติดปาก แม้จะถ่ายทอดมาถึงรุ่นลูก คือ สุทธินันท์ แตงไทย หรือ ช่างจุ้ย

 

                           เมืองอุทัยธานีในอดีต ได้ชื่อเป็นแหล่งปืนเถื่อน โดยเฉพาะช่วงที่รัฐบาลเริ่มการปราบปราม ตั้งแต่ปี 2518 ที่ให้คนนำปืนเถื่อนไปขึ้นทะเบียน ก็ยิ่งกลายเป็นยุคทองของช่างทำปืนเถื่อน ที่หลบซ่อนตัวอยู่ตามป่าเมืองอุทัย เพราะใครๆ ก็แห่มาหาซื้อปืนเถื่อนกันที่นี่ จนรัฐบาลเริ่มกวาดล้างการทำปืนเถื่อนอย่างหนัก จนท้ายที่สุดอาชีพทำปืนเถื่อนในอุทัยธานี ก็ค่อยๆ หมดไป ช่างทำปืนหลายคนหันไปทำไร่ ทำนา แต่ช่างทินคิดทำเครื่องมือการเกษตรขาย และไปลงตัวที่การตีมีดเหล็กกล้าขาย

 

                           จากจุดเริ่มของการตีมีดสำหรับใช้งานด้านการเกษตร ก็ขยับขยายเป็นมีดประเภทอื่นๆ ที่มีความสวยงาม โดยเฉพาะรูปแบบใบมีด และการเลือกสรรวัสดุมาทำด้ามมีด จนเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว  มีการนำเข้าเหล็กกล้าคุณภาพดีจากต่างประเทศมาทำ และทดลองวางขายที่สวนจัตุจักร ก็ได้รับกระแสตอบรับดี จึงหันไปชักชวนเพื่อนที่เคยทำปืนด้วยกันมาช่วยกันทำ เพื่อให้ทันต่อความต้องการของลูกค้าและก่อตั้งเป็นกลุ่มมีดบ้านช่างทิน ในปี 2528  

 

                           แม้ช่างทิน จะจากโลกนี้ไปเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2546 ช่างจุ้ย ลูกชาย เข้ามาสานงานต่อ แต่ก็ยังคงชื่อของมีดช่างทินไว้ รวมถึงการสร้างสรรค์ผลงานตามแบบฉบับของพ่อเช่นเดิม เพียงแต่มีการพัฒนาขึ้นตามความต้องการของลูกค้า  

 

                           "มีดช่างทินของพ่อโดดเด่นจนกลายเป็นของดีเมืองอุทัย โดยเฉพาะด้ามมีด ที่เลือกหาวัสดุสวยงามและแข็งแกร่ง แต่ของทุกอย่างต้องถูกต้องตามกฎหมายถึงจะทำ แล้วต้องไม่ซ้ำแบบใคร เพราะถือเป็นงานศิลปะที่ต้องมีหนึ่งเดียวในโลก โดยมีดที่เป็นความภูมิใจของพ่อ ก็คือ มีดที่ทำให้ อ.ถวัลย์ ดัชนี ศิลปินแห่งชาติที่โด่งดัง ซึ่งเป็นมีดที่ออกแบบสวยงามและแปลกตา "  

 

                           ในทุกวันนี้ การทำมีดยังรับทำตามออเดอร์ของลูกค้าเหมือนเดิม โดยจะคุยกันให้ละเอียดทั้งลักษณะของมีด และการใช้งาน เพื่อคัดเลือกวัสดุให้ได้ตรงตามต้องการ  

 

                           "ปัจจุบัน เรานำเข้าเหล็กกล้าจากต่างประเทศมาใช้ผลิต เพราะเหล็กในไทย คงทนสู้ไม่ได้ อย่าง "เหล็กดามัสกัส" หรือที่คนไทยเรียกกันว่า เหล็กลาย เป็นเหล็กนำเข้าอีกชนิดที่ได้รับความนิยม เนื่องจากสวยงาม และยังมีความคงทน เพราะเป็นเหล็กที่มีการประสานเนื้อเหล็ก 2 ชนิดเข้าด้วยกัน ทำให้มีความคงทน มีความยืดหยุ่น แต่ขณะเดียวกันก็มีความคม และแข็งแกร่ง"  ช่างจุ้ยเล่าให้ฟัง ทั้งยังเสริมด้วยว่า ปัจจุบันได้หันมาผลิตมีดที่ระลึก ทำเป็นเซตมีดอาเซียน โดยเลือกเอามีดเด่นๆ ของแต่ละประเทศมาผลิต อย่างของไทย ก็เลือกเป็น มีดอีเหน็บ เพราะเป็นมีดที่ใช้กับแพร่หลาย และมีรูปลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์ สวยงาม   

 

                           การตีมีดแต่ละเล่มที่บ้านมีดช่างทิน ยังเป็นงานแฮนด์เมด แม้บางขั้นตอนจะใช้เครื่องจักรบ้าง แต่สุดท้ายมีดแต่ละเล่มก็ต้องถูกตะไบ ลับคม ตัดด้าม ประกอบเล่มด้วยแรงคนอยู่ดี

 

                           นอกจากมีดสำหรับใช้งาน หรือเป็นอาวุธป้องกันตัว ยังผลิตมีดที่ซ่อนคม อยู่ในรูปของเครื่องประดับ เช่นหัวเข็มขัด ที่ใช้ใส่เข็มขัดรัดกางเกงปกติ แต่ยาจะใช้งานมีด ก็งัดออกมาใช้ได้ทันทีเช่นกัน 

 

                           งานตีมีด จึงเป็นงานที่ต้องใช้ทั้งศาสตร์และศิลป์ ที่วันนี้ กลายเป็นของดีและหนึ่งในสินค้าโอท็อปของเมืองอุทัยธานีไปแล้ว