“ส้มมือ”หอมสลายโรค! | คมชัดลึก

           เมื่อวันก่อนมีโอกาสแวะแปลงเพาะไม้ดอก-ประดับ "วิชาพันธุ์ไม้" ต.หนองใหญ่ อ.หนองใหญ่ จ.ชลบุรี มีพรรณไม้ "ส้มมือ" หรือ ส้มโอมือ อยู่ด้วย เจ้าของบอกว่ามีประโยชน์มาก แม้ว่าผลจะกินไม่ได้ ทว่า เนื้อผล เปลือกผล และผิวเปลือกผล ที่มีกลิ่นหอม (มาก) มีประโยชน์ทางสมุนไพรมากมาย 

 

 

           เป็นผลไม้ชนิดหนึ่ง พบได้ทั่วไปในเขตร้อน มีชื่อต่างกันในหลายภาษา โดยมากมีความหมายคล้ายกันว่า นิ้วมือ เช่น จีนเรียก ฝอโส่ว หมายถึง นิ้วพระพุทธเจ้า อังกฤษ Buddha's Hand (มือพระพุทธเจ้า) หรือ fingered citron (ส้มนิ้ว) นับเป็นส้มที่เก่าแก่ที่สุดชนิดหนึ่ง

          ด้วยเป็นพืชตระกูลส้ม จึงมีกลิ่นหอมอย่างมะนาว นิยมใช้ผิวเปลือกผลทำยาดม เครื่องหอม น้ำยาทำความสะอาด ในจีนและญี่ปุ่นนิยมนำไปไว้ในห้องนอนและห้องน้ำเพื่ออบกลิ่นหอม

          เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง ตระกูลส้ม ในวงศ์  RUTACEAE สูง 2-4 เมตร ต้นตรง เปลือกต้นสีเทา กิ่งมีหนามแหลม

 

 

          ใบ เป็นใบเดี่ยวออกเวียนสลับ ทรงรีกว้าง 4-6 ซม. ยาว 8-12 ผืนใบหนา ขอบหยักเป็นฟันเลื่อย

          ดอก ออกเป็นช่อตามซอกใบกระจุก 2-3 ดอก แต่ละดอกมี 5 กลีบเลี้ยง กลิ่นหอมมาก ตรงกลางดอกมีเกสรผู้มาก

          ผล คล้ายมือสองข้างประกบกัน ผิวขรุขระ สีเขียว พอสุกสีเหลืองสด ภายในผลสีขาวเหมือนเปลือกส้มโอ ไม่มีเมล็ด

          ขยายพันธุ์ ตอนกิ่ง ปักชำกิ่ง ชอบดินร่วนระบายน้ำได้ดี แสงแดดเต็มวัน

 

 

          ส่วนที่ใช้ : เปลือกผล ผิวผล เนื้อผล (มีน้ำมันหอมระเหย)

          สรรพคุณ : แก้วิงเวียนศีรษะ,คลื่นไส้อาเจียน,หน้ามืดตาลาย,บำรุงหัวใจ,ท้องอืดท้องเฟ้อ,กระเพาะอักเสบ,บำรุงตับ,เลือดออกตามไรฟัน,แก้ไอ ละลายเสมหะ หลอดลมอักเสบ ฯลฯ

          วิธีใช้ - ใช้เปลือกผลแห้ง 6 กรัม และปั๊วแห่ 6 กรัม นำมาต้มกับน้ำผสมน้ำตาลเล็กน้อยดื่มเช้า-เย็น แก้เลือดออกตามไรฟัน ละลายเสมหะ แก้ไอ หลอดลมอักเสบเรื้อรัง
                   - ใช้ผิวผลแห้งซึ่งมีน้ำมันหอมระเหย ทำเป็นยาดมบรรเทาอาการเป็นลม หน้ามืดตาลาย บำรุงหัวใจ กระตุ้นหัวใจ ทำให้เลือดลมดี

 

                   - ใช้เปลือกผล 5 กรัม, เปลือกมะนาว 5 กรัม,ขิง 5 กรัม, อึ่งไน้ 1 กรัม นำมาต้มกับน้ำดื่มวันละ 1 ครั้ง แก้อาหารไม่ย่อย ท้องอืดท้องเฟ้อ
                   - ใช้ผิวผลแห้ง 6 กรัม และหง่วนโอ๊ว 6 กรัม ต้มกับน้ำดื่มเช้า-เย็น แก้อาการจุกเสียดแน่นท้อง ปวดท้อง ปวดกระเพาะ
                   - ใช้เนื้อผลสด 12-15 กรัม หรือผลแห้ง 6 กรัม แช่ในน้ำร้อนหรือชงกับน้ำดื่มแทนน้ำชา แก้กระเพาะอักเสบเรื้อรัง
                   - ใช้เนื้อผลสด 12-15 กรัม หรือผลแห้ง 6 กรัม แช่ในน้ำร้อน หรือชงกับน้ำดื่มแทนน้ำชา ช่วยบำรุงตับ

 

 

     ข้อควรระวัง : ผู้ที่มีร่างกายอ่อนแอ หรือผู้ที่มีไข้ตัวร้อน ห้ามรับประทานสมุนไพรชนิดนี้

     ที่มาข้อมูล : ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.“ส้มโอมือ” เข้าถึงได้จาก: www.thaicrudedrug.com