รู้จัก "วันสารทจีน" ไหว้วันไหน ต้องเตรียมของไหว้อะไรบ้างให้กับบรรพบุรุษ | คมชัดลึก

 

ในปี 2567 วันสารทจีนตรงกับวันที่ 18 สิงหาคม เทศกาลสำคัญที่ยึดถือปฏิบัติกันมาอย่างยาวนาน นอกจากจะได้แสดงความกตัญญูต่อดวงวิญญาณของบรรพบุรุษแล้ว ยังเป็นเสมือนเทศกาลที่ทำให้ลูกหลานเชื้อสายจีนได้กลับมารวมกันและพบปะกันมากขึ้นอีกด้วย โดยตามปฏิทินจีน วันสารทจีน ตรงกับวันที่ 15 ของเดือน 7 ซึ่งวันสารทจีน 2567 ตรงกับวันอาทิตย์ที่ 18 สิงหาคม ส่วนวันจ่าย หรือวันไหว้นั้นคือ วันที่ 17 สิงหาคม หรือ 1 วันก่อนหน้า

 

 

วันสารทจีน คือ เทศกาลสำคัญของชาวจีน หรือชาวไทยเชื้อสายจีน ที่จะทำพิธีไหว้ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษตนเอง เพื่อแสดงให้เห็นถึงความกตัญญู โดยเชื่อกันว่าวันนี้จะเป็นวันที่ยมบาลเปิดประตูให้ดวงวิญญาณกลับมารับบุญกุศลที่โลกมนุษย์นั่นเอง โดยตำนานของวันสารทจีน มีหลายที่มามีหลายตำนาน แต่ตำนานที่เล่าขานโดยทั่วไปคือ ตำนานมู่เหลียน ชายที่มีใจเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา แต่ต้องอาศัยอยู่กับมารดาที่ขัดขวางการทำบุญ จนเมื่อครั้งมารดาเสียชีวิตก็ตกนรกอเวจี เนื่องจากบาปกรรมที่ทำไว้ ในขณะเดียวกันมู่เหลียนผู้ซึ่งบำเพ็ญตนจนสามารถถอดกายทิพย์ไปหามารดาของตนเองได้ เมื่อเห็นว่ามารดาของตนเองทุกข์ทรมาน จึงเกิดความสงสารและขอรับโทษแทนมารดาเอง ทันใดนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จลงมาโปรด พร้อมมอบคัมภีร์อิ๋วหลันเผิน เพื่อให้มู่เหลี่ยนใช้เรียกเซียนจากทุกทิศมาช่วยให้มารดาของตนเองหลุดพ้นจากความทุกข์ ซึ่งวิธีที่จะช่วยให้หลุดพ้นนั้นคือ ต้องเซ่นไหว้อาหาร และตามความเชื่อจะต้องสวดภาวนาคัมภีร์ในเดือนที่ประตูนรกเปิด กลายเป็นตำนานที่ชาวจีนยึดถือปฏิบัติในวันสารทจีนมาจนถึงปัจจุบัน

 

 

 

วันสารทจีน 2567 มีของไหว้อะไรบ้าง

เนื้อสัตว์ นิยมเลือก 3 หรือ 5 อย่าง โดยเน้นเลือกเนื้อสัตว์ที่บรรพบุรุษชอบ เช่น ไก่ เป็ดพะโล้ เมนูไข่ ผลไม้มงคล 3 หรือ 5 ชนิด เช่น ส้ม สาลี่ แอปเปิล แก้วมังกร ขนม นิยมใช้ขนมเข่ง ขนมเทียน ขนมเปี๊ยะ ขนมถ้วยฟู หรือซาลาเปา

 

พิธีกรรมในวันสารทจีนนั้นจะต้องเตรียมของไหว้ให้ 3 ชุด

1. ชุดสำหรับไหว้เจ้าที่

จะไหว้ในตอนเช้า มีอาหารคาวหวานกุยช่าย ส่วนขนมไหว้พิเศษที่ต้องมีซึ่งเป็นประเพณีของสารทจีนคือขนมเทียน ขนมเข่ง ซึ่งต้องแต้มจุดสีแดงไว้ตรงกลาง เนื่องจากชาวจีนมีความเชื่อที่ว่าสีแดงเป็นสีแห่งความเป็นศิริมงคล นอกจากนั้นก็มีผลไม้ น้ำชา หรือเหล้าจีน และกระดาษเงินกระดาษทอง

2. ชุดสำหรับไหว้บรรพบุรุษ

คล้ายของไหว้เจ้าที่พร้อมด้วยกับข้าวที่บรรพบุรุษชอบ ตามธรรมเนียมต้องมีน้ำแกงหรือขนมน้ำใส ๆ วางข้างชามข้าวสวย และน้ำชาจัดชุดตามจำนวนของบรรพบุรุษ ขาดไม่ได้ก็คือขนมเทียน ขนมเข่ง ผลไม้และกระดาษเงินกระดาษทอง

3. ชุดสำหรับไหว้สัมภเวสี

วิญญาณเร่ร่อนหรือวิญญาณไม่มีญาติ เรียกว่า สัมภเวสี หรือ ไป๊ฮ๊อเฮียตี๋ แปลว่า ไหว้พี่น้องที่ดี เป็นการสะท้อนความสุภาพและให้เกียรติของคนจีน เรียกผีไม่มีญาติว่าพี่น้องที่ดีของเรา โดยการไหว้จะไหว้นอกบ้านของไหว้จะมีทั้งของคาวหวานและผลไม้ตามต้องการและที่พิเศษคือมีข้าวหอมแบบจีนโบราณ คอปึ่ง เผือกนึ่งผ่าซีกเป็นเสี้ยวใส่ถาด เส้นหมี่ห่อใหญ่ ปลานึ่ง เหล้า น้ำชา และกระดาษเงินกระดาษทองจัดทุกอย่างวางอยู่ด้วยกันสำหรับ

 

 

 

นอกจากจะมีพิธีเซ่นไหว้แล้ว อีกกิจกรรมหลักที่ทุกครัวเรือนจะทำร่วมกัน คือ การเผากระดาษกงเต็ก ซึ่งตามความเชื่อของชาวจีน “กงเต็ก” ถือเป็นสะพานที่เชื่อมโยงระหว่าง “คนเป็น” และ “คนตาย” การเผากระดาษกงเต็ก ถือเป็นพิธีการอุทิศส่วนกุศลและส่งดวงวิญญาณให้เดินทางไปยังสวรรค์ และอีกนัยหนึ่ง เชื่อว่าเป็นการส่งข้าวของ เงินทอง และเครื่องใช้ต่าง ๆ ผ่านเปลวไฟ เพื่อส่งของต่างๆ ไปให้บรรพบุรุษผู้อยู่อีกภพหนึ่งได้ใช้ โดย “กง” แปลว่า การกระทำ ส่วน “เต็ก” แปลว่า คุณธรรม เมื่อนำมารวมกันแล้วแปลได้ว่า การกระทำที่มีคุณธรรม ซึ่งหมายถึง การแสดงความกตัญญูของลูกหลานผ่านพิธีอุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับ