ภัยร้ายใกล้ตัว เตือนกินผักสดต้องระวัง เสี่ยงพยาธิใบไม้ในตับ | คมชัดลึก

29 ส.ค. 2567 "หมอมนูญ" นพ.มนูญ ลีเชวงวงศ์ แพทย์ทางด้านโรคระบบทางเดินหายใจ โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก หมอมนูญ ลีเชวงวงศ์ FC เกี่ยวกับเคสผู้ป่วยที่มีฝีในตับจากพยาธิใบไม้ในตับ

โดยรายละเอียดระบุว่า ผู้ป่วยที่มีฝีในตับจากพยาธิใบไม้ในตับฟาสซิโอลา (Fascioliasis) หลังการรักษาด้วยยาไตรคลาเบนดาโซล (triclabendazole)

ผู้ป่วยชายอายุ 64 ปี เป็นคนในพื้นที่ภาคเหนือ มีโรคประจำตัวเป็นโรคเบาหวาน ความดัน ไขมันในเลือดสูง มาตรวจสุขภาพประจำปี เมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2567  ไม่มีไข้ ไม่ปวดท้อง ไม่คลื่นไส้ ไม่อาเจียน กินอาหารได้ปกติ น้ำหนักไม่ลด

การซักประวัติ : ผู้ป่วยกินพืชน้ำ เช่น สายบัว ผักบุ้ง ผักกระเฉด ผักแว่น ตะไคร่น้ำ กินสดๆ เป็นประจำโดยไม่ได้ปรุงให้สุกก่อน ตรวจร่างกาย ไม่มีไข้ ไม่เจ็บใต้ชายโครงข้างขวา ตับไม่โต  เจาะเลือดพบจำนวนเม็ดเลือดขาว 8,500 เซลล์ เป็นเซลล์ชนิด eosinophil สูงถึง 37% (ซึ่งเกินค่าปกติ โดยปกติไม่เกิน 5%) ค่าเอนไซม์ตับปกติ

ทำคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า MRI ของตับพบก้อนขนาด 2.8 × 2.4 × 2.1 ซม.และ 4.5 × 3.1 × 3.3 ซม.ในตับข้างขวา เมื่อเจาะชิ้นเนื้อตับ ส่งตรวจพยาธิวิทยา เข้าได้กับฝีในตับจากพยาธิใบไม้ในตับฟาสซิโอลา (Fascioliasis) ให้กินยาไตรคลาเบนดาโซล (triclabendazole) 2 เม็ดครึ่งพร้อมอาหาร 2 ครั้ง ห่างกัน 12 ชั่วโมง รวมทั้งหมด 5 เม็ด ไม่มีผลข้างเคียงหลังกินยา

ติดตามคนไข้ 6 เดือนหลังกินยาฆ่าพยาธิ วันที่ 19 สิงหาคม 2567  ไม่ปวดท้อง ไม่มีไข้ กินอาหารได้ เจาะเลือดพบจำนวนเม็ดเลือดขาว 5,620 เซลล์ เป็นเซลล์ชนิด eosinophil 8% (ลดลงเดิม 37%) ติดตามคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า MRI ของตับพบก้อนทั้ง 2 ก้อนในตับข้างขวาขนาดเล็กลงมาก

ยาหลักที่ใช้ในการรักษาพยาธิใบไม้ในตับฟาสซิโอลา (Fascioliasis) คือ ไตรคลาเบนดาโซล (triclabendazole) ยาตัวนี้เคยขึ้นทะเบียนในประเทศไทย แต่ปัจจุบันหาซื้อที่ไหนก็ไม่ได้ ผู้ป่วยรายนี้ได้ยาจากร้านขายยาในประเทศกัมพูชา ยานี้ผลิตในประเทศอินเดีย 1 กล่อง มี 4 เม็ด ราคา 300 บาท เสียเงินค่ายา 600 บาทเท่านั้น

ยานี้เป็นยาจำเป็นต้องมีในประเทศไทย ผมเชื่อว่ามีคนไทยจำนวนไม่น้อยป่วยด้วยโรคนี้ ไม่มีโอกาสเข้าถึงยาที่มีประสิทธิภาพ และยาราคาถูก ฝากองค์การเภสัชกรรมด้วยครับ แนะนำคนเหนือ และคนอีสานให้ปรุงพืชน้ำ เช่น สายบัว ผักบุ้ง ผักกระเฉด ผักแว่น ตะไคร่น้ำให้สุกก่อนรับประทาน ไม่ควรทานสดๆ เพราะพืชน้ำเป็นตัวนำพยาธิใบไม้ในตับเข้าร่างกาย