“ท้องนอกมดลูก” | คมชัดลึก

ตอบ
 ไม่สามารถฟันธงว่าหนูท้องหรือไม่ท้องนอกมดลูกได้ค่ะ การวินิจฉัยท้องนอกมดลูกต้องอาศัยการซักประวัติ ตรวจร่างกาย ตรวจทางห้องปฏิบัติการ รวมทั้งตรวจโดยเครื่องอัลตราซาวนด์ ขอเล่ารายละเอียดของท้องนอกมดลูกดังนี้  ท้องนอกมดลูกคือการตั้งครรภ์ที่ไม่อยู่ในโพรงมดลูกเหมือนการตั้งครรภ์ปกติธรรมดา แต่ไปตั้งครรภ์ที่ท่อมดลูก (พบร้อยละ 80) หรือในช่องท้อง (พบร้อยละ 1.4) หรือรังไข่ (พบร้อยละ 0.2)  หรือปากมดลูก(พบร้อยละ 0.2) โดยมีสาเหตุนำดังนี้

 1.เคยเป็นอุ้งเชิงกรานอักเสบ ทำให้มีพังผืดเกาะเกี่ยวกับท่อรังไข่และอวัยวะอื่นๆ ในอุ้งเชิงกราน ไข่เดินทางมาฝังตัวในโพรงมดลูกไม่ได้ จึงเกิดท้องนอกมดลูก

 2.เคยทำหมันหรือผ่าตัดท่อ แต่เกิดท่อรังไข่รั่ว อสุจิเดินทางไปผสมกับไข่ได้ แต่ตัวอ่อนมาฝังในโพรงมดลูกไม่ได้

 3.คุมกำเนิดโดยการใส่ห่วงอนามัย เนื่องจากห่วงอนามัยไม่ห้ามการปฏิสนธิ ไข่กับอสุจิผสมกันแล้วฝังตัวในโพรงมดลูกไม่ได้ เพราะมีห่วงขวางอยู่

 4.ใช้ยากระตุ้นไข่ตก รักษาเรื่องมีบุตรยาก ไข่บางใบที่ปฏิสนธิอาจไม่ฝังตัวในโพรงมดลูก

 5.อายุมาก เชื่อว่าอาจจะมีความเสื่อมของกล้ามเนื้อท่อนำไข่หรือโพรงมดลูก ทำให้ตัวอ่อนไม่สามารถเดินทางมาฝังตัวในโพรงมดลูก

 6.สูบบุหรี่ อาจทำให้ภูมิต้านทานต่ำ มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อภายใน เหตุผลเหมือนข้อ 1

 7.มีเนื้องอกมดลูกหรือพังผืดจากการผ่าตัด ขัดขวางการมาฝังตัวของตัวอ่อนในโพรงมดลูก

 8.ใช้ยาคุมฉุกเฉิน ซึ่งอาจจะเกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของท่อนำไข่ที่เปลี่ยนไป

 อาการชัดเจนของท้องนอกมดลูกมีสามอย่างคือ ปวดท้อง ประจำเดือนไม่มา และเลือดออกผิดปกติ อย่างไรก็ตาม อาการชัดเจนนี้พบได้เพียงร้อยละ 50 ของคนไข้เท่านั้น นั่นคือคนไข้ท้องนอกมดลูกอีกประมาณครึ่งหนึ่ง อาการมักไม่ชัดเจน วินิจฉัยได้ยาก อาการเหมือนกับคนไข้ ตั้งครรภ์ที่เกิดร่วมกับไส้ติ่งอักเสบ หรือปีกมดลูกอักเสบ หรือถุงน้ำรังไข่แตก หรือกำลังจะแท้งหรือเนื้องอกรังไข่บิดขั้วหรือปัสสาวะอักเสบ

 เรื่องเข้าใจผิดเรื่องหนึ่งคือ หลายคนคิดว่าท้องนอกมดลูกตรวจปัสสาวะต้องไม่เจอว่าตั้งครรภ์ อันที่จริงไม่ว่าจะท้องในหรือนอกมดลูกต้องตรวจปัสสาวะเจอว่ามีการตั้งครรภ์ สำหรับการรักษา ในกรณีที่ท้องนอกมดลูกเกิดการแตกหรือมีเลือดออก ถือเป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องผ่าตัดรักษา โดยการเอาท้องนอกมดลูกออกและห้ามเลือด อย่างไรก็ตาม หากมาพบแพทย์เร็ว คนไข้แข็งแรง ท้องนอกมดลูกมีขนาดเล็ก อาจพิจารณาใช้ยา Methotrexate รักษาท้องนอกมดลูกได้ ซึ่งอยู่ในดุลพินิจของแพทย์ร่วมกับคนไข้และญาติ

 ขอแถมท้ายว่า การตั้งครรภ์ในภาวะต่อไปนี้ควรระวังท้องนอกมดลูก : อายุมาก, มีบุตรยาก, เคยเป็นอุ้งเชิงกรานอักเสบ, เคยแท้ง, เคยทำแท้ง, เคยทำหมันหรือผ่าตัดช่องท้อง, มีตกขาวมาก, ช่องคลอดมีกลิ่น, ปวดประจำเดือน,ใช้ยาคุมฉุกเฉิน, ท้องหลังสวมห่วงอนามัย

"พญ.ชัญวลี ศรีสุโข"
([email protected]
<mailto:[email protected]>)