เมื่ออินเดียเลิกใช้โทรเลข | คมชัดลึก

                              มนุษย์เรา มักจะให้ความสำคัญกับของสองสิ่ง นั่นคือ "สิ่งใหม่" กับ "สิ่งที่กำลังจะสูญเสีย" เมื่อใดที่รู้ว่าจะได้รับของใหม่มาใช้งานก็จะเกิดอาการตื่นเต้นอยากได้อยากสัมผัส และจะตื่นเต้นเป็นพิเศษอีกครั้งเมื่อทราบว่าสิ่งหนึ่งสิ่งใดกำลังจะถูกพรากจากไป เช่นเดียวกับบริการโทรเลขของอินเดียที่ต้องปิดบริการอย่างเป็นทางการเมื่อวันอาทิตย์ (14 ก.ค.) ที่ผ่านมา เนื่องจากมีต้นทุนค่าบริการและบริหารสูงกว่ารายได้ที่ได้รับ และในยุคสมัยนี้เครือข่ายการสื่อสารประเภทต่างๆ ทั้งโทรศัพท์เคลื่อนที่และอินเทอร์เน็ต ทำให้ระบบการสื่อสารเก่าแก่อย่างโทรเลขนั้นกลายเป็น "ของโบราณ" ไปเสียแล้ว

                              ระบบโทรเลขในอินเดียได้ชื่อว่ามีเครือข่ายขนาดใหญ่ที่สุดในโลกแห่งหนึ่ง มีการวางระบบสายส่งโทรเลขตั้งแต่ยุคอาณานิคมอังกฤษเมื่อ 163 ปีที่แล้ว เป็นผลจากการขยายกิจการของบริษัท บริติช อีสต์ อินเดีย ที่มีเครือข่ายการค้าสินค้าหลากหลายชนิดจากอินเดียไปยังต่างประเทศ ได้เริ่มสร้างระบบสายส่งโทรเลขความยาว 48 กิโลเมตรจากตัวเมืองกัลกัตตา (โกลกาตา ในปัจจุบัน) ไปยังท่าเรือบริเวณอ่าวไดมอนด์ในปี 2394  ซึ่งเป็นระบบโทรเลขที่ให้บริการเฉพาะสำหรับบริษัทบริติช อีสต์ อินเดีย เท่านั้น ในอีก 2 ปีต่อมาก็มีการขยายเครือข่ายโทรเลขขนานใหญ่ไปยังส่วนต่างๆ ของประเทศ และในปี 2397 ก็มีการตรารัฐบัญญัติว่าด้วยการสร้างเครือข่ายและบริหารจัดการระบบโทรเลขในอินเดียเป็นครั้งแรก

                              จนถึงปี 2398 ระบบโทรเลขในอินเดียก็เป็นรูปเป็นร่างอย่างชัดเจนและได้ชื่อว่าเป็นระบบการสื่อสารรุ่นใหม่ที่รวดเร็วทันใจ ชาวอังกฤษและอินเดียในแดนภารต และโทรเลขก็มีบทบาทในการป้องกันการก่อกบฏต่อต้านเจ้าอาณานิคมอังกฤษในปี 2401 เมื่อลอร์ด ดัลเฮาซี ผู้สำเร็จราชการประจำประเทศอินเดีย สามารถส่งคำสั่งไปยังหน่วยทหารอังกฤษที่ประจำการอยู่ในส่วนต่างๆ ของอินเดียให้เตรียมพร้อมและจัดการกับกลุ่มกบฏได้ราบคาบ 

                              ความนิยมในการส่งโทรเลขก็เพิ่มขึ้นเป็นเงาตามตัว ในช่วงที่โทรเลขเป็นระบบการสื่อสารที่รวดเร็วที่สุดเพียงสิ่งเดียวที่ให้บริการในอินเดีย มีการเปิดสาขารับ-ส่งโทรเลขหลายพันแห่งทั่วประเทศ แต่เมื่อเทคโนโลยีการสื่อสารอย่างโทรศัพท์และอินเทอร์เน็ตเข้ามามีบทบาทในอินเดียมากขึ้น ปริมาณการส่งโทรเลขในอินเดียก็ลดลงอย่างน่าตกใจ สถิติการส่งโทรเลขเมื่อปี 2528 สูงถึง 6 แสนฉบับต่อวัน แต่ในปัจจุบัน(ก่อนที่จะปิดบริการโทรเลข) มีการส่งโทรเลขเพียงวันละ 5,000 ฉบับ บริษัทบีเอสเอ็นแอล รัฐวิสาหกิจผู้ให้บริการโทรเลขในอินเดียต้องเผชิญกับยอดขาดทุนระหว่างปี 2549-2555 รวม 14,000 ล้านรูปี

                              การปิดตัวของบริการโทรเลขยังทำให้พนักงานของบีเอสเอ็นแอล นับหมื่นคนต้องกลายเป็นคนตกงาน พนักงานบางรายถึงกับร้องไห้ด้วยความเสียใจที่จะไม่ได้ทำงานที่ตนเองผูกพันมานาน นายโอม ดัตต์ พนักงานส่งโทรเลข เล่าว่าตนเองเข้าทำงานกับบีเอสเอ็นแอลตั้งแต่ปี 2526 ในช่วงเวลานั้น ต้องส่งโทรเลขถึงมือผู้รับตามบ้านเรือนราววันละ 40 ฉบับ แต่ปัจจุบันเหลือโทรเลขที่ต้องส่งไม่ถึงครึ่งหนึ่ง เขายังรำลึกถึงเหตุการณ์สำคัญครั้งหนึ่งในปี 2527 สำนักงานโทรเลขสาขาที่ตนเองทำงานอยู่ต้องส่งโทรเลขมากถึง 7,000 ฉบับในช่วงวันเดียว โดยเป็นโทรเลขแสดงความเสียใจต่อครอบครัวนางอินทิรา คานธี นายกรัฐมนตรีหญิงของอินเดียในสมัยนั้น ที่ถูกคนใกล้ชิดยิงสังหาร ซึ่งชาวอินเดียก็ร่วมกันส่งกำลังใจไปให้แก่ญาติของนางคานธีผู้เป็นที่รักของชาวอินเดียทั้งประเทศ

                              โทรเลขฉบับสุดท้ายของอินเดียถูกส่งไปยังผู้รับเมื่อเวลา 22.30 น. วันอาทิตย์ที่ 14 กรกฎาคม ซึ่งถือเป็นการปิดฉากการให้บริการโทรเลขของอินเดียอย่างสง่างาม