วัคซีนป้องกัน "ฝีดาษลิง" ไม่จำเป็นต้องฉีด เน้นกลุ่มเสี่ยงเท่านั้น

นพ.ธงชัย กีรติหัตถยากร อธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวถึงสถานการณ์ฝีดาษวานร สายพันธุ์เคลดวัน บี  (Clade 1b) ที่ระบาดในบางประเทศของแอฟริกา โดยเฉพาะดีอาร์คองโก และยังพบในสวีเดน ซึ่งมีกระแสข่าวกังวลว่า ขณะนี้พบในประเทศไทยแล้ว ว่า ต้องถามว่าฝีดาษวานร ที่พบในประเทศไทย เป็นสายพันธุ์อะไร หากหมายถึงสายพันธุ์เคลด 2b (Clade 2b) ไทยพบผู้ป่วยมาตั้งแต่ปี 2565 แล้วกว่า 800 ราย แต่อาการไม่รุนแรง ขณะที่ในปี 2567 พบราว 140 รายก็สายพันธุ์นี้ 

กรมควบคุมโรค มีการเตรียมพร้อมกรณีการระบาด แต่ปัจจุบันยังไม่ระบาด โดยวัคซีนที่ใช้เป็น วัคซีนไข้ฝีดาษ ซึ่งป้องกันฝีดาษวานรได้เหมือนกัน ขณะนี้เก็บรักษาอยู่หากมีการระบาดก็พร้อมนำมาทำเป็นวัคซีน ส่วนสายพันธุ์ที่แตกต่างกัน ไม่มีปัญหา สามารถนำมาใช้ได้ สิ่งสำคัญตอนนี้ยังไม่ได้เกิดการระบาดเหมือนโควิด จึงยังไม่ต้องนำมาใช้

“ขณะนี้วัคซีนที่ใช้ป้องกันฝีดาษวานร ต้องบอกว่าไม่ได้อยู่ในชุดสิทธิประโยชน์ จึงต้องจ่ายเอง และค่อนข้างมีราคาสูง ดังนั้น หากไม่ใช่กลุ่มเสี่ยง ที่ต้องมีการสัมผัสใกล้ชิด ก็ขอให้อย่ากังวล อย่างบุคลากรสาธารณสุขด่านหน้า ขณะนี้ก็ยังไม่ต้องใช้วัคซีน ซึ่งไม่ต้องห่วง กรมควบคุมโรค มีระบบเฝ้าระวังติดตามสถานการณ์เพื่อป้องกันการระบาดของโรค พร้อมทั้งประสานข้อมูลกับนานาประเทศตลอด”  

ตอนนี้มาตรการป้องกันฝีดาษวานร เคลด 1บี ประเทศกลุ่มเสี่ยงมาไทย ยังไม่ต้องกักตัว แต่มีระบบ มีมาตรการเฝ้าระวังอย่างเข้มงวด ตามด่านต่างๆ หากมาจากประเทศเสี่ยง หรือประเทศงสัยก็จะมีการสังเกต ซักประวัติ มีการตรวจวัดไข้ ดูว่า มีผื่นขึ้นหรือไม่ ซึ่งจริงๆ ประเทศต้นทางที่จะเดินทางมายังไทย ก็จะมีระบบตรวจสอบเช่นกัน   สิ่งสำคัญคือ หากสังเกตอาการ ทั้งมีไข้ มีผื่น มีตุ่มขึ้นตามร่างกายให้รีบพบแพทย์ทันที

เพราะในสถานพยาบาลทั้งรัฐและเอกชนจะมีระบบตรวจคัดกรอง ตรวจเชื้อและแจ้งมายังกรมควบคุมโรค ตามขึ้นตอนที่วางไว้อยู่แล้ว  ไฟล์บินจากกลุ่มประเทศเสี่ยงของแอฟริกา เข้าประเทศไทยไม่ได้มีมาก การตรวจคัดกรองจึงทำได้ไม่ยาก แต่หากตรวจแล้วพบมีไข้สูง มีตุ่มขึ้นตามผิวหนัง แม้ไม่ใช่เดินทางมาจากประเทศเสี่ยง ก็จะนำเข้าสู่ระบบการรักษาทันที 

ซึ่งทางสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) จึงได้เตรียมความพร้อมในการขึ้นทะเบียนชุดตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อฝีดาษวานร (MPOX) เพื่อรองรับสถานการณ์ โดยจัดทำแนวทางการประเมินด้านคุณภาพ มาตรฐาน และความปลอดภัยของชุดตรวจวินิจฉัยฝีดาษวานร มีเป้าหมายเพื่อให้ผู้ผลิตและผู้นำเข้าชุดตรวจสามารถจัดเตรียมเอกสารที่จำเป็นได้อย่างถูกต้องและสอดคล้องกับข้อกำหนด