พระธาตุศรีสองรัก สักขีพยานของสองกษัตริย์ | คมชัดลึก

 

                    ใกล้ถึงวันเพ็ญเดือน 6 (ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6) ปีนี้ตรงกับวันที่ 20 พฤษภาคม ชาวอ.ด่านซ้าย จ.เลย เตรียมงานใหญ่กันคึกคักเป็นพิเศษ เพราะช่วงเวลานี้ เป็นช่วงของการเฉลิมฉลองยิ่งใหญ่ เริ่มจากงานสมโภชพระธาตุศรีสองรัก ในวันเพ็ญเดือน 6 ตามด้วยเทศกาลผีตาโขน ที่ตามติดมาอีก 2 วัน

 

                    งานสมโภชพระธาตุศรีสองรักในปี 2559 จัดยิ่งใหญ่ตั้งแต่ 17-20 พฤษภาคม มีทั้งพิธีทำบุญตักบาตร พิธีล้างธาตุ พิธีคารวะธาตุ พิธีทำขวัญนาค พิธีบูชาธาตุ พิธีถวายต้นผึ้ง พิธีสรงน้ำ พิธีสู่ขวัญ พิธีเวียนเทียน จุดบั้งไฟ

 

                    องค์พระธาตุศรีสองรักอันเป็นปูชนียสถานคู่บ้านคู่เมือง เป็นศิลปกรรมแบบล้านช้าง องค์พระธาตุสูง 19.19 มีฐานกว้างด้านละ 10.89 เมตร ฐานเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส ย่อมุมไม้สิบสอง องค์ระฆังทรงบัวเหลี่ยม คล้ายพระธาตุพนม และพระธาตุหลวง (เวียงจันทน์) ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำหมัน ห่างจากตัวอ.ด่านซ้าย ประมาณ 1 กิโลเมตร

 

                    องค์พระธาตุศรีสองรักสร้างขึ้นสมัยกรุงศรีอยุธยา ปี 2103 เสร็จในปี 2106 เพื่อเป็นสักขีพยานในการช่วยเหลือซึ่งกันและกันระหว่างสองกษัตริย์ คือ สมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยา และพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชแห่งกรุงศรีสัตนาคนหุต หรือนครเวียงจันทน์ ของลาว ซึ่งทั้งสองกษัตริย์ร่วมกันต่อสู้กับพม่า และทำสัตยาธิษฐานไม่ล่วงล้ำดินแดนกันและกัน โดยสร้างพระธาตุศรีสองรักขึ้นบริเวณจุดบรรจบแม่น้ำน่านและแม่น้ำโขง รอยต่อของสองประเทศ ที่บริเวณด้านข้างองค์พระธาตุศรีสองรักยังมีศิลาจารึกตั้งไว้ให้ได้เห็น

 

 

 

 

                    เวลาไปไหว้พระที่นี่ มีป้ายแนะนำให้เดินวนซ้ายรอบองค์พระธาตุ เพื่อเอาหัวใจเข้าใกล้พระธาตุ ถือเป็นธรรมเนียมสืบต่อกันมาหลายร้อยปี รวมทั้งไม่ควรนำสิ่งของหรือดอกไม้สีแดงขึ้นบูชา ไม่ควรแต่งกายด้วยชุดสีแดงขึ้นไปนมัสการ เพราะองค์พระธาตุสร้างขึ้นเพื่อสัจจะและไมตรี สีแดงเป็นสัญลักษณ์ของเลือดและความรุนแรง

 

                    ทุกวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 6 ชาวอ.ด่านซ้าย จะร่วมกันจัดงานสมโภชพระธาตุ โดยจะนำต้นผึ้งมาถวาย ซึ่งพระภิกษุที่จำวัดอยู่บอกว่า การนำต้นผึ้งมาถวายก็ด้วยความเชื่อว่าจะทำให้มีชีวิตเป็นอยู่สุขสบาย หรืออุทิศให้ผู้ล่วงลับ หรือสัมภเวสี ให้ได้ไปอยู่สุขสบายนั่นเอง

 

                    ต้นผึ้งที่ว่า ประดิษฐ์จากโครงไม้ไผ่เป็นทรงหอปราสาทขนาดกว้างราว 2 ฟุต สูง 2 ฟุตเศษ กรุรอบด้วยลวดลายงานแทงหยวก ประดับด้วยดอกผึ้ง ซึ่งทำจากแผ่นเทียนกลมๆ บางๆ ตากแดดจนแห้ง ดูคล้ายดอกไม้นั่นเอง

 

                    ในงานนมัสการพระธาตุศรีสองรัก จะเริ่มจากพิธีบูชาพระธาตุโดยมีเจ้ากวน นางเทียม แสน นางแต่งและชาวบ้านจัดเครื่องเซ่นประกอบด้วยกระทงใหญ่ 1 กระทงและกระทงน้อย 8 กระทง ทำพิธีก่อนเพล เสร็จแล้วยกกระทงใหญ่ไปลอยน้ำ ส่วนกระทงน้อยยกไปบูชาตามริมวัด จากนั้นเป็นพิธีสรงธาตุโดยประชาชนเอาน้ำอบน้ำหอมใส่ขันแล้วเอาดอกไม้จุ่มซัดไปรอบๆ องค์พระธาตุ ผู้ชายให้เข้าไปในกำแพงแก้วรอบองค์พระธาตุมีเจ้ากวนเป็นหัวหน้านำสรง ส่วนหญิงนำโดยนางเทียมจะสรงใส่กำแพงแก้วรอบนอกองค์พระธาตุเท่านั้น

 

                    องค์พระธาตุศรีสองรักนี้ ยังมีองค์จำลอง อยู่ที่วัดโพนชัย ศูนย์กลางของการทำพิธีบุญหลวง และการละเล่นแห่ผีตาโขน หรือผีตามคน ซึ่งจะจัดขึ้นหลังวันเพ็ญเดือน 6 หนึ่งวัน