"แพทย์แผนไทย" ทั่วประเทศร่วมมือใช้ฟ้าทลายโจรจ่ายให้ผู้ป่วยโควิด-19 | คมชัดลึก

จากปัญหาการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่มีความเป็นไปสูงว่าอาจจะลุกลามไปถึงระลอกที่ 4 ขณะที่มีผู้ติดเชื้อรายใหม่วันละกว่า 5,000 ราย และอัตราการเสียชีวิตสูงถึงวันละ 50 กว่าคน เตียงและบุคลากรทางการแพทย์ไม่เพียงพอที่จะรับมือกับสถานการณ์ขั้นวิกฤต เหล่า "แพทย์แผนไทย” ซึ่งเป็นอีกศาสตร์หนึ่งในการรักษาที่มีมาอย่างยาวนานจึงผนึกกำลังกันเพื่อช่วยเหลือและเป็นทางเลือกให้แก่ผู้ป่วยโควิดที่อาการยังไม่รุนแรง

ในส่วนของ “สภาการแพทย์แผนไทย” ซึ่งเป็นองค์กรภาคเอกชนซึ่งจัดตั้งขึ้นเพื่อดูแลผู้ประกอบวิชาชีพแพทย์แผนไทยทั่วประเทศ ได้ร่วมกับกรมแพทย์แผนไทย กระทรวงสาธารณสุข ในการจัดทำ “โครงการหมอไทยใจดีสู้ภัยโรคอุบัติใหม่ โควิด-19” เพื่อช่วยสนับสนุนการดูแลและรักษาผู้ป่วย รวมถึงกลุ่มเสี่ยงต่อการรับเชื้อโควิด-19

 

        พท.จิตรณิญาณ์ ฐิติปัญญรัตน์ อุปนายกสภาการแพทย์แผนไทยคนที่ 1

พท.จิตรณิญาณ์ ฐิติปัญญรัตน์ อุปนายกสภาการแพทย์แผนไทยคนที่ 1 ในฐานะประธานผู้รับผิดชอบโครงการ“หมอไทยใจดีสู้ภัยโรคอุบัติใหม่ โควิด-19” เปิดเผยถึงรายละเอียดในการดำเนินโครงการดังกล่าว ว่า เนื่องด้วยสภาการแพทย์แผนไทยได้ตระหนักถึงความเดือดร้อนของผู้ป่วยซึ่งได้รับผลกระทบจากโควิด-19 กลุ่มแพทย์แผนไทยจึงได้ร่วมกันวางแนวทางในการดูแลผู้ป่วยโดยใช้ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทยอย่างมีมาตรฐานและครอบคลุมทั่วถึง โดยได้รับสมัคร “คลินิกแพทย์แผนไทยจิตอาสา” จากทั่วประเทศเพื่อช่วยรักษาผู้ป่วยโควิดที่อาการยังไม่มาก คือยังไม่มีอาการหอบเหนื่อย หรือเชื้อลงปอด รวมถึงกลุ่มเสี่ยงต่อการรับเชื้อโควิด-19 เช่น ผู้สัมผัสใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ และบุคคลในครอบครัวของผู้ติดเชื้อ โดยทางสภาการแพทย์แผนไทยจะเป็นผู้จัดหายาที่ใช้ในการรักษาให้ฟรี และใช้องค์ความรู้ของแพทย์แผนไทยที่อยู่ประจำคลินิกจิตอาสาในการวินิจฉัยและจ่ายยาให้ผู้ป่วย

 

ทั้งนี้สภาการแพทย์แผนไทยได้มอบหมายให้สภาแพทย์แผนไทยในแต่ละภาคดูแลโครงการนี้ร่วมกัน ซึ่งแบ่งเป็นภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก ภาคใต้ และกรุงเทพฯ โดยประสานกับคลินิคแพทย์แผนไทยในแต่ละพื้นที่เพื่อรวบรวมคลินิคที่ต้องการเข้าร่วมโครงการ โดยล่าสุดมีคลินิกแพทย์แผนไทยจากทั่วประเทศที่ผ่านการคัดกรองและเข้าร่วมโครงการแล้วประมาณ 50 คลินิก ขณะที่คลินิกแพทย์แผนไทยในพื้นที่กรุงเทพฯเสนอตัวเข้าร่วมโครงการถึง 33 คลินิก โดยขณะนี้อยู่ระหว่างการคัดกรอง ทั้งนี้สภาการแพทย์แผนไทยมีเป้าหมายว่าแต่ละจังหวัดจะต้องมีคลินิกแพทย์แผนไทยจิตอาสาอย่างน้อย 1 แห่ง

“สำหรับขั้นตอนในการตรวจรักษาผู้ป่วยโควิดนั้นจะใช้วิธีให้ผู้ป่วยที่ต้องการรับยาสมุนไพรโทร.เข้ามายังคลินิกแพทย์แผนไทยจิตอาสาที่อยู่ในจังหวัดของตนเอง จากนั้นแพทย์แผนไทยจะซักประวัติและอาการป่วยต่างๆ โดยพูดคุยผ่านโทรศัพท์หรือทางไลน์ซึ่งสามารถเห็นหน้าตาและอาการของผู้ป่วยได้ เพื่อวินิจฉัยและจ่ายยา พร้อมทั้งมีการบันทึกในเวชระเบียนตามมาตรฐานที่สภาแพทย์แผนไทยได้จัดทำไว้ ซึ่งก็เป็นวิธีเดียวกับที่แพทย์แผนปัจจุบันหลายแห่งใช้ในการรักษาผู้ป่วยโควิดที่อาการไม่รุนแรง ซึ่งในการจ่ายยานั้นทางคลินิกจะจ่ายให้ทั้งผู้ที่ตรวจพบเชื้อแล้ว ซึ่งส่วนใหญ่จะมีอาการไข้ และกลุ่มเสี่ยงที่สัมผัสหรือใกล้ชิดผู้ป่วยซึ่งเข้ารับการตรวจแล้วรอฟังผล ซึ่งกลุ่มนี้มีทั้งกลุ่มที่มีอาการและไม่มีอาการ รวมถึงบุคคลใกล้ชิดที่มีโอกาสติดแต่ยังไม่ได้เข้ารับการตรวจ เพราะกลุ่มนี้อาจจะติดเชื้อแล้ว หากได้รับยาก็เป็นการสกัดเชื้อไม่ให้ลุกลาม แต่หากยังไม่ติดและกินยาสมุนไพรในปริมาณที่จัดให้ก็ไม่มีผลข้างเคียงอะไร” พท.จิตรณิญาณ์ กล่าว

 

อุปนายกสมาคมแพทย์แผนไทย กล่าวต่อว่า หลังจากวินิจฉัยแล้วคลินิกจิตอาสาจะส่งยาไปให้ผู้ป่วยฟรีถึงบ้าน โดยผู้ป่วยเสียเฉพาะค่าจัดส่ง 50 บาทเท่านั้น หรือกรณีที่เป็นครอบครัวใหญ่ติดเชื้อกันทั้งครอบครัวต้องส่งยาให้ในปริมาณมาก ค่าส่งก็จะอยู่ที่ 100 บาท โดยยาสมุนไพรที่สภาการแพทย์แผนไทยส่งไปให้คลินิกจิตอาสานั้นจะมี 3 ตัวด้วยกัน คือ ฟ้าทะลายโจร ยาห้าราก และยาจันทน์ลีลา ซึ่งแต่ละตัวที่ใช้ในการรักษาล้วนเป็นยาสมุนไพรที่มีมาตรฐานและใช้กันอย่างแพร่หลายในวงการแพทย์แผนไทยอยู่แล้ว โดย “ฟ้าทะทลายโจร” มีสรรพคุณในการยับยั้งเชื้อไวรัส ซึ่ง“ยาสารสกัดจากฟ้าทะลายโจร” และ “ยาจากผงฟ้าทะลายโจร” นั้นได้เข้าบัญชียาหลักยาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร ปี 2564 โดยให้ใช้กับผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีความรุนแรงน้อย ใช้บรรเทาอาการไข้หวัด แก้ไอและเจ็บคอ “ยาห้าราก” เป็นตำรับยาที่จัดอยู่ในกลุ่มยาแก้ไข้ ซึ่งกระทรวงสาธารณสุขประกาศใช้ในบัญชียาจากสมุนไพรที่มีการใช้ตามองค์ความรู้ดั้งเดิม ในบัญชียาหลักแห่งชาติ (1) ปี 2559 โดยตำรับยาประกอบด้วยรากของสมุนไพร 5 ชนิด ได้แก่ ชิงชี่ ย่านาง คนทา เท้ายายม่อม และมะเดื่อชุมพร มีสรรพคุณในการกระทุ้งไข้ ลดไข้ ต้านการอักเสบ และแก้ปวด “ยาจันทน์ลีลา” จัดอยู่ในกลุ่มยาแก้ไข้ที่กระทรวงสาธารณสุขประกาศใช้ในบัญชียาจากสมุนไพรที่มีการใช้ตามองค์ความรู้ดั้งเดิมในบัญชียาหลักแห่งชาติ (1) โดยตำรับยาประกอบด้วยสมุนไพรต่างๆ อาทิ แก่นจันทร์แดง แก่นจันทร์ขาวหรือจันทร์ชะมด รากปลาไหลเผือก บอระเพ็ด โกฐสอ โกฐเขมา โกฐจุฬาลัมพา ลูกกระดอม พิมเสน เป็นต้น มีสรรพคุณแก้ไข แก้ปวดหัว ตัวร้อน

 

นอกจากนั้น ยังมียาอีก 2 ตัวที่สภาการแพทย์แผนไทยกำลังเตรียมจะจัดหาให้คลินิกแพทย์จิตอาสาเพื่อใช้ในการดูแลผู้ป่วยโควิด ได้แก่ “ยาขาว” ซึ่งเป็นตำรับยาที่ใช้ในการแก้ไข และ “ยาแก้ไข้ตำรับขุนโสภิต” ซึ่งเป็นยาแก้ไข้ติดเชื้อทั้งที่แสดงอาการและไม่แสดงอาการ

“ที่เราต้องเข้ามาทำตรงนี้เพราะปัจจุบันผู้ป่วยโควิดบางส่วนไม่สามารถเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลได้เนื่องจากสถานที่หรือจำนวนเตียงไม่เพียงพอ เราเป็นแพทย์แผนไทยที่มียาสมุนซึ่งผ่านการวิจัยและรับรองมาแล้ว ซึ่งแพทย์แผนไทยก็มีสิทธิในการสั่งจ่ายยา จึงคิดว่าน่าจะเข้ามาช่วยดูตรงนี้ ซึ่งการดูแลผู้ป่วยของเราไม่ได้เข้าไปก้าวก่ายการทำงานหรือการรักษาของแพทย์แผนปัจจุบัน แต่เป็นส่วนเสริมในจุดที่สามารถช่วยเหลือได้ เราใช้คำว่ารักษาไข้ตามคำภีร์ตักศิลา โดยโครงการนี้เพิ่งเริ่มเปิดตัวเมื่อ 2 สัปดาห์ที่ผ่านมา ซึ่งได้มีการจ่ายยาให้ผู้ป่วยไปบ้างแล้ว ยาที่ใช้มาจากการผลิตของโรงงานที่ได้มาตรฐาน โดยทุนทรัพย์ของสภาแพทย์แผนไทยและเงินบริจาคของผู้ที่ต้องการช่วยเหลือผู้ป่วยโควิด” อุปนายกสมาคมการแพทย์แผนไทย กล่าว

สำหรับผู้ป่วยที่ต้องการขอคำปรึกษาหรือรับยาจากโครงการนี้สามารถติดต่อไปยังสภาแพทย์แผนไทยในแต่ละภูมิภาค (ดูรายละเอียดจากข้อมูลกราฟฟิค) หรือเข้าไปสอบถามที่เพจ facebook “สภาการแพทย์แผนไทย” โทร. 02-5801157

ด้าน กรมการแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข ก็เร่งขับเคลื่อนการใช้ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทยเพื่อสู้กับโควิด-19 เช่นกัน โดย แพทย์หญิงอัมพร เบญจพลพิทักษ์ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เปิดเผยว่า นอกจากจะประสานกับองค์กรแพทย์แผนไทยทั่วประเทศในการดำเนินโครงการต่างๆแล้ว ที่ผ่านมากรมแพทย์แผนไทยได้ส่งเจ้าหน้าเข้าไปประจำโรงพยาบาลสนามในพื้นที่ต่างๆทั่วประเทศ เพื่อให้คำปรึกษาและจ่ายยาสมุนไพรฟ้าทะลายโจรแก่ผู้ป่วยโควิด โดยเฉพาะพื้นที่ซึ่งใกล้กับโรงพยาบาลที่มีแพทย์แผนไทย ก็จะมีการส่งทีมแพทย์แผนไทยลงไปประจำโรงพยาบาลสนามในจังหวัดหรือพื้นที่นั้นๆ อาทิ โรงพยาบาลบุศราคัม จ.นนท์บุรี โรงพยาบาลสนามที่ภูเก็ต อุดรธานี สกลนคร นครพนม ระนอง ซึ่งจากการเก็บข้อมูลเปรียบเทียบระหว่างผู้ป่วยที่ใช้ฟ้าทะลายโจรกับไม่ได้ใช้ฟ้าทะลายโจรพบว่าผู้ที่ใช้ฟ้าทะลายดจรมีผลการรักษาที่ดีกว่า นอกจากนั้นกรมการแพทย์แผนไทยยังได้ส่งยาสมุนไพรฟ้าทะลายโจรไปยังเรือนจำต่างๆ ซึ่งแต่ละเรือนจำที่ส่งยาฟ้าทะลายโจรไปให้ปรากฎว่าผลการรักษานักโทษที่ติดโดวิดออกมาดีมาก

“โดยเฉพาะเรือนจำบางขวาง จ.นนทบุรี ซึ่งมีผู้ป่วยและกลุ่มเสี่ยงนับพันคน ได้ใช้ฟ้าทะลายโจรเต็มรูปแบบ มีทีมแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือกเข้าไปกำกับ สนับสนุน และเก็บข้อมูล ซึ่งพบว่าผลรักษาดีมาก สามารถช่วยป้องกันการเป็นปอดบวมได้เป็นอย่างดี อัตราการเกิดปอดบวมต่ำมาก ขณะที่การใช้ยาฟ้าทะลายโจรรักษาผู้ป่วยในเรือนจำเชียงใหม่ก็ได้ผลดีเช่นกัน โดยมีนักโทษที่เป็นผู้ป่วยหนักซึ่งต้องส่งตัวไปรักษาที่โรงพยาบาลเพียง 6 รายเท่านั้น” อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยฯ ระบุ

นอกจากนั้น กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกยังได้เปิดตัว Line OA : “Fah First AID” ซึ่งเป็นไลน์ที่ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการใช้สมุนไพรฟ้าทะลายโจรสู้ภัย “โควิด-19” เพื่อเป็นการให้ความรู้แก่ประชาชนและเพิ่มช่องทางเข้าถึงสมุนไพรฟ้าทะลายโจรอีกช่องทางหนึ่ง