พบชาโบราณพันธุ์หายาก ที่หน่วยจัดการต้นน้ำแม่ศึก จ.เชียงใหม่
พบชาโบราณพันธุ์หายาก ต้นชา (Camellia sinensis) อาจจะเป็น var. taliensis ที่หน่วยจัดการต้นน้ำแม่ศึก จ.เชียงใหม่ โดยชาดังกล่าว มีความเสี่ยงสูงที่จะถูกคุกคามเนื่องมีความต้องการของนักลงทุนจากต่างประเทศสำหรับการผลิตเครื่องดื่มจากใบชาโบราณในราคาสูง
ในวันที่ 12 มิถุนายน 2567 ที่ผ่านมา ทางหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ศึก ได้มีการสำรวจป่าชาโบราณ ร่วมกับสถานีวิจัยต้นน้ำดอยเชียงดาว และนักวิชาการอิสระผู้เชี่ยวชาญด้านชา บริเวณหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ศึก ต.ปางหินฝน อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ จากการสำรวจในเบื้องต้นพบ ต้นชา (Camellia sinensis) อาจจะเป็น var. taliensis เนื่องจากมียอดอ่อนสีแดงและมีรายงานพบในเทือกเขาในมณฑลยูนาน สาธารณรัฐประชาชนจีนเท่านั้น (ควรมีการสำรวจและพิสูจน์ให้ได้ข้อมูลมากขึ้น)
พบในพื้นที่ต้นน้ำแม่ศึก มี 2 กลุ่ม ดังนี้
กลุ่มประชากร กลุ่มที่ 1 ชาที่พบขึ้นตามแนวสันเขา แนวกันไฟ (ขนาดความกว้าง 10 เมตร) ของหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ศึก จนถึงยอดดอยซอแฆะโจ๊ะ ระยะทางประมาณ 2 กิโลเมตร อยู่ในพื้นที่บ้านแม่หงานหลวง หมู่ 1 ต.ปางหินฝน อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ พบจำนวน 150 ต้น โดยนับจากขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางลำต้น 20 เซนติเมตร ขึ้นไป และมีต้นแม่ที่มีขนาดเส้นรอบวงที่โคนต้นใหญ่ที่สุด 205.9 เซนติเมตร และถ้าวัดขนาดที่ระดับความสูงเพียงอก (DBH) ซึ่งมีการแตกนาง เป็นสองนาง นางแรก ขนาดเส้นรอบวง 88.5 เซนติเมตร นางที่สอง 111.9 เซนติเมตร มีความสูง ประมาณ 15 เมตร
กลุ่มประชากรที่ 2 พบบริเวณสันเขาอยู่ในท้องที่หย่อมบ้านแม่นิงใน หมู่ 10 ต.แม่ศึก อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ ติดแนวเขตแบ่งจังหวัดแม่ฮ่องสอน อำเภอแม่ลาน้อย ซึ่งพบกลุ่มประชากรชาโบราณ ประมาณ 600 ต้น โดยนับจากต้นที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 20 เซนติเมตร ขึ้นไป และพบต้นที่มีขนาดความโตเส้นรอบวงที่โคนต้นใหญ่ที่สุด ขนาด 157.1 เซนติเมตร (เนื่องจากที่ระดับความสูงเพียงอกเป็นแผลและโพรง) มีความสูง ประมาณ 7 เมตร
นอกจากนั้น ยังมีพื้นที่โดยรอบที่ยังไม่ได้สำรวจประชากรอย่างทั่วทั้งพื้นที่ทั้งหมดที่มีการแพร่กระจายของลูกไม้ชาโบราณ ซึ่งมีความสำคัญต่อการอนุรักษ์สายพันธุ์ชาโบราณของโลก เป็นแหล่งพันธุกรรมชาโบราณที่มีขนาดใหญ่ที่สุดที่เคยมีรายงานพบในประเทศไทย เป็นการอนุรักษ์พื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพของโลก และมีความเสี่ยงสูงที่จะถูกคุกคามเนื่องมีความต้องการของนักลงทุนจากต่างประเทศสำหรับการผลิตเครื่องดื่มจากใบชาโบราณในราคาสูง ประกอบกับชุมชนในพื้นที่ยังขาดองค์ความรู้ ในการอนุรักษ์การใช้ประโยชน์จากชาโบราณ เห็นควรให้มีการศึกษา วิจัย ป่าชาโบราณ เพื่อการอนุรักษ์อย่างยั่งยืนต่อไป
ข้อมูลจาก กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช