
'คลองสนามชัย คลองมหาชัย'
ชุมชนคนท้องถิ่น 'คลองสนามชัย คลองมหาชัย' โดย...เรือนอินทร์ หน้าพระลาน
คลองมหาชัย เป็นส่วนหนึ่งของคลองเชื่อมระหว่างแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำท่าจีนที่มีปัญหาชื่อเรียกหลายชื่อ
ช่วงแรกที่เชื่อมคลองบางกอกใหญ่ (แม่น้ำเจ้าพระยาสายเก่า) เรียก คลองด่าน ช่วงกลางเรียก คลองสนามไชย ช่วงสุดท้ายเรียก คลองมหาชัย (บางครั้งเรียกตั้งแต่ต้นถึงท้ายว่า คลองมหาชัยชลมารค) หรือบางครั้งเรียกชื่อเพียง 2 ช่วง คือช่วงแรกเรียก คลองด่าน และช่วงหลังเรียก คลองมหาชัย
คลองมหาชัย ขุดในสมัยสมเด็จพระเจ้าเสือ (พ.ศ.2245-51) แล้วมีนิทานพันท้ายนรสิงห์ ด้วยทรงพระดำริว่าที่คลองโคกขามนั้นคดเคี้ยว คนจะเดินเรือเข้าออกยาก ควรขุดลัดให้ตรง
ที่จริงวางแผนขุดซ่อมคลองมาก่อนแล้ว นิทานพันท้ายนรสิงห์เป็นสัญลักษณ์เพื่ออธิบายว่าบริเวณนั้นเป็นคลองคดเคี้ยวมาก ต้องขุดตัดให้ตรงเท่านั้น จึงมีพระราชโองการสั่งเกณฑ์เลขหัวเมืองให้ได้สามหมื่นไปขุดลัดคลองโคกขาม ให้ขุดตรงโดยตลอด ไปทะลุออกแม่น้ำเมืองสาครบุรี (แม่น้ำท่าจีน จ.สมุทรสาคร) ให้พระราชสงครามเป็นแม่กองคุมงาน เริ่มขุดเมื่อ พ.ศ.2248
โครงการแก้มลิง (ฝั่งตะวันตก) ประตูน้ำคลองมหาชัย-คลองสนามชัย เป็นจุดรวมน้ำจากลำคลองและแม่น้ำท่าจีนทั้งหมดกว่า 50 สาย ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งน้ำจะไหลมารวมที่นี่ก่อนลงอ่าวไทย ที่ อ.เมือง จ.สมุทรสาคร ด้วยระบบแก้มลิง เป็นส่วนช่วยเร่งระบายมวลน้ำท่วมกรุงเทพฯ และปริมณฑลให้ลงทะเลโดยเร็ว
-------------------------------
(ชุมชนคนท้องถิ่น 'คลองสนามชัย คลองมหาชัย' โดย...เรือนอินทร์ หน้าพระลาน)