"พระ" ในบทเจ้าของโรงเรียน
โรงเรียนการกุศล ของวัดในพระพุทธศาสนา ปัจจุบันมีกว่า ๑๐๐ แห่งทั่วประเทศ และมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นทุกปี ทั้งจำนวนโรงเรียนและนักเรียน ซึ่งปัจจุบันนี้มีนักเรียนอยู่ในสังกัดกว่า ๘๐,๐๐๐ คน
เนื่องจากพระเห็นความสำคัญทางด้านการศึกษา รวมทั้งเปิดโอกาสให้เด็กที่ขาดแคลนทั้งชาย-หญิง หรือเด็กที่ไม่ได้บวชเรียนในโรงเรียนพระปริยัติธรรมได้เรียนในระบบสามัญทั่วไป โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น
สำหรับงบประมาณในการดำเนินงานของโรงเรียนการกุศลในวัด ส่วนหนึ่งได้รับการจัดสรรงบประมาณจากคณะกรรมการการศึกษาเอกชน และอีกส่วนหนึ่งได้รับเป็นเงินอุดหนุนจากวัด รวมทั้งเงินบริจาคจากประชาชน
โดยรูปแบบของโรงเรียนจะเป็นแบบไป-กลับ แตกต่างจากโรงเรียนพระปริยัติธรรม ที่เป็นโรงเรียนแบบประจำ ส่วนการเรียนการสอนเป็นไปเหมือนโรงเรียนสามัญทั่วไป มีทั้งครูธรรมดา และครูพระ แต่จะเน้นเสริมให้เด็กได้เรียนรู้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนามากขึ้น
อย่างไรก็ตาม เพื่อการพัฒนาไปอย่างมีคุณภาพ โรงเรียนการกุศลของวัดได้มีการรวมกลุ่มกันเป็นกลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัด โดยมี พระราชวิริยาภรณ์ เจ้าคณะจังหวัดพะเยา เป็นประธานกลุ่ม
ทั้งนี้ ได้นิมนต์ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) ประธานคณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช มาเป็นประธานประกอบพิธีเปิดการสัมมนาโรงเรียนการกุศลของวัด ณ โรงเรียนวินิตศึกษาในพระบรมราชูปถัมภ์ อ.เมือง จ.ลพบุรี เมื่อวันศุกร์ที่ ๒๘ สิงหาคม ๒๕๕๒ ที่ผ่านมา
“โรงเรียนการกุศลของวัด เป็นโรงเรียนของพระพุทธเจ้า นักเรียนทุกคนจึงเป็นลูกของพระพุทธเจ้า มีพระเป็นตัวแทนของพระพุทธเจ้า ที่นำคำสอนสู่นักเรียน ยิ่งนักเรียนมีความเข้าเรื่องหลักธรรม นำหลักธรรมของพระพุทธศาสนามากใช้เท่าไร จะนำมาซึ่งความมั่นคงของสถาบันหลักทั้ง ๓ สถาบัน ไม่เฉพาะแต่สถาบันพระพุทธศาสนาเท่านั้น ทำอย่างไรโรงเรียนการกุศลของวัดที่มีอยู่เกือบ ๑๐๐ แห่ง จะประสานการทำงานไปในทิศทางเดียวกัน ภายใต้แนวความคิดที่ว่า โรงเรียนการกุศลของวัด เป็นโรงเรียนของพระพุทธเจ้า”
นี่คือสิ่งที่ 'สมเด็จเกี่ยว' กล่าวย้ำเตือนกับพระที่เป็นเจ้าของโรงเรียนการกุศลของวัดทุกรูป ที่มารวมประชุมกันในครั้งนี้
พร้อมกันนี้ 'สมเด็จเกี่ยว' ยังบอกด้วยว่า โรงเรียนการกุศลของวัด เป็นสถานที่สอนและปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรม เรื่องการสร้างความสามัคคีของคนในชาติ ต้องเริ่มจากเด็ก โดยการนำหลักธรรมให้เข้าถึงเด็ก รวมทั้งผู้ปกครองของเด็ก ถ้าพระไม่ช่วย คงทำให้คนในชาติเกิดความสามัคคีได้อยาก คุณธรรมและจริยธรรมจะเป็นภูมิคุ้มกันคุ้มครองประเทศไทย ให้ผ่านพ้นปัญหาอุปสรรคต่างๆ นานาไปได้ด้วยดี ทั้งทางโลกทางธรรม ต้องร่วมมือกัน ประเทศชาติจึงจะมีความสงบสุข
นอกจากนี้แล้ว 'สมเด็จเกี่ยว' ได้อัญเชิญพระบรมราโชวาทของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระราชทานแก่ที่ประชุมสมาคมพุทธศาสนาทั่วราชอาณาจักร ครั้งที่ ๑๗ เมื่อวันที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๑๒ แม้ว่าจะผ่านมาแล้ว ๔๐ ปี แต่ก็ยังนำมาใช้ได้กับสถานการณ์ในปัจจุบัน โดยมีใจความว่า
“บัดนี้ ประเทศชาติกำลังพัฒนาทุกด้าน และต้องการความสามัคคี ความสงบเรียบร้อย ผลดีทั้งปวงดังกล่าวจะเกิดขึ้นได้ด้วยประชาชนมีหลักของใจอันมั่นคง มีศรัทธา และปัญญาอันถูกต้อง และปฏิบัติอยู่ในทางที่เป็นประโยชน์แก่ส่วนรวม กรณียกิจอันสำคัญของท่านทั้งหลาย คือ การส่งเสริมให้มีพระรัตนตรัย และธรรมในพระพุทธศาสนา เป็นหลักหัวใจ และความประพฤติด้วยความศรัทธา และพัฒนาที่ถูกต้อง”
ขณะที่ พระราชวิริยาภรณ์ กล่าวเสริมว่า โรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นโรงเรียนที่มีเจ้าอาวาสวัดเป็นผู้ได้รับใบอนุญาตก่อตั้งโรงเรียนขึ้นมา เพื่อเผยแพร่หลักธรรมคำสอนทางพุทธศาสนา คุณธรรม จริยธรรม ร่วมทั้งปลูกฝังความจงรักต่อสถาบันชาติ พระพุทธศาสนา และพระมหากษัตริย์ ให้แก่นักเรียน รวมทั้งเพื่อสงเคราะห์นักเรียนผู้ด้อยโอกาสในชนบท
ความพิเศษของโรงเรียนการกุศล
พระวิสุทธิธรรมาจารย์ รองเจ้าคณะจังหวัดปราจีนบุรี ผู้รับใบอนุญาต/ประธาน โรงเรียนวัดใหม่กรงทอง บอกว่า โรงเรียนบริหารตามแนวมาตรฐานแกนกลาง โดยเฉพาะตามนโยบายการศึกษา ๑๕ ปี ที่สถานศึกษาแนววิถีพุทธ จะเน้นเรื่องของคุณธรรม นำหลักพระพุทธศาสนาไปใช้ในการเรียนการสอน แล้วก็ไปเน้นหนักด้านวิชาการ เพื่อให้เด็กนักเรียนที่จบจากที่นี่มีคุณภาพ สามารถที่จะไปสอบเข้าเรียนที่อื่นได้
ทั้งนี้ ได้นำวิถีพุทธมาใช้ในการเรียนการสอน เพื่อมุ่งเน้นให้นักเรียนมีศีลธรรมในการประพฤติปฏิบัติ โดยยึดเอาหลักศาสนามารยาทชาวพุทธ หลักธรรมทางศาสนา การกราบการไหว้ เป็นต้น
นักเรียนที่จบการศึกษาไปแล้ว หลายคนประสบความสำเร็จด้านการงาน บางคนก็มีตำแหน่งหน้าที่เป็นเป็นผู้นำชุมชนพัฒนาบ้านเกิดของตัวเอง ก็มี
ขณะเดียวกัน ยังเน้นด้านการส่งเสริมเศรษฐกิจพอเพียง มุ่งเน้นปลูกฝังเรื่องความพอเพียง และเน้นให้ประหยัดการใช้จ่าย ในการมาโรงเรียน สำหรับนักเรียนชั้นอนุบาล-ป.๖ อาหารกลางวันฟรี รวมถึงพระภิษุสามเณรที่มาเรียนมาสอนก็เช่นกัน
ในส่วนของเด็กโต โรงเรียนมีอาหารกลางวันให้บริการ โดยจะเก็บค่าอาหารตามสมควร ซึ่งนักเรียนเองก็ไม่ต้องนำอาหารจากบ้านมากินที่โรงเรียน
ด้าน พระวิสุทธิ์พุทธิศาสตร์ เจ้าอาวาส วัดกวิศรารามราชวรวิหาร รองเจ้าคณะจังหวัดลพบุรี ผู้อำนวยการโรงเรียนวินิตศึกษา บอกว่า
"โรงเรียนกับวัดมีความเกี่ยวพัน ตั้งแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบัน และต้องไม่ลืมว่า การศึกษากับพระศาสนาเป็นเรื่องเดียวกัน ไม่มีการแบ่งทางโลกทางธรรม การศึกษาและศาสนา ก็มีจุดมุ่งหวังเดียวกัน คือพัฒนาคนให้เป็นคนมีคุณภาพ เป็นคนดีของสังคม การได้ทำทั้งเรื่องทางธรรมและทางโลก ถือเป็นเรื่องเดียวกัน เด็กห่างพระศาสนา เด็กห่างวัด อย่าโทษเด็ก อย่าโทษสังคม พระต้องมอง หรือโทษตัวเองก่อนว่า เราเข้าไปมีบทบาท เข้าไปดูแลเด็กมากเพียงใด” พระวิสุทธิ์พุทธิศาสตร์กล่าว
“โรงเรียนการกุศลของวัด เป็นโรงเรียนของพระพุทธเจ้า นักเรียนทุกคนจึงเป็นลูกของพระพุทธเจ้า มีพระเป็นตัวแทนของพระพุทธเจ้า ที่นำคำสอนสู่นักเรียน”
เรื่อง - ภาพ... "ไตรเทพ ไกรงู"