"โรคฮาชิโมโต" คืออะไร? ได้ยินแล้วแอบงง | คมชัดลึก

โรคฮาชิโมโต หรือภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังจากความบกพร่องของระบบภูมิคุ้มกัน เป็นการตั้งชื่อโรคเพื่อเป็นเกียรติแก่แพทย์ชาวญี่ปุ่นชื่อ ดร.ฮาการุ ฮาชิโมโต (1881-1934) ซึ่งเป็นบุคคลแรกที่อธิบายลักษณะอาการของโรค เพราะก่อนหน้านั้น ยังไม่มีใครที่เข้าใจอย่างถ่องแท้และนำไปสู่การวินิจฉัยโรคที่ผิด ดังนั้นการที่ ดร.ฮาการุ ฮาชิโมโต สามารถอธิบายลักษณะอาการโรคจึงนับเป็นประโยชน์แก่การรักษาอย่างยิ่ง จึงได้รับเกียรติให้ตั้งชื่อโรคว่า Hashimoto thyroiditis

 

โรคฮาชิโมโต หรือภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังจากความบกพร่องของระบบภูมิคุ้มกัน ที่ส่งผลต่อต่อมไทรอยด์ ซึ่งเป็นต่อมเล็กๆ ที่ฐานของลำคอ ก่อให้เกิดอาการอักเสบ ทั้งนี้ต่อมไทรอยด์เป็นส่วนหนึ่งของระบบต่อมไร้ท่อที่ทำหน้าที่ในการผลิตฮอร์โมนที่สอดคล้องกับการทำงานหลายอย่างของร่างกาย

 

การอักเสบของต่อมไทรอยด์มักทำให้ต่อมไทรอยด์ที่ทำงานไม่ปกติ ผู้หญิงในวัยกลางคนมักได้รับผลกระทบจากโรคนี้มากที่สุด อย่างไรก็ตามภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย ในทุกวัย ในการวินิจฉัยโรคนั้น แพทย์อาจตรวจการทำงานของต่อมไทรอยด์ การให้ฮอร์โมนทดแทนคือหนึ่งในวิธีการรักษาโดยทั่วไปสำหรับภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง

 

สาเหตุ

 

ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังเป็นความผิดปกติของระบบภูมิต้านทาน โดยแอนติบอดีที่สร้างขึ้นโดยระบบภูมิคุ้มกันเข้าทำลายต่อมไทรอยด์ โดยไม่ทราบสาเหตุ อย่างไรก็ดีเชื่อว่าไวรัสและแบคทีเรียอาจเป็นตัวกระตุ้นที่อาจเป็นไปได้ เช่นเดียวกับข้อบกพร่องทางพันธุกรรม นอกจากนี้เพศ อายุ และการถ่ายทอดทางพันธุกรรมยังมีแนวโน้มที่จะส่งเสริมการพัฒนาการของภาวะนี้ได้อีกด้วย

ปัจจัยเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังประกอบด้วย

 

อายุ

ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังมีแนวโน้มที่จะเกิดกับคนในวัยกลางคนมากกว่าวัยอื่นๆ อย่างไรก็ตามโรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกวัย

 

เพศ

ผู้หญิงที่ความเสี่ยงในการเกิดภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังได้มากกว่าผู้ชาย

 

การถ่ายทอดทางพันธุกรรม

ผู้ที่สมาชิกครอบครัวมีประวัติของภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง มีโอกาสเสี่ยงในการเกิดโรคดังกล่าวได้มากขึ้นตามไปด้วย

 

โรคที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันอื่นๆ

ผู้ที่สมาชิกในครอบครัวมีเคยมีปัญหาเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์ หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิต้านทานอื่น ๆ มักมีแนวโน้มที่จะเป็นภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังได้มากขึ้น

 

วิธีการบำบัดด้วยรังสี

ผู้ที่เคยได้รับการบำบัดด้วยรังสี มีแนวโน้มที่จะเกิดภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังได้

 

อาการ

 

สัญญาณและอาการของภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง อาจไม่สามารถสังเกตเห็นได้ในช่วงแรก อย่างไรก็ตามผู้ที่เป็นโรคอาจมีอาการบวมที่คอด้านหน้าหรือคอพอก ทั้งนี้อาการอักเสบนี้มักเกิดขึ้นอย่างช้าๆ เมื่อเวลาผ่านไปจะก่อให้เกิดความเสียหายเรื้อรังของต่อมไทรอยด์ และทำให้ระดับฮอร์โมนในเลือดลดลง สัญญาณและอาการอื่นๆ ของภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง อาจรวมถึง

• ปวดเมื่อยในบริเวณข้อ
• ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ รวมถึงอาจมีอาการตึงกล้ามเนื้อร่วมด้วย
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• ผิวซีดและแห้ง
• เหนื่อยง่าย
• รู้สึกหนาวง่าย
• ท้องผูก
• ใบหน้าบวม
• เล็บเปราะ
• ผมร่วง
• เกิดการขยายของลิ้น
• น้ำหนักเพิ่มขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ
• เลือดออกมากผิดปกติเมื่อมีประจำเดือน และมีระยะเวลาที่ยาวนานขึ้น
• ประสิทธิภาพในการจำหมดลง
• อาการซึมเศร้า

 

เมื่อไหร่จึงควรพบแพทย์

 

ควรปรึกษาแพทย์หากคุณสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย เช่น ใบหน้าซีดและบวม ผิวแห้ง ท้องผูก หรือเหนื่อยล้าโดยไม่ทราบสาเหตุ ทั้งนี้อาจเพิ่มความตระหนักถึงโรคนี้หาก

 

• เคยได้รับการผ่าตัดต่อมไทรอยด์
• เคยได้รับการรักษาด้วยยาต้านไทรอยด์และไอโอดีน หรือการบำบัดด้วยกัมมันตภาพรังสี
• เคยได้รับการรักษาด้วยรังสีที่ศีรษะ คอ หรือหน้าอกส่วนบน
• มีความดันโลหิตสูง
• กำลังได้รับการบำบัดด้วยฮอร์โมนสำหรับภาวะไทรอยด์ทำงานต่ำ

 

ภาวะแทรกซ้อน

 

ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังอาจส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆในร่างกายได้ เช่น

 

อาการคอพอก

ต่อมไทรอยด์ที่อักเสบจะขยายใหญ่ขึ้นและมักทำให้เกิดอาการคอพอกขึ้นซึ่งอาจส่งผลต่อการกลืนหรือการหายใจ

 

ความผิดปกติของหัวใจ

ความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจจะเพิ่มขึ้นเนื่องจากระดับคอเลสเตอรอลที่มีไลโปโปรตีนความหนาแน่นต่ำ (LDL) มีปริมาณสูง ซึ่งอาจก่อให้เกิดภาวะหัวใจโตและหัวใจล้มเหลว

 

ปัญหาสุขภาพจิต

ผู้ที่มีภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง อาจมีภาวะซึมเศร้า ซึ่งอาจเพิ่มความรุนแรงขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป ปัญหาสุขภาพจิตอื่น ๆ รวมถึงความต้องการทางเพศที่เพิ่มขึ้น อาจเกิดขึ้นได้ในบางกรณี

 

ภาวะมิกซีดีมา (Myxedema)

ภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังอาจนำไปสู่ภาวะมิกซีดีมา ซึ่งเป็นภาวะที่หายากทำให้เกิดอาการง่วงนอน ซึ่งอาจก่อให้เกิดการหมดสติอย่างรุนแรง ผู้ที่มีภาวะมิกซีดีมา อาจรู้สึกไวต่อความเย็นมากขึ้น เกิดภาวะกดประสาท ภาวะติดเชื้อ หรือปัญหาอื่น ๆ อันเป็นส่งสัญญาณถึงการเกิดของภาวะ โดยคนไข้จำเป็นต้องได้รับการรักษาพยาบาลฉุกเฉินทันที

 

ความพิการของของทารกแรกเกิด

ทารกที่เกิดกับสตรีที่มีภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังที่ไม่ได้รับการรักษา มักจะมีปัญหาสุขภาพมากกว่าทารกที่เกิดจากมารดาที่มีสุขภาพดี ปัญหาสุขภาพของทารกอาจรวมถึงปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ สมองและไต ผู้ที่มีภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังที่วางแผนตั้งครรภ์ควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำปรึกษาเพิ่มเติมโดยละเอียด

 

การรักษา

 

การรักษาภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง อาจรวมถึงการสังเกตอาการและการใช้ยาในระยะยาว ทั้งนี้การรักษาอาจรวมถึง:

 

ฮอร์โมนสังเคราะห์

การรักษาอาจรวมถึงการบำบัดทดแทนฮอร์โมนด้วยฮอร์โมนสังเคราะห์ หากภาวะต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังทำให้เกิดการขาดฮอร์โมนไทรอยด์

 

การตรวจสอบผลของปริมาณยาที่ใช้

การได้รับยาในปริมาณที่ถูกต้องมีความสำคัญมาก โดยแพทย์จะทำการตรวจสอบปริมาณยาเพื่อตรวจสอบประสิทธิภาพของยา โดยปริมาณและการใช้ยาอาจเปลี่ยนแปลงได้ตามสภาพอาการของคนไข้

 

ข้อมูล : https://www.medparkhospital.com/content/hashimotos-disease