เปิดที่มา 'พายุ' ชื่อ เรียก มาจากไหน ชื่อพายุล่าสุด เป็นอะไร | คมชัดลึก

หลายครั้งที่เกิด "พายุ" หลายคนคงเคยสงสัยว่า ชื่อ พายุแต่ละลูก ที่กรมอุตุนิยมวิทยา มีประกาศออกมา มันมีชื่อ และมีที่มาที่ไปอย่างไร เพราะหลากหลาย และแตกต่างกัน บางชื่อก็เป็นชื่อภาษาต่างประเทศ บางชื่อก็มีความเป็นไทย บางชื่อก็มีความแปลก เช่น ชื่อพายุล่าสุด "พายุหมาอ๊อน" คมชัดลึก ได้รวบรวมความรู้ เพื่อมาไขข้อข้องใจ กับที่มาที่ไป ของการตั้งชื่อพายุแต่ละชนิดว่า มีหลักการอย่างไร แล้วใครไปคนตั้ง แล้วชื่อพายุล่าสุด จะมีชื่อว่าอะไร

 

การตั้งชื่อพายุแต่ละชนิด เดิมทีแล้วประเทศสหรัฐอเมริกาจะเป็นผู้ตั้งชื่อของพายุทั่วโลกมาโดยตลอด เพราะยังถือเป็นประเทศเดียว ที่ยังมีความพร้อมในด้านเทคโนโลยีทางดาวเทียม สภาพอากาศและการดูความเคลื่อนไหวของพายุแต่ละชนิด

 

 

ในอดีต การตั้งชื่อของพายุมักจะใช้ชื่อผู้หญิง เพื่อให้ฟังดูแล้วอ่อนโยน ซึ่งจะทำให้ดูมีความรุนแรงน้อยลง จนกระทั่งในปี พ.ศ.2543 ได้มีการเปิดโอกาสให้แต่ละประเทศเข้าเป็นสมาชิกของคณะกรรมการพายุไต้ฝุ่นขององค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (World Meteorological Organizations Typhoon Committee) เพื่อจัดระบบการตั้งชื่อพายุหมุนเขตร้อนในแถบนี้ใหม่ โดนให้แต่ละประเทศได้เสนอชื่อพายุคนละ 10 ชื่อ รวม 140 ชื่อ โดยกำหนดให้ใช้ภาษาท้องถิ่นในการตั้งชื่อพายุแต่ละลูก ซึ่งพายุลูกนั้น ความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางพายุต้อง "มากกว่า 34 น็อต หรือ 63 กม./ชม. ถึงจะมีชื่อเป็นตัวเอง" ซึ่งเกณฑ์การตั้งชื่อพายุแต่ละชนิดก็จะแตกต่างกันไป 

เกณฑ์การตั้งชื่อพายุแต่ละชนิด

 

• หากพายุนั้นมีความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางของพายุมากกว่า 63 กิโลเมตร/ชั่วโมง พายุลูกนั้นจะสามารถตั้งชื่อได้
• ชื่อของพายุจะถูกเรียกตามคอลัมน์แรกที่ตัวบนสุด และจะวนต่อไปเรื่อย ๆ จนถึงคอลัมน์สุดท้าย
• เมื่อเกิดพายุตัวต่อไปขึ้นและมีความเร็วลมใกล้เส้นที่กำหนด พายุลูกนั้นจะถูกใช้ชื่อถัดลงมาจากคอลัมน์ที่ 1
• เมื่อใช้จนหมดคอลัมน์แล้ว พายุลูกต่อไปที่เกิดขึ้นจะใช้ชื่อจากคอลัมน์ที่อยู่ถัดไป
• เมื่อใช้ครบทั้ง 5 คอลัมน์แล้วให้วนกลับมาใช้ที่คอลัมน์แรกอีกครั้ง

 

 

สำหรับประเทศไทย อยู่ในโซนมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกตอนบนและทะเลจีนใต้ ร่วมกับสมาชิกประเทศอื่น ๆ คือ กัมพูชา, จีน, เกาหลีเหนือ-ใต้, ฮ่องกง, ญี่ปุ่น, ลาว, มาเก๊า, มาเลเซีย ไมโครเนีย (รัฐอิสระอยู่บริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกเหนือหมู่เกาะอินโดนีเซีย) ฟิลิปปินส์, สหรัฐฯ และเวียดนาม รวม 14 ประเทศ ซึ่งจะแบ่งพายุเป็น 5 กลุ่ม กลุ่มละ 28 ชื่อ โดยจะเริ่มจากอักษรภาษาอังกฤษ เริ่มจากประเทศกัมพูชาเป็นประเทศแรก และปิดท้ายด้วยประเทศเวียดนามเป็นประเทศสุดท้าย โดยไทยเราอยู่อันดับที่ 12 เมื่อใช้หมด 1 กลุ่ม ก็จะขึ้นชื่อแรกในกลุ่มที่ 2 เรียงกันเรื่อยไปจนครบทุกกลุ่ม แล้วจึงกลับมาใช้ชื่อแรกของกลุ่มที่ 1 ใหม่อีกครั้ง

 

 

ทั้งนี้ ประเทศไทย กรมอุตุนิยมวิทยา ได้ตั้งคณะกรรมการเพื่อเป็นตัวแทนในการเสนอชื่อพายุภาษาไทย จนได้ชื่อตามลำดับ ได้แก่ พระพิรุณ, ทุเรียน, วิภา, รามสูร, เมขลา, มรกต, นิดา, ชบา, กุหลาบ และ ขนุน

 

รายชื่อพายุหมุนเขตร้อน ปี 2565​ 

 

• มาลากัส Malakas ตั้งโดยประเทศฟิลิปปินส์ ก่อตัว 8 เมษายน​
• เมกี Megi ตั้งโดยประเทศเกาหลีใต้ ก่อตัว 10 เมษายน​
• ชบา Chaba ตั้งโดยประเทศไทย ก่อตัว 29 มิถุนายน​]​
• อาเอเร Aere เป็นคำในภาษามาร์แชลล์ (ภาษาพื้นเมืองของหมู่เกาะมาร์แชลล์) ก่อตัว 30 มิถุนายน​
• ซงด่า sông Đà Songda ตั้งโดยประเทศเวียดนาม ก่อตัว 28 กรกฎาคม​
• ทราเซซ Trases ตั้งโดยประเทศกัมพูชา ก่อตัว 1 สิงหาคม​
• มู่หลาน Mulan ตั้งโดยประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน (ทาง WMO ไม่ประกาศ​เป็นดีเปรสชัน​)
• เมอารี Meari ตั้งโดยประเทศเกาหลีเหนือ ก่อตัว 8 สิงหาคม
• มาง่อน Ma-on ตั้งโดยฮ่องกง ก่อตัว 20 สิงหาคม
• โทะคาเงะ Tokage ตั้งโดยประเทศญี่ปุ่น ก่อตัว 21 สิงหาคม
• ฮินนามโน Hinnamnor ตั้งโดย สปป.ลาว 
• หมุ่ยฟ้า Muifa ตั้งโดยประเทศมาเก๊า 
• เมอร์บุก Merbok ตั้งโดยประเทศมาเลเซีย 
• นันมาดอล Namadol ตั้งโดยกลุ่มประเทศไมโครนีเซีย 
• ตาลัส Talas ตั้งโดยประเทศฟิลิปปินส์ 
• โนรู Noru ตั้งโดยประเทศ เกาหลีใต้ 
• กุหลาบ Kulab ตั้งโดยประเทศไทย
• โรคี Roke ตั้งโดยประเทศสหรัฐอเมริกา 
• เซินกา Sonca ตั้งโดยประเทศเวียดนาม 
• เนสาด Nesat ตั้งโดยประเทศกัมพูชา 
• ไห่ถาง Haitang ตั้งโดยประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน 
• นาลแก Nalgae ตั้งโดยประเทศเกาหลีเหนือ 
• บันยัน Banyan บันยัน ตั้งโดยประเทศฮ่องกง (สาธารณรัฐประชาชนจีน) 
• ยามาเนโกะ Yamaneko ตั้งโดยประเทศญี่ปุ่น 
• ป่าคา Pakhar ตั้งโดย สปป.ลาว 
• แซนวู Sanvu ตั้งโดยมาเก๊า 
• มาวาร์ Mawar ตั้งโดยประเทศมาเลเซีย 
• หมาอ๊อน เป็นชื่อพายุหมุนเขตร้อนในรายชื่อชุดที่ 5 ลำดับที่ 4 ของมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกฝั่งเหนือ ส่งโดยฮ่องกง

 

 

ที่มาข้อมูล : กรมอุตุนิยมวิทยา, วิกิพีเดีย