วีทูบเบอร์ (VTuber) เทรนด์ใหม่ที่จะมาเบียดยูทูบเบอร์
คอลัมน์ "อินโนสเปซ" โดย " "บัซซี่บล็อก" หนังสือพิมพ์คมชัดลึก
*************************
ความเฟื่องฟูของแพลตฟอร์มยูทูบ (You Tube) สามารถสร้างให้หลายๆ คนกลายเป็นผู้ทรงอิทธิพล (Influencer) ได้ในฉับพลันที่เขาหรือเธอคนนั้นกลายเป็น ยูทูบเบอร์ (YouTuber) หรือ ‘คนดัง’ บนยูทูบ
แต่นับจากนี้ไปคนทั้งโลกจะได้รู้จักกับอีกปรากฎการณ์ที่กำลังมาแรงของ ยูทูเบอร์เสมือนจริง หรือวีทูบเบอร์ (Virtual YouTuber : VTuber) ซึ่งถือกำเนิดขึ้นในประเทศญี่ปุ่นเมื่อราวกลางปี 2560 และภายในเวลาเพียง 2 ปี มีจำนวน VTuber เพิ่มจาก 50 ราย เป็น 7,000 ราย มีจำนวนแฟนติดตามมากกว่า 12 ล้านคน จำนวนการเข้าชมทะลุ 720 ล้านครั้ง
หนุนฐานให้ญี่ปุ่น กลายเป็นหัวหอกของวงการยูทูบเบอร์เสมือนจริง และยังแพร่กระจายความนิยมไปทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็นสหรัฐ ไต้หวัน อินโดนีเซีย รวมถึงประเทศไทย
จากข้อมูลของ SocialBook Blog ระบุว่า Virtual Influencer และ VTuber คือหนึ่งในเทรนด์การตลาดอินฟลูเอ็นเซอร์บนยูทูบ ที่กำลังมาแรงแห่งปี 2562
ทำความรู้จักกับ VTuber
ในงานมหกรรมดิจิทัลคอนเทนต์ “Bangkok International Digital Content Festival 2019” หรือ BIDC 2019 ประเทศไทยได้มีโอกาสต้อนรับ มร.คริสโตเฟอร์ เฉิน ประธานสมาคมวีทูบเบอร์แห่งไต้หวัน (Taiwan VTuber Association)
และเป็นผู้จัดงาน VTuber Hackathon ครั้งแรกในไต้หวัน ได้กล่าวในหัวข้อ “VTuber, a new digital form of performance orginated from Asia” เล่าถึงปรากฎการณ์ของ VTuber หรือเป็นการสร้าง YouTube Channel ที่ไม่ได้ใช้คนเป็นผู้แสดง แต่ใช้ตัวละครหรือคาแรคเตอร์ต่างๆ ซึ่งกำลังเป็นกระแสที่ได้รับความสนใจทั่วเอเชีย
มร.คริสโตเฟอร์ เฉิน ประธานสมาคมวีทูบเบอร์แห่งไต้หวัน ให้คำจำกัดความง่ายๆ ว่า วีทูเบอร์ (VTuber) ก็คือ ยูทูเบอร์เสมือนจริง โดยแทนที่ผู้ชมจะได้เจอกับโฉมหน้ายูทูบเบอร์ตัวเป็นๆ ผู้ชมเหล่านั้นจะพบกับตัวคาแรคเตอร์อนิเมะน่ารักๆ โดยการใช้อุปกรณ์ตรวจจับการเคลื่อนไหว (Motion Capturing Equipment) ในการบันทึกหรือผลิตโปรแกรมไลฟ์ ซึ่งกล่าวได้ว่าอะไรที่ยูทูเบอร์ทำได้ VTuber ก็ทำได้เช่นกัน
ทั้งนี้ เบื้องหลังของคาแรคเตอร์ VTuber ก็คือตัวอวาตาร (Avatar) ของยูทูบเบอร์นั้นๆ นั่นเอง เพียงแต่เขา/เธอ ต้องสวมใส่ชุด Motion Capture และมีกล้อง Motion Camera และนำภาพที่ได้มาทำ motion แบบสามมิติ ใส่คาแรกเตอร์ลงไปจนกลายเป็นตัวละครอวตาร ที่มีการเคลื่อนไหวเป็นธรรมชาติ สามารถตอบสนองและสื่อสารได้เหมือนกับมนุษย์
เปิดโลกอินฟลูเอ็นเซอร์ข้ามพรมแดน
“VTuber เป็นเทรนด์ที่น่าสนใจ สามารถถ่ายทอดสิ่งที่อยากนำเสนอไปสู่แฟนๆ ได้ทั่วโลก แม้ว่าคนทำจะอยู่ในประเทศใดๆ ก็ตาม ไม่ต้องมีต้นทุนค่าเดินทางไปถ่ายทำรายการ ไม่ต้องกังวลกับข้อจำกัดด้านรูปลักษณ์ หรือรูปร่างหน้าตา เพราะไม่มีใครเห็นว่าหน้าตาเราเป็นอย่างไร
แต่พวกเขาจะเห็นอนิเมะที่เป็นคาแรคเตอร์ที่สร้างขึ้นมา”
กระแสความนิยมของ VTuber ถือว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ (Paradigm Shift) ที่สำคัญอย่างยิ่ง เพราะปัจจุบัน VTuber คือปรากฎการณ์ข้ามพรมแดน (Cross-border) เพราะไม่ว่าจะเป็นคนชาติไหน ภาษาไหน ก็สามารถเผยแพร่ช่อง (Channel) ไปสู่แฟนๆ และสร้างให้เกิดผู้ติดตามได้ทั่วโลก
“ไม่ต้องกังวลเกี่ยวกับอุปสรรคด้านภาษา เพราะ VTuber คือตัวคาแรคเตอร์ ยกตัวอย่าง ถ้าคุณเป็นคนไทยและอยากนำเสนอไปยังผู้ชมในญี่ปุ่น ก็สามารถจ้างชาวญี่ปุ่นในไทยให้มาช่วยลงเสียงให้ได้
คาแรคเตอร์ VTuber ของคุณก็จะสื่อสารเป็นภาษาญี่ปุ่นกับแฟนๆ ชาวญี่ปุ่น ขณะที่ ในกรณีการสื่อสารกับแฟนๆ ในประเทศอื่นๆ ก็เช่นเดียวกัน นี่คือโอกาส”
โอกาส ‘หน้าใหม่’ ชิงพื้นที่โซเชียลจากยูทูเบอร์
เนื่องจาก VTuber สามารถทำได้ทุกสิ่งอย่างเหมือน YouTuber ดังนั้น นี่จึงเป็นโอกาสที่น่าสนใจยิ่งสำหรับคนในแวดวงแอนิเมชั่น ซึ่งมีความคุ้นชินกับเทคโนโลยี Motion Capture อยู่แล้ว
โดย มร.เฉิน ได้ให้คำแนะนำถึงการแปลงเทรนด์นี้มาสู่โอกาสทางการตลาดใน ได้แก่ การผลิตคอนเทนต์ในรูปแบบ VTuber จะช่วยลดต้นทุนการผลิตทั้งด้านเวลา และเงินทุน จากเดิมการทำแอนิเมชั่นเพียง 1 ตอน ต้องอาศัยขั้นตอนการผลิตที่ค่อนข้างยุ่งยาก อาจใช้เวลาเป็นเดือน
แต่คอนเทนต์อย่าง VTuber สามารถทำเสร็จได้ภายใน 1 วัน อีกทั้ง ราคาของเครื่องมืออุปกรณ์ที่ใช้ทำ VTuber ปัจจุบันมีราคาไม่แพง แต่เปี่ยมด้วยประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ ยังเป็นอีกช่องทางที่น่าสนใจสำหรับกลยุทธ์ทางการตลาดของแบรนด์ เพราะ VTuber มีความแปลกใหม่ และช่วยเพิ่มการจดจำที่ดี อีกข้อที่น่าจับตา ก็คือ VTuber สามารถพัฒนาจนกลายเป็นอินฟลูเอนเซอร์เหมือนกับ YouTuber ที่เป็นบุคคลทั่วไป ผ่านการรีวิวสินค้า ผลิตภัณฑ์ ที่มีตลาดเป็นกลุ่มเด็กวัยรุ่น
โดยผลการสำรวจของบริษัทญี่ปุ่นระบุว่า กลุ่มผู้ชม VTuber ส่วนใหญ่อายุจะอยู่ในช่วง 15-24 ปี กลุ่มเป้าหมายนี้จะดูวิดีโอหลังเลิกเรียน/หลังเลิกงาน และก่อนนอน โดยหนึ่งในกิจกรรมผ่อนคลายสำหรับกลุ่มนี้ก็คือ การดูช่องวิดีโอของ VTuber คนโปรดของพวกเขานั่นเอง
จับกระแส VTuber สัญชาติไทย
น.ส เฉลิมรัตน์ ติบรรณ์ ผู้อำนวยการฝ่านพัฒนาธุรกิจ บริษัท ไอคอม เทค จำกัด กล่าวว่า บริษัทตั้งเป้าหมายที่จะเป็นรายแรกในประเทศไทย ที่สร้างช่อง VTuber สัญชาติไทย ในระดับ Production ที่เทียบเท่ากับต่างประเทศ
ปัจจุบันอยู่กระบวนในการทำงานเพื่อเดินหน้าสู่เป้าดังกล่าว คาดว่าจะสามารถเปิดให้คอโซเชียลเมืองไทยติดตามช่อง VTuber สัญชาติไทย ได้ในเร็วๆ ล่าสุด ได้เปิดช่องทางให้สามารถติดตามข่าวสาร และความคืบหน้าของโครงการได้ที่เฟซบุ๊ก 3D SoftThai
โดย VTuber ในช่องที่กำลังจะเกิดขึ้นนี้ จะเน้นนำเสนอคอนเทนท์ในรูปแบบของการถ่ายทอด Life style ต่าง ๆ ของคนไทย โดยใช้ตัวละครแทนนักแสดงจริง และใช้ฉากเป็นสถานที่จริง ทั้งเรื่องการพูดคุยในเรื่องที่กำลังเกาะกระแส การทำ Challenge ต่าง ๆ หรือแม้แต่การเล่นเกม
“แนวทางคล้าย ๆ กับ VTuber ของทางต่างประเทศ แต่เราจะมีเรื่องของความไกล้ชิดทั้งทางด้านภาษา วัฒนธรรม และ เทรนด์ ที่เกาะกระแสสังคมไทยมาเป็นจุดเด่น ต่างจาก VTuber เจ้าอื่น ๆ โดยมุ่งเน้นที่จะสร้างความสามารถเสมือนจริงเช่นเดียวกับนักแสดงตัวจริง"
"กลุ่มเป้าหมายก็คือ น้องๆ วัยเรียน จนถึงวัยทำงาน และกลุ่มที่ติดตามการดู VTuber หรือผู้ที่สนใจงานแอนิเมชั่น” น.ส เฉลิมรัตน์กล่าว
ทั้งนี้ เธอได้พูดถึงมุมมองที่มีต่อเทรนด์ของ VTuber ในไทยว่า เริ่มเห็นกระแสการมีผู้ติดตามสื่อ VTuber มากขึ้น ซึ่งยอมรับว่าส่วนมากยังเป็นช่องของทางต่างประเทศ ส่วนผู้สร้างยังคงมีไม่มากนัก
ดังนั้นยังมีโอกาสทางธุรกิจอีกมาก เนื่องจากเทคโนโลยี Motion Capture มีราคาที่ถูกลงกว่าแต่ก่อนมาก ขณะที่ เมื่อประเมินจากปรากฎการณ์ VTuber ในระดับสากล ตลาดโตต่อเนื่องมากระยะหนึ่งแล้ว
"โดยตลาดที่โตที่สุดจะเป็นทางฝั่งญี่ปุ่น VTuber เปิดตัวที่ญี่ปุ่นตั้งแต่กลางเดือน ธันวาคม 2561 และมีการเติบโตต่อเนื่อง ข้อมูลล่าสุดถึง 30 มิถุนายนปีนี้ เรามี VTuber มากถึง 7,000 ราย และมีแนวโน้มเติบโตขึ้นเรื่อยๆ เพราะมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง สามารถเข้าถึงกลุ่มผู้บริโภคได้ง่าย”
*********************//********************