"วันมหิดล" 24 กันยายน รำลึกพระบิดาแห่งการแพทย์ และสาธารณสุขไทย | คมชัดลึก

 

 

วันมหิดล 24 ก.ย. ของทุกปีเป็นวันมหิดล วันคล้ายวันสวรรคตของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก (สมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์) พระผู้ได้รับการถวายพระสมัญญาภิไธยจากแพทย์และประชาชนทั่วไปว่า "พระบิดาแห่งการแพทย์แผนปัจจุบันและการสาธารณสุขของไทย" ทรงเป็นพระบิดาของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ซึ่ง คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ประกาศให้วัน ที่ 24 กันยายน ของทุกปีเป็น "วันมหิดล" ตั้งแต่ปี พ.ศ.2494 เป็นต้นมา

 

 

สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก

• ทรงพระราชสมภพ เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2434
• เสด็จสวรรคต เมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ.2472
• พระชนมายุ 38 พรรษา
• ทรงเป็นต้นราชสกุล มหิดล ณ อยุธยา

 

 

เมื่อครั้งยังดำรงพระชนม์ชีพอยู่นั้น ได้ทรงประกอบพระราชกรณียกิจเป็นประโยชน์แก่ประเทศชาติและประชาชนชาวไทยอย่างไพศาล โดยเฉพาะในด้านการแพทย์และการสาธารณสุขทรงอุทิศกำลังพระวรกายและพระหฤทัย ตลอดจนทรัพย์สินส่วนพระองค์เพื่อการแพทย์ไทยอย่างมากมาย บรรดาผู้ที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณได้พร้อมใจกันถวายพระราชสมัญญาว่า "พระบิดาแห่งการแพทย์ไทย"

 

 

พิธีวันมหิดล

เริ่มโดยสโมสรนักศึกษาแพทย์ศิริราช ภายหลังจากที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จฯ ทรงเปิด พระบรมรูปสมเด็จพระราชบิดา เมื่อวันที่ 27 เม.ย. 2493 แล้ว ในวันที่ 24 ก.ย. ปีเดียวกัน สโมสรนักศึกษาแพทย์ศิริราช และนักศึกษาพยาบาล โดยการนำของ บุญเริ่ม สิงหเนตร นายกสโมสรนักศึกษาแพทย์ และ ชายัญ ปรักกะมะกุล หัวหน้านักศึกษาพยาบาล นำนักศึกษาแพทย์และนักศึกษาพยาบาลตั้งแถวตามถนนจักรพงษ์ หน้าพระบรมรูปสมเด็จพระราชบิดา

 

จากนั้นหัวหน้านักศึกษาวางพวงมาลาแล้วผู้แทนนักศึกษาอ่านฉันท์ ทูลกระหม่อมสดุดีอศิรวาท ซึ่งประพันธ์โดย ภูเก็ต วาจานนท์ หลังจากนั้น ศ.นพ.สุด แสงวิเชียร และ ศ.นพ.เติม บุนนาค วางพวงมาลาของคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

 

ในเวลาต่อมาก็มีงานอื่นๆ ประกอบอีก เช่น ระยะแรกมีการออกรายการสดุดีสมเด็จพระบรมราชชนกทางวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย โดยนักศึกษาแพทย์และแพทยสมาคมแห่งประเทศไทย มีการทำงานโยธาในวันมหิดล ต่อมาเมื่อมีโทรทัศน์ ก็เริ่มจัดรายการ โทรทัศน์วันมหิดล และมีการจำหน่ายธง วันมหิดล เพื่อหารายได้ช่วยเหลือผู้ป่วยยากไร้ของโรงพยาบาลศิริราช

 

 

ธงวันมหิดล

ปี 2503 ศ.นพ.กษาณ จาติกวนิช ผู้อำนวยการโรงพยาบาลศิริราช ได้เสนอให้ศิริราชมีการจัดหน่ายธง "วันมหิดล" เพื่อให้ประชาชนทุกเศรษฐานะมีส่วนเกื้อกูลผู้ป่วยยากไร้ของ โรงพยาบาลศิริราช ในปีแรกมีการจำหน่ายธงขนาดกลาง ราคา 10 บาท และธงเล็กทำด้วยริบบิ้น ราคา 1 บาท นักศึกษาทุกหมู่เหล่าในวิทยาเขตศิริราช ได้ช่วยกันออกไปจำหน่าย ซึ่งรายได้ทั้งหมดนำไปจัดซื้ออุปกรณ์ การรักษาพยาบาลและเครื่องอำนวยความสุขแก่ผู้ป่วยยากไร้

 

ใน พ.ศ. 2520 การจำหน่ายธงได้ผลดีเกิดคาด ธงไม่พอสำหรับวันออกรับบริจาคครั้งใหญ่ กลุ่มอาสามหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งประกอบด้วย นักศึกษาจากทุกคณะ และทุกวิทยาเขต จึงอาสาทำธงมาจนถึงทุกวันนี้ ปัจจุบัน กิจกรรมการทำธงวันมหิดลเพื่อมอบแก่ผู้บริจาคช่วยผู้ป่วยมีประชาชนหลายหมู่เหล่ามาร่วมบริจาคตามศรัทธา นับเป็นการปลูกฝังนิสัยการเป็นผู้ให้และผู้เสียสละให้แก่นักศึกษา ทั้งยังเป็นกิจกรรมที่เสริมสร้างพลังสามัคคี และพลังกตัญญูกตเวทีในหมู่ประชากรไทยอีกด้วย

 

ธงวันมหิดล ปี 2567

ธงมหิดล จะถูกผลิตขึ้นโดยใช้สีของวันซึ่งตรงกับวันที่ 24 กันยายนของปีนั้นๆ และในปีนี้ ตรงกับวันอังคาร ธงมหิดล ของปีนี้จึงเป็นสีชมพู