ร่างกายของคุณขาดน้ำหรือไม่ | คมชัดลึก

 

                     รู้ไหมว่า เมื่อคุณสูญเสียน้ำมากเกินกว่าจำนวนที่บริโภค ผลที่ได้คือ การขาดน้ำ การอาเจียนท้องเสียหรือการเสียเหงื่อเนื่องจากสภาพอากาศที่ร้อนหรือจากการออกกำลังกายสามารถทำให้คนสูญเสียปริมาณของเหลวในร่างกายเป็นจำนวนมาก นอกเสียจากจะได้รับน้ำหรือน้ำผลไม้เป็นสิ่งชดเชยจากของเหลวที่สูญเสียไปในปริมาณที่เพียงพอ 

 

 

 

อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงในภาวะขาดน้ำ

 

 

                     หลายคนไม่ทราบว่า กาเฟอีน เป็นยาขับปัสสาวะ ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้ร่างกายผลิตปัสสาวะมากขึ้น การดื่มกาแฟ ชา หรือโค้กที่มีส่วนผสมของกาเฟอีนนั้น สามารถทำให้ร่างกายขาดน้ำ นอกจากนี้ยังรวมถึงน้ำอัดลมต่างๆ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์

 

                     อาหารที่มีโปรตีนสูงก็เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในนักกีฬาที่สูญเสียเหงื่อเป็นจำนวนมาก การกินอาหารทอด หลังจากดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ยิ่งจะไปเพิ่มกระบวนการการคายน้ำ 

 

                     อาการขาดน้ำเนื่องจากอาหารเป็นพิษ ที่เกิดจากการอาเจียน ส่งผลให้ระดับของเหลวในร่างกายลดปริมาณลงอย่างรวดเร็ว และอาจเป็นอันตรายได้ เว้นเสียแต่ได้รับน้ำเพียงพอ โดยจิบกินน้ำอย่างต่อเนื่องแทนที่ของเหลวที่สูญเสียไป

 

 

 

วิตามิน

 

 

                     เมื่อมีการขาดน้ำเกิดขึ้นเนื่องจากท้องเสีย หรืออาเจียน สิ่งสำคัญที่สุดที่ผู้ป่วยควรจะได้รับคือ อาหารที่ย่อยง่ายและอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุ เช่น โยเกิร์ต, ผลไม้ประเภทเชอร์เบท และซุปผัก วิตามินสำหรับผู้ป่วยที่ขาดน้ำเป็นสิ่งที่สำคัญทวีคูณ เพราะจะช่วยเติมเต็มระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย น้ำผลไม้ สมูทตี้ และน้ำปั่นที่อุดมไปด้วยวิตามินซี และดี ช่วยในการฟื้นฟูร่างกาย วิตามินดีเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดูดซึมของแคลเซียมและฟอสฟอรัส สารอาหารที่อาจจะหายไปในระหว่างการอาเจียน หรือท้องเสีย น้ำมะนาวสดหรือน้ำเย็น ปรุงรสด้วยก้านมิ้นท์ของสะระแหน่ หรือ คู่กับชิ้นสับปะรด หรือส้ม ไม่ได้เป็นเพียงความสดชื่น แต่มันยังอุดมไปด้วยวิตามินซี สลัดโรยหน้าด้วยถั่วต่างๆ เป็นแหล่งที่อุดมไปด้วยวิตามินบี เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่สามารถจะกินเนื้อสัตว์และสัตว์ปีกเนื่องจากอาการท้องเสีย เป็นต้น

 

 

 

อาการ

 

 

                     แม้ความรุนแรงของอาการขาดน้ำอาจแตกต่างกันขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายๆ อย่าง เช่น สภาพภูมิอากาศ อายุ น้ำหนักและระดับของกิจกรรม ตามแต่ละบุคคลที่มีอาการเหล่านี้ร่วมอยู่ด้วย มีดังนี้ :

 

                     อาการกระหายน้ำ เมื่อถึงเวลาที่เรารู้สึกคอแห้งและนั่นคือเวลาที่กำหนดแล้วว่าถูกกระตุ้นให้อยากดื่มน้ำ

 

                     ปัสสาวะสีเข้มที่ผลิตโดยไต ซึ่งจำเป็นต้องใช้น้ำเพื่อกำจัดสารพิษภายในร่างกายออกทางปัสสาวะ

 

                     ผิวแห้ง เป็นหนึ่งในตัวชี้วัดของการขาดน้ำ ริมฝีปากแตก นอกจากนี้ยังมีสัญญาณของการขาดน้ำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงฤดูหนาว เมื่อเราไม่ได้ดื่มน้ำเพียงพอ

 

                     ปากแห้งและเหนียว และไม่มีน้ำลาย ทำให้เคี้ยวและกลืนกินอาหารได้ยาก ซึ่งนั่นก็เป็นสัญญาณของการขาดน้ำ

 

                     ง่วง มักจะมาพร้อมกับความเมื่อยล้า หรือปวดกล้ามเนื้อในขา เป็นวิธีที่ร่างกายตอบสนองและส่งสัญญาณว่าต้องการน้ำ

 

                     เวียนศีรษะ และความเหนื่อยล้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากที่ทำงานภายใต้ความร้อนที่สูง ที่เกิดจากการสูญเสียเหงื่อในปริมาณที่มาก

 

 

 

สาเหตุ

 

 

                     อาการ หรือแม้กระทั่งยาหรือการรักษาบางชนิด อาจนำไปสู่ภาวะของการขาดน้ำ เป็นสาเหตุดังต่อไปนี้ :

 

                     ดื่มน้ำไม่เพียงพอ

 

                     อาการท้องเสียอย่างรุนแรง

 

                     อาเจียน

 

                     เหงื่อออกมาก

 

                     การออกกำลังกายอย่างยาวนานในสภาพแวดล้อมที่ร้อน

 

                     การมีไข้

 

                     ยาขับปัสสาวะ ทำให้เกิดอาการปัสสาวะบ่อย และการใช้ยาเสพติดประเภท corticosteroidal

 

 

 

การรักษาสำหรับผู้ที่ขาดน้ำ

 

 

                     การรักษาที่ดีที่สุดและง่ายที่สุดคือ การชดเชยด้วยการดื่มน้ำที่สะอาด สำหรับผู้ที่รับผลกระทบจากการขาดน้ำให้จิบน้ำในปริมาณน้อยๆ แต่บ่อยๆ กว่าในช่วงเวลาปกติ ดีกว่าการดื่มน้ำในปริมาณที่เยอะแบบรวดเดียว การขาดน้ำในทารกและเด็กเล็ก รวมทั้งในผู้สูงอายุ ต้องให้ความสำคัญและรีบดูแลในทันที หรือเลือกวิธีอื่นๆ ในการรักษา ได้แก่ :

 

                     การรักษาภาวะการขาดน้ำอาจควบคู่กับการรักษาทางการแพทย์ที่ทำอยู่ ความชุ่มชื้นทางหลอดเลือดดำสำหรับผู้ที่ขาดน้ำอย่างรุนแรง และไม่สามารถที่จะดื่มในปริมาณที่เพียงพอ

 

                     เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพทางกีฬา มีส่วนผสมของคาร์โบไฮเดรต และ electrolytes ให้แก่ผู้ที่มีความเหนื่อยล้าจากการออกกำลังกาย

 

                     การให้นมบุตรเป็นทางออกที่ดีที่สุดสำหรับทารกที่มีการขาดน้ำ

 

 

 

การป้องกัน

 

 

                     การป้องกันการขาดน้ำเป็นเรื่องง่ายและสามารถทำได้ด้วยตัวเองดังต่อไปนี้:

 

                     ดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอ

 

                     หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

 

                     จำกัดการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่ขับปัสสาวะ เช่น กาแฟ, ชา, Colas ฯลฯ

 

                     ดื่มน้ำเกลือแร่เพื่อชดเชยการสูญเสียน้ำหลังจากผ่านการรักษาทางการแพทย์

 

                     ดื่มน้ำให้เพียงพอทั้งก่อนระหว่างและหลังการออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อชดเชยการสูญเสียน้ำอันเนื่องมาจากการออกกำลังกายหรือทำงานหนัก

 

                     สังเกตสัญญาณของร่างกาย เช่น การกระหายน้ำ และคอแห้ง เป็นต้น

 

 

 

การวินิจฉัย

 

 

                     การวินิจฉัยอาการขาดน้ำสามารถทำได้โดย:

 

                     -แพทย์สามารถวินิจฉัยการขาดน้ำขึ้นอยู่กับอาการทางร่างกายเช่น ตาจมริมฝีปากแห้งและผิวที่ไม่มีความยืดหยุ่น

 

                     -การตรวจเลือดจะดำเนินการวัดระดับ electrolyte ในเลือด เพื่อทดสอบยังแสดงให้เห็นว่าไตยังทำงานได้ดี และระดับน้ำตาลในเลือดเพราะโรคเบาหวานเป็นสาเหตุสำหรับปัสสาวะบ่อย

 

                     -การทดสอบปัสสาวะวัดความถ่วงจำเพาะปัสสาวะและจะดำเนินการในการประเมินความสมดุลของน้ำในร่างกายในระดับความเข้มข้นของปัสสาวะ

 

 

 

 

พิมพ์ขวัญ บุญจิตต์พิมล