แปรรูปจิ้งหรีดสู่'ผงปรุงรส'เพิ่มความอร่อย-ผลวิจัยมข. | คมชัดลึก

            จากที่เกษตรกรอีสานหันมาเลี้ยงจิ้งหรีดเชิงพาณิชย์กันมากขึ้น จนมีผลิตผลล้นตลาดในบางปีทำให้ ผศ.ดร.สมสมร แก้วบริสุทธิ์ ศึกษาการเพิ่มมูลค่าจิ้งหรีด ด้วยแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อาหารหลากเมนู ซึ่งทุกสูตรนำเผยแพร่ให้ประชาชน เกษตรกร ผู้ที่สนใจ นำไปปรับใช้กับจิ้งหรีดที่เลี้ยง

            ผศ.ดร.สมสมร แก้วบริสุทธิ์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (มข.) เล่าว่า การแปรรูปจิ้งหรีดก็เพื่อต้องการลดปัญหาผลผลิตล้นตลาด เนื่องจากที่ผ่านมามีเกษตรกรสนใจเลี้ยงกันมาก ทว่าขายได้ในราคาต่ำ จึงวิจัยเพื่อแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์

            บวกกับองค์การอาหารโลกแห่งสหประชาชาติ ระบุว่าแมลงเป็นอาหารที่อุดมไปด้วยประโยชน์ พร้อมสนับสนุนให้ผู้คนหันมาบริโภค ผศ.ดร.สมสมร บอกว่า จากการวิจัยพบว่าจิ้งหรีดมีไขมันต่ำ มีโปรตีนและแร่ธาตุหลายชนิด การเลี้ยงทำได้รวดเร็วไม่กระทบต่อสิ่งแวดล้อม ทั้งนี้ชาวบ้านจะบริโภคโดยการนึ่งและทอดเป็นตัว ส่วนที่แปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อาหารอยู่ในโหมดน้ำพริก ข้าวเกรียบ คุกกี้ เส้นบะหมี่ เส้นขนมจีน เส้นสปาเกตตี จึงได้รับความนิยมมาก

            ทว่าด้วยเหตุหลายคนไม่กล้าซื้อมารับประทานโดยเฉพาะเมนูนึ่งหรือทอดเป็นตัว เช่น จิ้งหรีดกระป๋อง ทำให้นักวิจัยกลุ่มนี้นำมาต่อยอด โดยการศึกษาวิจัยการแปรรูปแมลงเป็นส่วนผสมของอาหารที่รับประทานในชีวิตประจำวัน ผงปรุงรสจิ้งหรีด หรือผงโปรตีนจากจิ้งหรีด เพื่อเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทุกคนสามารถรับประทานได้ สามารถใช้เติมในอาหาร เช่น โรยในโจ๊ก ใช้เป็นส่วนผสมของคุกกี้ น้ำพริก เส้นขนมจีน ใช้แทนกุ้งแห้ง เพิ่มรสชาติคล้ายการเติมผงชูรส ทำให้กล่อมกล่อม อร่อยขึ้น และเพิ่มโปรตีนในอาหารด้วย

            ทั้งนี้ ผศ.ดร.สมสมร บอกว่า จิ้งหรีดที่มีการเพาะเลี้ยงในไทยมี 2 พันธุ์ คือจิ้งหรีดบ้าน หรือที่ชาวบ้านเรียกว่าแมลงสะดิ้ง เหมาะนำไปแปรรูปเพราะมีโครงสร้างอ่อนทำให้บดสับได้ง่าย และจิ้งหรีดทองทองดำ ที่มีขนาดใหญ่กว่า เหมาะกับการบริโภคเป็นตัว ทั้งการทอด การนึ่ง หรือการต้ม เพราะหากนำไปแปรรูปผสมอาหาร เนื้อสัมผัสจะหยาบ

            โดยการแปรรูปจะใช้จิ้งหรีดบ้าน หรือที่ชาวบ้านเรียกแมลงสะดิ้งในระยะตัวเต็มวัย จากงานวิจัยวัตถุดิบที่ใช้คือ จิ้งหรีด 1 กก. ขั้นตอนการทำเริ่มจากนำจิ้งหรีดต้มในน้ำเดือด 5 นาที แล้วสะเด็ดน้ำให้แห้ง นำเข้าเตาอบที่อุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส ใช้เวลา 8-10 ชั่วโมง แล้วนำมาคั่วไฟอ่อนให้หอม บดเป็นผงละเอียด แล้วนำบรรจุถุง เตรียมนำผสมอาหารเพื่อเพิ่มโปรตีนได้

            "ถ้าไม่มีเครื่องอบ สามารถนำจิ้งหรีดไปตากแดดจัด 2-3 แดด ให้แห้ง ก่อนนำจิ้งหรีดมาคั่ว บดเป็นผงละเอียด จะได้ผงโปรตีนที่นำมาใช้แทนกุ้งแห้ง ใส่ในน้ำยาขนมจีน ใส่ในน้ำพริก จะช่วยให้มีรสอร่อยขึ้น เพราะในตัวจิ้งหรีดมีกรดอะมิโน ที่คล้ายกรดอะมิโนในผงชูรส ให้รสชาติที่ดีขึ้น ซึ่งผลิตภัณฑ์นี้อยู่ระหว่างการจดอนุสิทธิบัตร”

            เกษตรกร ประชาชนที่สนใจจะแปรรูปจิ้งหรีดเพื่อเพิ่มมูลค่า สอบถามข้อมูลได้ที่ ผศ.ดร.สมสมร แก้วบริสุทธิ์ คณะเกษตรศาสตร์ มข. โทร.0-4320-2360 ยินดีบอกสูตรให้ทุกคน ในวันเวลาราชการ