ตะลุยศูนย์เกษตรยั่งยืน 'สิงห์อาสา' | คมชัดลึก

 

                      การจัดทำโครงการศูนย์ภูมิปัญญาชาวบ้าน ณ ศูนย์เครือข่ายปราชญ์ชาวบ้านเกษตรยั่งยืน ต.ศรีเมืองชุม อ.แม่สาย จ.เชียงราย เพื่อส่งต่อองค์ความรู้ซึ้งเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านในเรื่องการทำเกษตรกรรมตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของบริษัท บุญรอด บริเวอรี่ จำกัด (มหาชน) โดยศูนย์เกษตรยั่งยืนของ นางพรรณพิมล ปันคำ และนายผ่าน ปันคำ เพื่อช่วยแก้ไขปัญหาทางด้านต้นทุนการผลิตสูงราคาผลผลิตตกต่ำ ปัญหาสิ่งแวดล้อมเป็นพิษจากการใช้สารเคมี 

 

                      โดยทบริษัทบุญรอดเข้ามาช่วยเหลือและสนับสนุนด้านวัสดุและอุปกรณ์ ภายในศูนย์มีบ่อปลา สวนสมุนไพร 100 ชนิด ที่นาทั้งหมด 14 ไร่ โดยจุดเริ่มต้นในการจัดตั้งศูนย์เกษตรยั่งยืน มาจากที่นางพรรณพิมล ปันคำ สนใจเกษตรธรรมชาติประยุกต์และต้องการแก้ไขปัญหาของตน จึงมีการระดมปัญหาและวิเคราะห์เพื่อเป็นแนวทางแก้ไขและหาทางออกของเกษตรกรและรองรับแผนการแก้ไขปัญหาที่จะเกิดขึ้นในอนาคต โดยผลิตแบบเกษตรกรรมยั่งยืน แบบครบวงจร ลดเลิกใช้สารเคมี โดยคำนึงถึงระบบนิเวศ

 

                      “ท่องโลกเกษตร” สัปดาห์นี้มีโอกาสได้ร่วมทีม “สิงห์อาสา” โดยการนำของพัฒน์สรณ์ ศรีนิธิโกษิต ผู้บริหารงานประชาสัมพันธ์ บริษัท บุญรอดเทรดดิ้ง จำกัด พร้อมทีมสื่อมวลชนทุกแขนงลงพื้นที่เยี่ยมชมโครงการโดยออกเดินทางจากตัวเมืองเชียงรายมุ่งหน้าสู่ศูนย์เกษตรยั่งยืน ต.ศรีเมืองชุม อ.แม่สาย พอไปถึงภายในศูนย์ก็มีกลุ่มเกษตรกรมานั่งฟังบรรยายจากวิทยากรพี่เลี้ยง หลังจากนั้นก็เริ่มลงสำรวจแปลงนา เพื่อหาวัชพืชและวิเคราะห์โรคแมลงและความสำคัญของการป้องกันศัตรูพืช ภายในทุ่งนาเต็มไปด้วยต้นข้าวที่เขียวขจีแทบจะไม่มีแมลงหรือศัตรูพืชเลย 

 

                      หลังจากสำรวจแปลงนาเสร็จแล้วก็มีการสาธิตการทำวัคซีนพืช บรรยายหัวข้อประโยชน์ของฮอร์โมนกรดแลคติกกับพืช และการสาธิตการทำโดยนางพรรณพิมล ปันคำ ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้จัดตั้งศูนย์ ขณะที่นายผ่าน ปันคำ ได้ให้ความรู้การใช้พลังงานนทดแทน มีการสาธิตการทำไบโอดีเซลเพื่อให้ชาวบ้านได้เรียนรู้เพื่อนำไปใช้ทำเอง ทำให้การเดินทางในครั้งนี้น่าสนใจที่เราจะได้รับความรู้จากศูนย์มานำเสนอ

 

                      "จุดเริ่มต้นการทำศูนย์เกษตร เริ่มจากอยากแก้ปัญหาของตนเองและช่วยเพื่อนเกษตรกร ทั้งเรื่องการใช้ของจากธรรมชาติลดใช้สารเคมี การพัฒนาผลิตภัณฑ์ต่างๆ และจัดให้สมาชิกเข้าฟังวิทยากรมาให้ความรู้อยู่เสมอ โดยได้รับความร่วมมือจากมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ขณะเดียวกันก็มีสิงห์อาสานำน้ำดื่ม วัสดุอุปกรณ์เข้ามาช่วยเหลือทางศูนย์รวมทั้ง การปรับภูมิทัศน์ภายในศูนย์ด้วย” นายผ่านกล่าว

 

                      ทั้งนี้ ทั้งนายผ่านและนางพรรณพิมล ทั้งคู่ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นปราชญ์ชาวบ้านจากผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงรายและได้รับการยกระดับศูนย์เป็นศูนย์ปราชญ์ชาวบ้านเกษตรยั่งยืนตำบลศรีเมืองชุม อบรมในโครงการพัฒนาการเกษตรตามแนวทฤษฎีใหม่โดยยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง นางพรรณพิมลได้รับรางวัลมากมายไม่ว่าจะเป็นโล่พระราชทาน รางวัลชนะเลิศ เกษตรทฤษฎีใหม่ประเภทกลุ่มปี 2545 จากสำนักงาน กปร. เป็นต้น นายผ่าน ก็ได้รับรางวัลโครงการเชิดชูผู้ทำความดีเพื่อสังคมปี 2556 “อิสระเมธี” จากมูลนิธิวิมุตตยาลัย ทำให้ทั้งคู่ได้รับการนับหน้าถือตาจากคนในหมู่บ้านเป็นจำนวนมาก

 

                      ทั้งนี้ ศูนย์ได้ทำโครงการโรงเรียนชาวนา ที่เป็นโครงการที่สอดคล้องกับปัญหาและความต้องการของชุมชนและยังช่วยเพิ่มทักษะการสร้างและพัฒนาความรู้แก่เกษตรกรรวมทั้งเป็นการติดอาวุธทางความรู้ให้แก่เกษตรด้วยวิธีการเรียนรู้แบบปฏิบัติจริงในแปลงนาทุกสัปดาห์ตลอดฤดูการทำนาตั้งแต่การเตรียมดิน การปรับปรุง บำรุงดิน การศึกษาระบบนิเวศ การกำจัดกันเองของแมลงอย่างสมดุล การลดต้นทุนด้วยการฝึกปฏิบัติทำจุลินทรีย์ ฮอร์โมน ปุ๋ยหมักทดแทนปุ๋ยเคมีและฝึกปฏิบัติทำสมุนไพรไล่แมลง ป้องกันและกำจัดศัตรูพืชลดละเลิกปุ๋ยเคมีและสารเคมีกำจัดศัตรูพืช และเกิดการเรียนรู้ร่วมกันระหว่างเกษตรกรเพราะเปิดโอกาสให้เกษตรกรนำความรู้ของตนมาแลกเปลี่ยนกันเพื่อช่วยกันพัฒนาความรู้ร่วมกันอีกทั้งยังช่วยกันรักษาประเพณีวัฒนธรรมท้องถิ่นวิถีชีวิตภูมิปัญญาชาวบ้าน สร้างแนวคิดใหม่ที่ไม่ใช้สารเคมี

 

                      นายพัฒน์สรณ์ ศรีนิธิโกษิต ผู้บริหารงานประชาสัมพันธ์ บริษัทบุญรอดเทรดดิ้ง จำกัด กล่าวเสริมว่า “สิงห์อาสา” ต้องการช่วยเหลือองค์กรที่ยังขาดงบประมาณการสนับสนุนและช่วยปรับปรุงคุณภาพ จึงมองการณ์ไกลไปพัฒนาตามจังหวัดต่างๆ เพื่อสอดคล้องพระราชดำริเศรฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการจัดศูนย์นั้นเพื่อพัฒนาให้เกษตรกรสามารถทำทุกอย่างโดยการพึ่งพาตนเองไม่ต้องพึ่งสารเคมี ส่งเสริมการนำความรู้ที่ได้รับจากศูนย์ไปเผยแพร่ในท้องถิ่นตัวเอง โดยเน้นองค์ความรู้การทำเกษตรกรรม

 

                      “สิงห์อาสาเข้ามาสนับสนุนทางด้านการวิจัยโดยร่วมมือกับมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ช่วยเหลือให้สินค้าของศูนย์ได้รับการยกระดับให้เป็นสินค้าโอท็อปได้รับการรับรองว่าปลอดสารผ่าน อย. ในอนาคตสิงห์วางแผนว่าจะขยายศูนย์ให้ครอบคลุมทั่วเชียงราย มีการกระจายไปภาคอื่นๆ เริ่มไปทำศูนย์ที่ขอนแก่นและภายในปีนี้มีการวางแผนขยายไปทั่วประเทศ”

 

                      อย่างไรก็ตาม สำหรับหลักสูตรโรงเรียนชาวนาเปิดสอนฟรีให้แก่เกษตรกรและผู้สนใจทั่วไป เรียนสัปดาห์ละ 1 ครั้ง รวม 20 สัปดาห์ ผู้ที่สนใจที่จะเข้าไปเยี่ยมชมหรืออยากได้ข้อมูลเพิ่มเต็มติดต่อได้ที่ 60 หมู่ 7 ศูนย์ปราชญ์ชาวบ้านยั่งยืนตำบลศรีเมืองชุม อ.แม่สาย จ.เชียงราย 57130 โทร.08-1025-5598 E-mail : [email protected]

 

 

 

 

----------------------

 

(ท่องโลกเกษตร : ตะลุยศูนย์เกษตรยั่งยืน 'สิงห์อาสา' พัฒนาการต่อยอดเพื่อเกษตรกร : โดย...ณัฐนิช เผ่าดี)