ศูนย์วิจัยข้าวแพร่ ยกระดับศักยภาพการผลิต "เมล็ดพันธุ์ข้าว" คุณภาพ
ศูนย์วิจัยข้าวแพร่ ศูนย์กลางในการค้นคว้าวิจัยและพัฒนาการปลูกข้าวและธัญพืชเมืองหนาวในเขตภาคเหนือตอนบน ยกระดับศักยภาพการผลิต "เมล็ดพันธุ์ข้าว" คุณภาพ
ก่อตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2513 ในชื่อ สถานีทองลองข้าวแพร่ สังกัด กรมวิชาการเกษตร โดยมี นายอุทัย ธนะปัญโญ เป็นหัวหน้าสถานีคนแรก ต่อมาในปี พ.ศ. 2525 เปลี่ยนชื่อเป็น ศูนย์วิจัยข้าวแพร่ และในปี 2549 มีการแบ่งส่วนราชการใหม่ ศูนย์วิจัยข้าวแพร่ ได้สังกัดกรมการข้าว จนถึงปัจจุบัน
มีวัตถุประสงค์ในการก่อตั้ง คือ เพื่อให้เป็นศูนย์กลางในการค้นคว้าวิจัยและพัฒนาการปลูกข้าวและธัญพืชเมืองหนาวในเขตภาคเหนือตอนบน รับผิดชอบงานวิจัยและพัฒนาข้าว 3 จังหวัด คือ จังหวัดแพร่ จังหวัดน่าน และจังหวัดอุตรดิตถ์
ทั้งนี้ในปี พ.ศ. 2564 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมการข้าว มีนโยบายในการส่งเสริมและยกระดับโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ เพื่อสนับสนุนให้เกษตรกรมีการรวมกลุ่มทำการผลิต มีการบริหารจัดการร่วมกัน สามารถลดต้นทุนการผลิต เพิ่มผลผลิตมากขึ้นและมีคุณภาพได้มาตรฐาน รวมทั้งสามารถเข้าถึงการสนับสนุนของภาครัฐได้สะดวกมากยิ่งขึ้น
นายมุ่งมาตร วังกะ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยข้าวแพร่
นายมุ่งมาตร วังกะ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยข้าวแพร่ กล่าวว่า ศูนย์วิจัยข้าวแพร่ ได้สนองนโยบายโครงการระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ โดยส่งเสริมเกษตรกรผู้ปลูกข้าวให้มีการรวมกลุ่มกันให้มากขึ้น ปัจจุบันมีเกษตรกรเข้าร่วมโครงการฯในจังหวัดแพร่ มีจำนวน 17 แปลง จังหวัดน่าน 16 แปลง
ส่วนอีกหนึ่งโครงการคือโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด เป็นโครงการที่ให้กลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่เสนอตามความต้องการสนับสนุนปัจจัยการผลิตจากภาครัฐ เพื่อลดต้นทุนการผลิตและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวให้มีคุณภาพและมาตรฐาน ตลอดจนการจัดการด้านการตลาด
ศูนย์วิจัยข้าวแพร่ได้ให้การสนับสนุนงบประมาณแก่กลุ่มเกษตรกรแปลงใหญ่จังหวัดแพร่ จำนวน 10 กลุ่ม งบประมาณจำนวนกว่า 29 ล้านบาท จังหวัดน่าน จำนวน 14 กลุ่ม งบประมาณกว่า 40 ล้านบาท
นอกจากนี้ยังมีโครงการส่งเสริมและพัฒนาการผลิตข้าวอินทรีย์ โครงการยกระดับคุณภาพสินค้าเกษตร โครงการเพิ่มศักยภาพการผลิต "เมล็ดพันธุ์"ของศูนย์ข้าวชุมชน โครงการธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชน และก็โครงการเนื่องมาจากพระราชดำริ โครงการพัฒนาพื้นที่สูง โครงการหลวง เป็นต้น
นายมุ่งมาตร วังกะ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยข้าวแพร่ กล่าวเพิ่มเติมว่า ในด้านงานวิจัยและพัฒนาเมล็ดพันธุ์ข้าว นั้น ทางด้านศูนย์วิจัยข้าวแพร่ยังคงมีการวิจัยและพัฒนาการผลิต "เมล็ดพันธุ์ข้าว" อย่างต่อเนื่องนำเทคโนโลยีใหม่ ๆมาใช้ภายในศูนย์ฯและพื้นที่ของเกษตรกรในเครือข่าย อาทิ การเตรียมแปลง การตกกล้า การปลูก การดูแลรักษา การส่งเสริมความรู้ด้านการรู้จักการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน การตัดพันธุ์ปน การวิเคราะห์มาตรฐาน "เมล็ดพันธุ์ " เพื่อให้ผลผลิต "เมล็ดพันธุ์ข้าว" ที่ได้มีคุณภาพตามมาตรฐานที่กรมการข้าวกำหนด