"นายกฯ อ๋า" หนุน กระจายอำนาจ สร้างเมือง สันติสุข ชายแดนใต้

ในเวทีเสวนา THE MOTIVE FORUM “ SCENARIO PATANI ” ภาพอนาคตปาตานี/ชายแดนใต้ ซึ่งมีผู้เข้าร่วมเสวนาจากหลากหลายภาคส่วน ร่วมกันแลกเปลี่ยนแสดงความคิดเห็นใน ประเด็น “การเมืองการปกครอง ” ภาพอนาคตปาตานี/ชายแดนใต้โดย นายพงษ์ศักดิ์ ยิ่งชนม์เจริญ นายกเทศมนตรีนครยะลา หรือ “นายกฯ อ๋า” ซึ่งถือเป็นนายกเทศมนตรีคนแรกที่กำลังจะดำเนินการทำ Smart City ซึ่ง จ.ยะลา มีท้องถิ่นเป็นผู้รับผิดชอบเรื่องของ Smart City แตกต่างกับจังหวัดอื่นๆ ได้กล่าวถึงมุมมองด้านการปกครองในอนาคตของปาตานี ชายแดนใต้

 

ว่าต้องยอมรับ ไม่มีอะไรที่จะรองรับการแก้ปัญหาให้กับประชาชนได้อย่างรวดเร็ว เท่ากับการกระจายอำนาจ และเรื่องนี้ไม่ได้เป็นแค่เรื่องความต้องการของประชาชนเท่านั้น หรือเป็นแค่เรื่องของในพื้นที่ภาคใต้ แต่ถือเป็นกระแสของโลก ในประเทศไทยเอง ผู้ปกครองของเราตั้งแต่อดีตที่ผ่านมา บางครั้งมีความไม่เข้าใจและมีทัศนคติที่มองว่าตัวเองคือศูนย์กลางของอำนาจ จึงทำให้เป็นการบดบังต่างๆเกิดขึ้น

โดยนายพงษ์ศักดิ์ ยกตัวอย่างบทเรียนในประเทศจีน ที่เป็นประเทศที่ปกครองแบบคอมมิวนิสต์พรรคเดียว แต่กลับมี "การกระจายอำนาจ" ที่มากกว่าประเทศไทยที่ปกครองแบบประชาธิปไตยเสียอีก ซึ่งจีนใช้เมือง ใช้มณฑล เป็นตัวขับเคลื่อนเศรษฐกิจทั้งหมด สามารถทำได้เกือบทุกอย่าง ยกเว้นบางอย่างที่เป็นนโยบายกลางที่รัฐบาลต้องเป็นผู้สั่งการมา เช่น เรื่องของความมั่นคงทางทหาร เงินตรา ระบบความยุติธรรม จนกระทั่งเรื่องการต่างประเทศ แต่หากเป็นเรื่องการต่างประเทศที่เกี่ยวกับการศึกษา วัฒนธรรม หรือความร่วมมือทางเศรษฐกิจ มณฑลหรือเมืองสามารถที่จะดำเนินการไปได้ด้วยตัวเอง

 

นอกจากนี้ ยังมีเรื่องของการอนุมัติงบประมาณให้ลงไปที่ท้องถิ่น ซึ่งจีนจัดให้กับท้องถิ่น 70% ส่วนกลาง 30% ตรงข้ามกับประเทศไทยอย่างสิ้นเชิงที่ให้น้ำหนักส่วนกลาง 70% ส่วนท้องถิ่น 30% นี่เป็นแค่ตัวอย่างหนึ่งทำให้เห็นว่าหลายประเทศให้ความสำคัญกับการกระจายอำนาจในการปกครอง

ในส่วนของการกระจายอำนาจนั้น สำคัญที่สุด คือต้องยึดหลักการเคารพประชาชนเป็นศูนย์กลาง เคารพในศักดิศรีของความเป็นมนุษย์ และให้เกียรติซึ่งกันและกัน โดยเฉพาะในสังคมที่เป็นพหุวัฒนธรรม ไม่ว่าจะเป็นเสียงส่วนใหญ่หรือเสียงส่วนน้อย เพราะการเคารพสิทธิของผู้อื่น เป็นพื้นฐานของคำว่าประชาธิปไตยที่สุดแล้ว ที่เรา

 

“ ส่วนตัวแล้วมองว่าการกระจายอำนาจ ต้องไปพร้อมๆ การยึดโยงกับความเป็นมนุษย์ของประชาชน ว่าเราจะทำอย่างไรให้คุณภาพชีวิตของเขาดีที่สุด อย่างปัจจุบัน ผมเป็นนายกสมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทยด้วย ก็ได้พยายามปรับปรุงการทำงานของนายกฯกันเอง ว่าจะทำอย่างไรให้ประชาชนมั่นใจการทำงานของเรา

 

อย่างวันนี้เทศบาลนครยะลา เราทำ Smart City สิ่งหนึ่งที่ผมเสนอ คือ People Centric Smart City คือการเอาประชาชนเป็นศูนย์กลางก่อน รับฟังความเห็นของประชาชน เคารพความแตกต่าง และเคารพความคิดเห็นของประชาชน แล้วค่อยสร้าง Smart City บนฐานของประชาชนที่ออกมา

 

เทศบาลยะลา เรามีทั้ง LINE ทั้ง Application ของยะลา เพื่อเป็นช่องทางในการสื่อสารกับประชาชน เพราะผมว่า Application เป็นเรื่องของความเป็นทางการ ส่วน LINE เป็นเรื่องของความไม่เป็นทางการ เราเปิด LINE Channel เพื่อให้ประชาชนมีความสบายใจในการสื่อสารกับเรา นี่เป็นเรื่องพื้นฐานที่เราออกแบบวางแผน”

 

อีกประการหนึ่งคือ ต้องพยายามทำให้เรื่องการกระจายอำนาจเป็นประเด็นสาธารณะ ใช้กลไกสันนิบาต สร้าง Open Data ทำให้ท้องถิ่นมีความโปร่งใสเพื่อชิงการนำภูมิภาค ซึ่งการพยายามนำออกไปสู่สาธารณะ ไม่ได้แตกต่างกันกับการอยู่ในพื้นที่ แต่เป็นการสร้างความเชื่อมั่นให้กับประชาชน เพราะสุดท้ายคนที่จะตัดสิน คือประชาชน และเมื่อเปิดช่องให้ทำได้อย่างอิสระ ก็คิดว่าตัวนายกเทศมนตรีเองต้องทำงานแข่งกัน ยกตัวอย่างเทศบาลนครยะลาทำ ถ้าเทศบาลปัตตานีไม่ทำ ท่านนายกฯเมืองปัตตานีอยู่ได้ไหม หรือถ้ากลับกันเทศบาลปัตตานีทำ ยะลาไม่ทำ ยะลาก็อยู่ไม่ได้ ต้องมาคุยกันหมด และคุยกันบนพื้นฐานว่าประชาชนได้อะไร

 

“หลายสิ่งที่เทศบาลนครยะลาทำ ผมจะไม่ไปเรียกร้องกับรัฐบาลกลาง แต่ผมจะทำให้ดูเลย และสิ่งที่ผมทำให้ดู ประชาชนได้ประโยชน์ไหม มีความสุขไหม แล้วไปขับเคลื่อนรัฐบาลกลางต่อ โดยใช้กลไกท้องถิ่นในการเรียนรู้กัน”

 

นายพงษ์ศักดิ์ เชื่อว่าสิ่งที่สำคัญที่สุดของความเป็นมนุษย์อยู่ที่หัวใจ 5 ข้อ คือการเคารพความเป็นมนุษย์ ที่ผ่านมาปัญหาการเรียกร้องการกระจายอำนาจ มักจะถูกวาทกรรมจากกลุ่มที่พยายามอนุรักษ์นิยมว่า นักการเมืองท้องถิ่นขี้โกง และไม่มีคุณภาพ ให้เห็นคนมองภาพของท้องถิ่นมีความเลวร้าย เมื่อไหร่ที่เราอยู่บนพื้นฐานของการเคารพความเป็นมนุษย์ ถ้าเรายืนยันว่าเราทำเพื่อประชาชนทุกคน ทุกฝ่ายก็จะเคารพในเสียงนั้น

 

"การปกครองถ้าเรากลัวประชาชนฉลาด สุดท้ายแล้วเราจะโง่ยิ่งกว่าประชาชน แต่ถ้าเรามองว่าประชาชนคือผู้ฉลาด เราจะต้องเรียนรู้จากประชาชน สุดท้ายเราจะเป็นผู้เคารพประชาชนตลอดเวลา นั่นคือสิ่งที่เป็นตรรกะของความเป็นนักการเมือง เมื่อไหร่ก็ตามที่สามารถทำให้ประชาชนมั่นใจได้ การกระจายอำนาจไม่มีใครมาขวางได้ และประชาชนก็พร้อมที่สนับสนุนเรา เพราะเขาเชื่อมั่นเรา” นายพงษ์ศักดิ์ กล่าวทิ้งท้าย