วิธีกำจัดยุงลาย | คมชัดลึก

 ขั้นตอนไม่ยุ่งยาก วัสดุอุปกรณ์หาง่าย ประหยัด และมีประสิทธิภาพสูง 
 ระหว่างเดือน พฤษภาคม-สิงหาคม เป็นช่วงเข้าสู่ฤดูฝน จะพบความชุกชุมของยุงลาย พาหะนำโรคไข้เลือดออกและโรคชิคุนกุนยาระบาดค่อนข้างสูง และแนวโน้มจะรุนแรงเพิ่มขึ้นทุกปี การลดความชุกของยุงลายนั้น ส่วนราชการได้เร่งรัดในการดำเนินตามแผนควบคุมโรค โดยฉีดพ่นสารเคมีกำจัดลูกน้ำและยุงลายเป็นประจำ แต่ประสบปัญหาไม่สามารถยับยั้งการระบาดของโรคได้ทันกาล
 หลายปีที่ผ่านมา พบว่ายุงลายมีแนวโน้มดื้อต่อสารกำจัดแมลงเพิ่มขึ้นในหลายเขตพื้นที่ ซึ่งเป็นที่วิตกกันว่า การควบคุมยุงลายในอนาคตอาจสิ้นเปลือง และเสี่ยงภัยจากการใช้สารเคมีกำจัดแมลงเพิ่มขึ้น
 ยุงลายเป็นยุงชนิดที่ชอบอาศัยอยู่ใกล้ชิดกับคนมากที่สุด เพราะทั้งแหล่งเพาะพันธุ์และแหล่งหลบซ่อน เกาะพักของยุงลายนั้นล้วนแต่อยู่ตามบริเวณบ้านที่พักอาศัยของประชาชนนั่นเอง หากแต่ละครัวเรือนสามารถกำจัดตัวยุงลายและตัวลูกน้ำ ได้ด้วยวิธีการง่ายๆ ในทันที
 กระทรวงสาธารณสุข โดย กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้ศึกษาพัฒนาการใช้สารลดแรงตึงผิว กลุ่มสารซักล้างที่มีใช้ประจำทุกครัวเรือนมาใช้กำจัดลูกน้ำและยุงลาย ได้แก่
 - ผงซักฟอก
 -  แชมพู
 - สบู่เหลว
 - น้ำยางล้างจาน
 พบว่าสามารถนำไปใช้กำจัดลูกน้ำและยุงลายได้ โดยสารลดแรงตึงผิวดังกล่าวจะทำลายระบบการหายใจของตัวแมลง ซึ่งการใช้สารลดแรงตึงผิวเป็นวิธีที่สะดวกประหยัด ปลอดภัย และมีประสิทธิภาพสูง ประชาชนสามารถนำมาใช้กำจัดลดจำนวนยุงลายในครัวเรือนของตนเองได้ทันทีที่ถูกรบกวน
 สารลดแรงตึงผิวนี้มีคุณสมบัติจับเปียกกระจายตัวปกคลุม และปิดกั้นทำลายระบบการหายใจของตัวแมลง ทำให้เยื่อบุรูหายใจของแมลงสูญเสียสภาพการควบคุมความสมดุลของน้ำภายในตัวแมลง และทำให้แมลงตายในที่สุด
 การใช้สารลดแรงตึงผิวในสารซักล้างเพื่อกำจัดลูกน้ำและยุงลาย สามารถทำได้ง่าย เช่น
 - การใช้ผงซักฟอกโรยลงในภาชนะ/วัสดุแหล่งเพาะพันธุ์ขนาดเล็กต่างๆ เช่น จานรองกระถางต้นไม้ ยางรถยนต์ เป็นต้น จะเห็นว่าผงซักฟอกจะแพร่กระจายปกคลุมทั่วผิวน้ำ เมื่อลูกน้ำและตัวโม่งของยุงลายจำเป็นต้องขึ้นมาหายใจ จะดูดซับเอาสารเข้าสู่ระบบหายใจ ทำให้ระคายเคืองต่อระบบ และค่อยๆ ตายในที่สุด      
 - การใช้น้ำยาล้างจาน โฉบจับยุงลาย โดยการบีบน้ำยาล้างจานทาให้ทั่วพื้นจานพลาสติกขนาดพอเหมาะ สำหรับใช้โฉบจับยุงที่บินมารบกวนใกล้ๆ ตัว วิธีนี้ยุงลายจะถูกจับตายอยู่บนจาน หรือการใช้น้ำยาล้างจานละลายน้ำเปล่า ตวงใส่กระบอกฉีดพรมผ้า นำไปฉีดกลุ่มยุงลายที่พบเกาะตามบริเวณต่างๆ ตามมุมบ้าน ก็จะช่วยลดจำนวนยุงลายในบ้านได้
 - วิธีการใช้ “กาลักน้ำ” ซึ่งเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านแต่ดั้งเดิม มาพัฒนาเพื่อใช้ดูดกำจัดลูกน้ำและตัวโม่งออกจากภาชนะ โดยใช้มือกวนน้ำในภาชนะ 2-3 รอบแล้วใช้สายยางดูดเอาลูกน้ำทิ้ง จะทำให้ภาชนะสะอาด ปลอดลูกน้ำยุงลายภายใน 5 นาที
 หากชุมชน ครัวเรือน นำไปใช้อย่างสม่ำเสมอ เชื่อว่าจะช่วยลดความชุกชุมของยุงลาย และลดความเสี่ยงจากการถูกยุงลายกัด และติดเชื้อโรคไข้เลือดออกได้
 ผู้ที่สนใจวิธีการกำจัดยุงลายด้วยการใช้สารลดแรงตึงผิว กลุ่มสารซักล้าง สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข จ.นนทบุรี โทร.0-2951 0000 ต่อ 99236
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์