
จับตาพม่าแผ่นดินไหวรอยเลื่อนไทย...สะเทือน!
ผู้คนกำลังหวาดวิตกถึงมหันตภัยแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นทั่วทุกมุมโลก เพียงแค่รอบปีนี้ เกิดแผ่นดินไหวรุนแรงในหลายพื้นที่ อาทิ เมืองไครสต์เชิร์ช ประเทศนิวซีแลนด์ เมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ ด้วยความรุนแรงขนาด 6.3 ริกเตอร์
พังทลายอาคาร บ้านเรือน คร่าชีวิตผู้คนเป็นจำนวนมาก ห่างกันเพียง 20 วัน เกิดแผ่นดินไหวขนาด 9 ริกเตอร์นอกชายฝั่งของประเทศญี่ปุ่น ก่อให้เกิดคลื่นสึนามิความสูง 10 เมตร ซัดถล่มอาคารบ้านเรือน สิ่งก่อสร้าง ตลอดจนโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ มียอดผู้เสียชีวิตที่คาดการณ์กันว่าอาจสูงถึงหลักพัน และมีผู้ได้รับผลกระทบจากแผ่นดินไหวครั้งนี้จำนวนมาก
ย้อนกลับมา...เมืองไทยแม้จะตั้งอยู่ในสมรภูมิที่เสี่ยงต่อเกิดแผ่นดินไหวน้อย แต่ไม่อาจนิ่งนอนใจ เนื่องจากประเทศไทยยังมีรอยเลื่อนที่เป็นแขนงรอยต่อของแผ่นเปลือกโลกใหญ่อยู่ 13 กลุ่ม ได้แก่ 1.รอยเลื่อนแม่จันและแม่อิง 2.รอยเลื่อนแม่ฮ่องสอน 3.รอยเลื่อนเมย 4.รอยเลื่อนแม่ทา 5.รอยเลื่อนเถิน 6.รอยเลื่อนพะเยา 7.รอยเลื่อนปัว 8.รอยเลื่อนอุตรดิตถ์ 9.รอยเลื่อนเจดีย์สามองค์ 10.รอยเลื่อนศรีสวัสดิ์ 11.รอยเลื่อนท่าแขก 12.รอยเลื่อนระนอง 13.รอยเลื่อนคลองมะรุ่ย โดยรอยเลื่อนศรีสวัสดิ์มีความเสี่ยงต่อการเกิดแผ่นดินไหวที่สุด แถมรอยเลื่อนแม่ฮ่องสอนก็เริ่มเป็นที่น่าจับตาเช่นเดียวกัน การเกิดแผ่นดินไหวที่ของประเทศญี่ปุ่นครั้งนี้ จะส่งผลกระทบถึงรอยเลื่อนที่มีพลังเหล่านี้หรือไม่?
ดร.อานนท์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา รักษาการผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (สทอภ.) มั่นใจว่าแผ่นดินไหวที่ประเทศญี่ปุ่น ไม่น่าจะส่งผลกระทบถึงรอยเลื่อนในประเทศไทย เนื่องจากจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหวอยู่ไกล แต่หากจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหวเกิดขึ้นที่ประเทศอินโดนีเซีย หรือประเทศที่ใกล้ๆ อาจจะส่งผลกระทบได้
"เคยมีผู้กล่าวถึงความเชื่อมโยงระหว่างรอยเลื่อนเหล่านี้กับแผ่นดินไหวในนิวซีแลนด์ แต่ผมยังมองว่าไม่น่าจะมีส่วนเกี่ยวข้องกัน อย่างไรก็ตาม ต้องรู้ไว้ว่าการเกิดแผ่นดินไหวสามารถเกิดเมื่อไหร่ก็ได้ ไม่มีการพยากรณ์ล่วงหน้า ส่วนรอยเลื่อนในประเทศไทยจะมีโอกาสเคลื่อนตัวรุนแรงเหมือนรอยต่อของแผ่นเปลือกโลกคงเป็นเรื่องยาก เนื่องจากเป็นรอยเลื่อนในเมืองไทยมีขนาดเล็ก อาจจะเกิดการสั่นไหวในระดับความรุนแรงไม่เกิน 5 ริกเตอร์ ส่วนจะก่อความเสียหายรุนแรงหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับความพร้อมในการรับมือมากกว่า ถึงแม้ว่าแผ่นดินจะไหวระดับ 8 หรือ 9 ริกเตอร์ หากเรามีการเตรียมพร้อมรับมือที่เข้มข้น อาจจะรับมือได้ในระดับหนึ่ง จึงไม่อยากให้ไปกังวลเรื่องแผ่นดินไหวจากรอยเลื่อน แต่ควรพัฒนาให้ความรู้ให้แก่ชุมชนในพื้นที่เสี่ยงว่าควรรับมืออย่างไรดีกว่า" ดร.อานนท์แนะนำ
เช่นเดียวกับ วิริยะ มงคลวีราพันธ์ อดีตผู้อำนวยการศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ ยืนยันว่า หลังการเกิดแผ่นดินไหวในนิวซีแลนด์และญี่ปุ่น ไม่ส่งผลกระทบกับรอยเลื่อนในประเทศไทย เนื่องจากเป็นเปลือกโลกคนละแผ่นกัน ประเทศไทยตั้งอยู่บนแผ่นเปลือกโลกเดียวกับประเทศพม่า และแนวรอยเลื่อนของไทยหากเกิดแผ่นดินไหวจะมีความรุนแรงน้อยกว่ารอยเลื่อนใหญ่ ที่เป็นที่ตั้งของประเทศญี่ปุ่น ชิลี ออสเตรเลีย ฮาวาย
"สิ่งที่ควรระวังคือการเกิดแผ่นดินไหวที่พม่า อาจจะส่งผลกระทบต่อรอยเลื่อนศรีสวัสดิ์ รอยเลื่อนด่านเจดีย์สามองค์ และรอยเลื่อนที่แม่ฮ่องสอน อย่างไรก็ตาม รอยเลื่อนที่เสี่ยงๆ เหล่านี้ มีอยู่ติดกับพม่า ซึ่งจะเป็นพื้นที่ป่าเสียส่วนมาก จึงไม่ค่อยเห็นการเปลี่ยนแปลงหรือผลกระทบที่รุนแรง" วิริยะกล่าว
อดีตผู้อำนวยการศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ ยังเตือนให้เฝ้าระวัง รอยเลื่อนที่แม่ฮ่องสอน เนื่องจากยังมีน้ำพุร้อนของดินโคลนที่ยังไม่สงบ คล้ายๆ กับที่ญี่ปุ่นที่จะมีแร่ธาตุอยู่เยอะ จึงต้องหมั่นเฝ้าสังเกตอยู่ตลอดเวลาว่ามีลักษณะของดินโคลนที่ร้อนขึ้นหรือไม่ มีการเดือดแรงขึ้นหรือไม่ ถ้ามีลักษณะของความผิดปกติเพิ่มมากขึ้น ต้องเตรียมการที่จะป้องกันคือให้ความรู้ของชาวบ้านที่อยู่บริเวณพื้นที่ให้ช่วยกันสังเกตการเปลี่ยนแปลง การเฝ้าระวังย่อมจะดีกว่าการละเลย ให้หมั่นเฝ้าสังเกตอยู่เรื่อยๆ ใครพูดอะไรก็อย่าไปตื่นตระหนก อย่าไปกลัวอะไรจนเกินเหตุ
"ญี่ปุ่นจะมีแร่ธาตุที่อยู่ใต้ดินเยอะ ถูกนำมาใช้ประโยชน์ในรูปแบบต่างๆ ซึ่งถือว่าเป็นการบรรเทาไม่ให้เกิดความร้อนภายบริเวณข้างใต้ดินและยังถือเป็นการถ่ายโอนพลังงาน แต่เมืองไทยยังไม่มีการนำแร่ธาตุไปใช้เท่าไหร่ มีแต่ทำเป็นสถานที่ท่องเที่ยว อย่างน้ำพุร้อนเมื่อ เอาไข่ไปต้ม ก็จะสังเกตความเปลี่ยนแปลงได้เช่นกัน อย่างเมื่อก่อนเคยต้มไข่ 5 นาทีสุกแล้ว แต่ทำไมตอนนี้สุกเร็วกว่านั้น แสดงว่าใต้ดินมีความร้อนระอุออกมามาก ก็มีโอกาสที่ข้างใต้ดินจะปริแตกได้ง่ายขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งที่ต้องช่วยกันสังเกต ตอนนี้กรมทรัพยากรธรณีก็มีการเฝ้าระวังเป็นประจำอยู่แล้ว ส่วนน้ำพุร้อนแถว จ.ระนองนั้นไม่น่าเป็นห่วงเท่าไหร่ เพียงแต่ยังต้องเฝ้าระวังเรื่องสึนามิเท่านั้น" วิริยะระบุ