"สุนทรภู่" เป็นกวีมากเมา ต้องดื่มเหล้าถึงประพันธ์ได้ดีจริงหรือ?
เปิดข้อพิสูจน์! แย้งเสียงลือเล่าอ้างที่บอกกันมานานนมว่า "สุนทรภู่" กวีเอกของโลกที่มากเมา เพราะฤทธิ์จากเหล้าที่ช่วยให้ท่านแต่งกาพย์กลอนออกมาได้ยอดเยี่ยม
วันที่ 26 มิถุนายน ของทุกปี ถือเป็น "วันสุนทรภู่" เพื่อเป็นการรำลึกถึงกวีคนสำคัญของไทย ผู้ซึ่งได้รับการยกย่องจาก "ยูเนสโก (UNESCO)" ว่ามีผลงานโดดเด่นด้านวรรณกรรม หนึ่งในยอดนักประพันธ์กลอนระดับตำนานของสยามประเทศในยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็น “กวีเอกของโลก” แล้ว นอกจากความเพลิดเพลินเจริญหูเจริญตาไปกับความเพราะพริ้งของบทกลอนที่มีสัมผัสนอกสัมผัสในอันแพรวพราวราว ยังน่าจะได้เคยพบเนื้อหาที่เกี่ยวกับเรื่องความเจ้าชู้เสเพล และเรื่องเหล้าๆ เบียร์ๆ อยู่ในบทกวีของสุนทรภู่อยู่แบบเนืองๆ กระทั่งอาจทำให้ใครหลายคนอดคิดมิได้ว่า นี่หรือคือตัวตนที่แท้จริงของสุนทรภู่
แม้ว่าจะเป็นเจ้าของบทกลอนอันไพเราะและขึ้นชื่อเรื่องความพิถีพิถันในการใช้ถ้อยคำ ในขณะเดียวกันผู้คนกลับพูดกันว่าอุปนิสัยของสุนทรภู่เป็นพวก "ขี้เมา" เพราะฤทธิ์จากสุราที่ช่วยให้ท่านแต่งกาพย์กลอนออกมาได้ยอดเยี่ยม จากเหตุการณ์ครั้งที่ท่านเคยติดคุกในคดีเมาเหล้า จนก่อการทะเลาะวิวาทถึงขั้นทำร้ายร่างกายญาติผู้ใหญ่ของแม่จัน (ภรรยาของสุนทรภู่คนที่ถูกพูดถึงในบทประพันธ์ นิราศพระบาท) จึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้คนเข้าใจว่าสุนทรภู่เป็นคนขี้เมา บทประพันธ์อันไพเราะในนิราศภูเขาทอง ในตอนหนึ่งที่ว่า
ถึงโรงเหล้าเตากลั่นควันโขมง มีคันโพงผูกสายไว้ปลายเสา
โอ้บาปกรรมน้ำนรกเจียวอกเรา ให้มัวเมาเหมือนหนึ่งบ้าเป็นน่าอาย
ทำบุญบวชกรวดน้ำขอสำเร็จ สรรเพชญโพธิญาณประมาณหมาย
ถึงสุราพารอดไม่วอดวาย ไม่ใกล้กรายแกล้งเมินก็เกินไป
ไม่เมาเหล้าแล้วแต่เรายังเมารัก สุดจะหักห้ามจิตคิดไฉน
ถึงเมาเหล้าเช้าสายก็หายไป แต่เมาใจนี้ประจำทุกค่ำคืน ฯ
ซึ่งเป็นอีกสาเหตุที่ทำให้หลายคนอนุมานกันอีกว่า สุนทรภู่ต้องดื่มเหล้าก่อนแต่งกลอนบทนี้เป็นแน่ หรือไม่ก็ต้องเกิดอาการอยากสุราตามนิสัยของผู้ติดสุรา อีกทั้งยังเกิดความเข้าใจผิดที่ว่า “สุนทรภู่จะต้องดื่มเหล้าจึงจะแต่งกลอนออกมาได้ไพเราะ” ขึ้นอีกประการหนึ่ง แต่ในนิราศของสุนทรภู่เองท่านก็ไม่เคยบอกว่า ท่านดื่มเหล้าแต่ประการ แม้ว่าในนิราศภูเขาทองท่านจะมีพูดถึงเหล้าแต่ก็ไม่ได้พิสูจน์ท่านเป็นคนขี้เมา
อีกข้อมูลที่น่าสนใจจาก ครูทอม คำไทย ที่กล่าวว่า "สุนทรภู่ไม่ได้จะดื่มเหล้าอย่างเดียวเสียหน่อย ใน รำพันพิลาป ท่านเล่าถึงตอนบวชอยู่ที่วัดเทพธิดาราม เล่าว่าสภาพสถาปัตยกรรมเป็นอย่างไร บริเวณกุฏิเป็นอย่างไร มีต้นไม้อะไรอยู่ตรงไหนและนี่เองครับที่ทำให้รู้ว่าสุนทรภู่ชอบดื่มอะไรนอกจากเครื่องดื่มมึนเมา"
เห็นทับทิมริมกระฎีดอกยี่โถ สะอื้นโอ้อาลัยจิตใจหาย
เห็นต้นชาหน้ากระไดใจเสียดาย เคยแก้อายหลายครั้งประทังทน
ได้เก็บฉันวันละน้อยอร่อยรส ด้วยยามอดอัตคัดแสนขัดสน
จะซื้อหาชาจีนทรัพย์สินจน จะจากต้นชาให้อาลัยชา
จะเห็นว่านอกจากเหล้าสุนทรภู่ก็ดื่มชาด้วยอาจเป็นเพราะขณะนั้นสุนทรภู่กำลังบวชอยู่ด้วยแต่บทกลอนข้างต้น สุนทรภู่ก็แต่งได้ไพเราะโดยไม่ได้ดื่มเหล้าสักนิดเลย ดังนั้นสามารถสรุปได้ว่า สุนทรภู่ไม่ต้องกินเหล้าก็ประพันธ์งานออกมาได้ไพเราะเช่นกัน เหล้าไม่ใช่ตัวช่วยหรือสิ่งจำเป็นสำหรับ กวีสี่แผ่นดิน อย่างสุนทรภู่ผลงานแต่อย่างใด