"ไอลอว์" ชำแหละพิรุธเลือกสว.ระดับประเทศ พบการลงคะแนนแบบ "ล้มกระดาน"
ไอลอว์ ชำแหละพิรุธเลือกสว.ระดับประเทศ - จี้ กกต.สอบคุณสมบัติ 200 สว.ให้ละเอียด เปิดเผยข้อมูลให้โปร่งใส หลังพบความผิดปกติในการเลือก สว.ระดับประเทศ
ไอลอว์ (iLaw) ร่วมกับคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และ We watch จัดงานเสวนาเรื่อง สว.67 ทางข้างหน้า จากสิ่งที่เห็นโดยได้รวบรวมข้อสังเกต และความผิดปกติในการเลือก สว.ระดับประเทศ เมื่อวันพุธ 26 มิถุนายนที่ผ่านมาว่า
พบรูปแบบการลงคะแนนที่เหมือนกันในบัตรออกเสียงที่เหมือนกัน ซึ่งการทำการบ้านก่อนว่าใครจะลงคะแนนให้ใครนั้น iLaw เห็นว่า ไม่ผิดกฎหมาย เว้นแต่จะมีการแลกเปลี่ยนผลประโยชน์
จึงขอให้ กกต.ไปตรวจสอบด้วย รวมถึงยังปรากฏ ผู้สมัครไม่มีการแนะนำตัวกับใคร สวมสีเสื้อคล้ายกัน และนั่งจับกลุ่มนั่งนิ่ง หรือถือแฟ้มเอกสารในลักษณะเดียวกัน รวมถึงยังมีพฤติกรรมที่ทำให้สงสัยอื่น ๆ เช่น เมื่อลงคะแนนเสร็จ ก็จะเดินทางกลับอย่างเดียวจนเจ้าหน้าที่ต้องตามให้กลับเข้าไปในห้องลงคะแนน หรือการเดินทางกลับเป็นกลุ่มด้วยรถกระบะของจังหวัดที่เป็นเครือข่ายบ้านใหญ่พรรคการเมือง
ขณะที่ การลงคะแนนเกิด ก็ปรากฏการณ์ ''ล้นกระดานคะแนน'' ซึ่งมีผู้ที่มีคะแนนมากที่สุดในการเลือก สว.ในอันดับ 1-6 ของเกือบทุกกลุ่มอาชีพ และผู้ที่ได้คะแนนในลำดับ 7 ลงมา คะแนนก็จะมีการทิ้งห่างกัน พร้อมย้ำถึงผลการเลือก สว. 8 จังหวัดแรก ในพื้นที่ทางการเมืองของพรรคภูมิใจไทยซึ่งได้เปรียบเทียบจากจำนวน สส.ของพรรคภูมิใจไทย ในจังหวัดที่ได้ สว.มากที่สุด ทั้งบุรีรัมย์ / อยุธยา / สตูล / อ่างทอง / อำนาจเจริญ / เลย / สุรินทร์ / ยโสธร โดยมี สว.รวมถึง 52 คน หรือ 1 ใน 4 ของวุฒิสภาชุดใหม่
นอกจากนั้น ยังพบผู้สมัครที่ขาดคุณสมบัติ หรือมีลักษณะต้องห้ามที่ผ่านการเลือกตั้งในระดับประเทศ และมีรายชื่ออยู่ใน 200 สมาชิกวุฒิสภา เช่น ผู้ที่ผ่านการคัดเลือกในกลุ่มอุตสาหกรรม ที่พบว่า เคยดำรงตำแหน่งสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด
หรือ อบจ.เลย เมื่อ 4 ปีที่แล้ว ดังนั้น จึงถือว่า พ้นจากตำแหน่งทางการเมืองมาไม่ถึง 5 ปี ซึ่งเข้าข่ายมีลักษณะต้องห้าม / หรือกรณีผู้ผ่านการคัดเลือก เคยติดโทษจำคุก เพราะไม่ยื่นบัญชีทรัพย์สิน / และกรณีที่ กกต.เคยแจกใบดำผู้สมัครเลือกตั้ง สส.คนหนึ่ง แต่ผ่านการคัดเลือกให้เป็น สว.ซึ่งขณะนี้ อยู่ระหว่างการพิจารณาคดีของศาลฎีกาแผนกคดีเลือกตั้ง ซึ่งหากศาลพิพากษาว่ามีความผิด ก็จะมีลักษณะต้องห้าม
ขณะเดียวกัน ยังพบผู้สมัครที่สมัครไม่ตรงตามกลุ่มอาชีพ เช่น ผู้สมัครบางคนสมัครในอาชีพทำไร่ ปลูกพืชล้มลุก แต่กลับแนะนำตัวเองในใบสมัครว่า ทำสวน หรือการเป็นผู้อำนวยการโรงเรียน แต่กลับสมัครในกลุ่มอาชีพประชาสังคม
ไอลอว์ ยังเรียกร้องให้ กกต.ตรวจสอบคุณสมบัติผู้ที่ได้รับการคัดเลือกแล้วอย่างละเอียด หากพบว่า ผู้ผ่านการคัดเลือกใดขาดคุณสมบัติ กกต.จะต้องไม่รับรองให้เป็น สว.และขอให้เอาผิดย้อนหลังด้วย
พร้อมยังเรียกร้องให้ กกต.เผยแพร่บันทึกภาพวีดีโอวงจรปิดทั้งหมดบนช่องทางออนไลน์ และเผยแพร่ใบรายงานผลคะแนนแบบขีดทั้งหมดบนช่องทางออนไลน์ รวมถึงการเปิดรายการตรวจสอบข้อร้องเรียนและคำวินิจฉัยทั้งหมด
ด้าน นายเทวฤทธิ์ มณีฉาย ว่าที่สมาชิกวุฒิสภา วิเคราะห์ถึงปัจจัยที่ประสบความสำเร็จในการเลือก สว.ว่า หากมี ''จำนวน'' ที่มากพอ ก็จะช่วยให้ประสบความสำเร็จมากขึ้น ตราบเท่าที่ไม่ขัดต่อกฎหมาย เช่น จำนวนผู้ที่มีอุดมการณ์ร่วมกัน เช่นการแก้ไขรัฐธรรมนูญ และการนิรโทษกรรม หรือจุดยืนในพรรคการเมืองร่วมกัน รวมถึงความเป็นเอกภาพ ซึ่งก่อนวันที่จะมีการเลือก ในกลุ่มสื่อมวลชน ก็ได้แสดงเอกภาพการเป็น สว.ร่วมกัน แต่ยังไม่สามารถสู้อีกฝั่งได้และยังถูกอีกฝ่ายดึงตัวไปอีกด้วย
อย่างไรก็ตาม ยังเห็นว่า ระบบดังกล่าว ไม่ชอบธรรมตั้งแต่แรก แม้ตนเองจะลงเล่นในกติกานี้ แต่ไม่ควรอ้างความชอบธรรม และย้ำว่า บางอำนาจบางประการของตนเอง ตามที่รัฐธรรมนูญให้อำนาจวุฒิสภา ก็จะไม่ใช้ เช่น อำนาจการเลือกกรรมการองค์กรอิสระ แม้รัฐธรรมนูญจะให้อำนาจในฐานะผู้แทนปวงชนชาวไทย แต่รูปแบบการได้มาก็ไม่สามารถอ้างอิงถึงผู้แทนปวงชนชาวไทยได้