สี 'ครุฑ' บน 'โฉนดที่ดิน' แตกต่างกันอย่างไร รู้ไว้ ไม่โดนโกง
ไขข้อข้องใจ สี 'ครุฑ' บน 'โฉนดที่ดิน' ครุฑแดง ครุฑดำ ครุฑเขียว แตกต่างกันอย่างไร รู้ไว้ ก่อน โอนกรรมสิทธิ จะได้ไม่ถูก โกง
"โฉนดที่ดิน" เชื่อว่าหลายคน โดยเฉพาะมือใหม่ ที่กำลังจะซื้อบ้าน หรือ ที่ดิน คงไม่รู้ว่า โฉนดที่ดิน ที่เราเห็นกันอยู่บ่อยๆ แท้จริงแล้วมีหลากหลายประเภท แถมโฉนดที่ดินแต่ละประเภท ก็จะมีตรา "ครุฑ" ที่มีสีกำกับเอาไว้ ทั้ง ครุฑแดง ครุฑดำ และ ครุฑเขียว ซึ่งก็จะมีความสำคัญ และหน้าที่ที่แตกต่างกันออกไป แล้วแต่ละแบบแตกต่างกันอย่างไร และมีข้อควรระวังในการซื้อขายโอนกรรมสิทธิอย่างไรนั้น ลองอ่านกันในบทความนี้ได้เลย ป้องกันการถูกฉ้อโกงได้
โดยทั่วไปแล้วหลักๆ "โฉนดที่ดิน" จะมีด้วยกัน 4 ประเภท และแต่ละประเภท จะมีสีครุฑกำกับเอาไว้ ซึ่งก็จะมีความสำคัญ และหน้าที่ที่แตกต่างกันออกไป โดยมีรายละเอียด ดังนี้
ครุฑแดง (น.ส.4)
- เป็นเอกสารแสดงกรรมสิทธิที่ชัดเจนที่สุด ทุกคนส่วนใหญ่มีครอบครอง
- ผู้ถือครอง มีกรรมสิทธิ 100% มีสิทธิในการใช้สอย ทำกิน อยู่อาศัย และใช้ประโยชน์เต็มรูปแบบ
- สามารถซื้อ ขาย โอน จำนอง ได้ ถูกต้องตามกฏหมาย
- มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ รู้ตำแหน่ง เนื้อที่ ขอบเขตชัดเจน
- ส่วนใหญ่โฉนดในตัวเมืองเกือบทั้งหมดจะเป็นครุฑแดง
- โฉนดบางฉบับเรียกว่า โฉนดหลังแดง จะเป็นเอกสาร นส.4 ระบุด้านหลังว่า ห้ามโอนภายใน 5-10 ปี
- ขอบเขต และขนาดที่ดิน “ชัดเจน”
- สิทธิหมดลงเมื่อถูกครอบครองปรปักษ์ติดต่อกันนาน 10 ปี
หมายเหตุ สิ่งที่ควรระวัง หมดสิทธิครอบครอง เมื่อผู้อื่นครอบครองอย่างเปิดเผยติดต่อกัน 10 ปี
ครุฑเขียว (น.ส.3 ก.)
- เป็นเอกสาร ไม่ใช่ "โฉนดที่ดิน" และไม่ถือเป็น "กรรมสิทธิ"
- ผู้ถือครองมีสิทธิครอบครองเพื่อทำประโยชน์ในที่ดิน ซื้อขาย ให้เช่า ขับไล่ผู้บุกรุก
- เป็นหนังสือคำรับรองจากพนักงานเจ้าหน้าที่ ว่าเราได้ทำประโยชน์ในที่ดินนั้นๆ
- มีระวางรูปถ่ายทางอากาศ รู้ตำแหน่ง เนื้อที่ ขอบเขตชัดเจน
- คุณสมบัติใกล้เคียงกับโฉนด ซื้อ-ขาย จำนองธนาคารได้ ถูกต้องตามกฎหมาย และสามารถไปยื่นเรื่องเปลี่ยนเป็นโฉนดที่ดินได้ในอนาคต (ครุฑแดง)
- สามารถยื่นเรื่องเปลี่ยนเป็นโฉนดที่ดินได้
- สิทธิหมดลงเมื่อถูกครอบครองปรปักษ์ติดต่อกัน 1 ปี
หมายเหตุ สิ่งที่ควรระวัง หมดสิทธิครอบครอง เมื่อผู้อื่นครอบครองอย่างเปิดเผยติดต่อกัน 1 ปี
ครุฑดำ (น.ส./น.ส.3 ข.)
- เป็นหนังสือรับรองจะแสดงถึงสิทธิการครอบครองของเจ้าของ แต่ยังไม่ได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการ
- ไม่มีระวางรูปถ่ายทางอากาศที่แน่ชัด
- ซื้อขายต้องรอประกาศจากราชการ 30 วัน
- ผู้ถือครองมีสิทธิครอบครองเพื่อทำประโยชน์ในที่ดิน ซื้อขาย ให้เช่า ขับไล่ผู้บุกรุก
- สามารถซื้อ ขาย โอน จำนอง ได้ แต่ต้องรังวัดที่ดิน และรอประกาศจากทางราชการ 30 วัน
- สามารถยื่นเรื่องเปลี่ยนเป็นโฉนดที่ดินได้
- ขอบเขต ขนาดที่ดิน “ไม่ชัดเจน”
- สิทธิหมดลงเมื่อถูกครอบครองปรปักษ์ติดต่อกัน 1 ปี
สำหรับความแตกต่างของทั้ง 2 ประเภทย่อยนี้ จะต่างกันที่หน่วยงานที่มีอำนาจการออกหนังสือ กล่าวคือ นส. 3 จะออกโดยนายอำเภอท้องที่ ส่วน นส. 3 ข เจ้าหน้าที่ที่ดินจะเป็นผู้ออกให้ แต่จะถือว่ายังไม่ได้รับรองอย่างเป็นทางการ
ครุฑสีน้ำเงิน (ส.ป.ก.4-01)
เอกสารที่ออกให้เจ้าของมีสิทธิในการทำเกษตรกรรม หรือที่เรียกกันอย่างเป็นทางการว่า หนังสืออนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในเขตปฏิรูปที่ดิน ซึ่งมีข้อจำกัดว่า “ห้ามผู้ใดซื้อ ขาย โอน นอกจากทายาทเจ้าของสิทธิ์เท่านั้น” โดยทั่วไปแล้วโฉนดที่ดินประเภทนี้ จะออกให้กับเกษตรกรที่มีฐานะยากจน ครอบครัวละไม่เกิน 50 ไร่
อย่างไรก็ตาม ทั้งหมดนี้เป็นข้อควรรู้ เกี่ยวกับบรรดาสีของครุฑ บนโฉนดที่ดินแต่ละสีกันไปแล้ว ต่อไปหากต้องไปติดต่อ หรือดำเนินการจัดการที่ดิน ก็จะได้มีความรู้ในการดำเนินการ โดยไม่นำไปใช้ผิดประเภท ให้ต้องเสียสิทธิที่พึงมีกัน
ขอบคุณข้อมูลจาก Isara Property