1 ก.ค. 2540 สหราชอาณาจักรคืนฮ่องกงให้จีน | คมชัดลึก

 

         

          วันนี้ม็อบที่ฮ่องกง เหมือนจะเงียบไป แต่เชื่อเถิดว่าความคุกรุ่นแห่งไฟนี้จะต้องหวนกลับมาอีก

 

          แม้ว่าโดยใจหลักแล้วม็อบนี้เป็นม็อบเรียกร้องประชาธิปไตย แต่หลายคนไม่เถียงว่า ม็อบนี้สะท้อนว่าคนฮ่องกงก็ไม่ค่อยอยากเอาด้วยกับจีนทุกเรื่อง

 

          แม้ว่าฮ่องกงจะกลับไปเป็นของจีนตั้งแต่วันนี้เมื่อ 22 ปีก่อน หรือวันที่ 1 กรกฎาคม 2540 โน่นก็ตาม

 

 

ต้นเหตุปัญหา

 

“ฮ่องกง” เดิมเป็นเพียงหมู่บ้านประมงเล็กๆ แห่งหนึ่ง ในเขตอำเภอซินอัน เมืองเซินเจิ้นภูมิประเทศเป็นเมืองท่าน้ำลึก เหมาะแก่การจอดเรือสินค้าขนาดใหญ่ จึงทำให้ฮ่องกงกลายเป็นเมืองท่าที่สำคัญของโลก

 

จนราวกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 ได้มีเรือของกองทัพเรือสหราชอาณาจักร แล่นผ่านน่านน้ำระหว่าง แหลมเกาลูนและเกาะแห่งหนึ่งที่ร่ำลือกันว่าเป็นที่หลบลมพายุของพวกโจรสลัด จึงเกิดความประทับใจกับความว่าเป็นท่าเรือหอม ที่ใช้ขนถ่ายไม้หอม

 

 

ที่สุดประเทศสหราชอาณาจักร ซึ่งปกครองโดยพระนางวิกตอเรีย กำลังต้องการอาณานิคมในแถบทะเลจีนใต้ เพื่อใช้เป็นที่จัดส่งสินค้า หรือฝิ่นพอดี และประจวบเหมาะพอดีกับที่ฝ่ายสหราชอาณาจักร และจีนกำลังมีปัญหาเรื่องการค้าฝิ่นในแถบกวางตุ้งของจีน จนทำให้เกิดสงครามฝิ่นครั้งที่ 1 ขึ้น ในปี ค.ศ. 1839

 

อังกฤษจึงเข้ายึดดินแดนแถบฮ่องกงเป็นของสหราชอาณาจักร ในวันที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2384 จนเมื่อจีนแพ้สงครามฝิ่น ปลายศตวรรษที่ 19 เกาะฮ่องกง และดินแดนตอนปลายคาบสมุทรเกาลูน จึงตกเป็นอาณานิคมในปี พ.ศ. 2385 และ พ.ศ. 2403 (ค.ศ. 1860) ตามลำดับ

 

แต่จีนและสหราชอาณาจักร ก็ยังกระทบกระทั่งกันเรื่องการค้าฝิ่นเรื่อยมา เกิดสงครามฝิ่นถึงสองครั้ง ซึ่งหลังสงครามฝิ่นครั้งที่สอง สหราชอาณาจักรได้บีบบังคับให้จีนทำสัญญาในปี พ.ศ. 2441‘เช่าซื้อ’ พื้นที่ทางตอนใต้ของลำน้ำเซินเจิ้น ซึ่งปัจจุบันเรียกว่า ‘เขตดินแดนใหม่’ (เขตนิวเทร์ริทอรีส์) รวมทั้งเกาะรอบข้าง ซึ่งมีอาณาบริเวณกว้างใหญ่กว่าเมื่อครั้งสหราชอาณาจักรเข้ายึดครองในสมัยสงครามฝิ่นเกือบสิบเท่า

 

ผู้สำเร็จราชการคนแรกที่มาประจำยังเกาะฮ่องกง ท่านลอร์ด Palmerston เคยขนานนามเกาะแห่งนี้ไว้ว่า “หินไร้ค่า” แต่สหราชอาณาจักรได้ช่วยวางรากฐานการศึกษา การปกครอง และผังเมืองให้ฮ่องกงเป็นอย่างดี เพียงชั่วพริบตาเดียว ฮ่องกงได้กลับกลายเป็นศูนย์กลางพาณิชย์และยังเป็นประตูเปิดสู่ประเทศจีน

 

สหราชอาณาจักรเช่าฮ่องกงทั้งหมด เป็นเวลา 99 ปี โดยกำหนดวันหมดสัญญาไว้วันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2540 โดยได้ทำพิธีส่งคืนเกาะฮ่องกง ให้แก่จีนเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2540 ไปเรียบร้อย

 

ก่อนนี้เคยมีการเจรจาระหว่างสหราชอาณาจักรโดย นางมาร์กาเร็ต แทตเชอร์ นายกรัฐมนตรีในขณะนั้น กับ เติ้งเสี่ยวผิง ผู้นำฝ่ายจีน เพื่อเจรจาขอเช่าเกาะฮ่องกงต่อ แต่ได้รับการปฏิเสธ

 

และในปีเดียวกันนั้น วันที่ 26 กันยายน ผู้นำทั้งสองจึงเปิดเจรจาอีกครั้งและลงนามในสัญญา โดยมีสาระสำคัญว่า สหราชอาณาจักรจะยอมส่งมอบคืนเกาะฮ่องกงให้กับจีน และจีนได้ให้สัญญาว่าจะยอมให้ฮ่องกง อยู่ในฐานะ “เขตปกครองตนเอง” ภายใน 50 ปี นั่นเอง

 

 

ปัจจุบันยังระอุ

 

ไส้ในที่คนศึกษาประวัติศาสตร์รู้ดี ว่าเกาะฮ่องกงเป็นอาณานิคมของอังกฤษมานานมากดังนั้นความเป็นคนในความดูแล และได้รับการพัฒนามาอย่างดี ตามที่เล่าไปข้างต้น

 

ดังนั้น ชาวฮ่องกงจึงเหมือนลูกเลี้ยงที่รักพ่อแม่บุญธรรมยิ่งกว่าพ่อแม่แท้ๆ มีบุคลิกพฤติกรรมที่ซึมซับมาจากผู้ดูแลใกล้ชิดมากกว่า 

 

และแม้ว่าโลกไม่ตอบรับการล่าอาณานิคมโบราณอีกต่อไป จึงมีการเจรจาระหว่างจีนกับอังกฤษว่าถึงเวลาแล้วที่อังกฤษจะต้องคืนฮ่องกงกลับจีน

 

และทั้งสองฝ่ายบรรลุข้อตกลงว่าอังกฤษจะคืนอธิปไตยฮ่องกงให้แก่จีนในปี 2540 ภายใต้หลักการ “1 ประเทศ 2 ระบอบ”  คือฮ่องกงจะยังคงพัฒนาภายใต้ระบอบทุนนิยมได้ต่อไป โดยมีสิทธิอิสระในการปกครองตนเองอีก 50 ปี (ราวปี 2590 บวกลบ)

 

แต่จีนจะเข้าควบคุม2ด้าน คือ “การต่างประเทศ” และ “กลาโหม” ขณะที่ผู้ว่าฯ ฮ่องกง และสภาที่ปกครองฮ่องกง จะต้องมาจากการลงคะแนนเสียงของประชาชน

 

ฟังแล้วเหมือนจะดูดี เพราะคนฮ่องกงเองก็ไม่ได้จะเป็นจะตายกับการกลับคืนสู่จีนในสถานะ “เขตปกครองพิเศษ” มากนัก ถ้าข้อตกลงยังดังเดิม และอีกตั้งหลายปีกว่าที่พวกเขาจะเป็นของจีนอย่างสมบูรณ์

 

เพียงแต่ในเชิงสังคม คนฮ่องกงทั้งแสดงออกและเก็บอาการ ส่วนใหญ่ไม่ค่อยชอบคนจีนเท่าไร ถามว่าทำไม ? พี่ไทยน่าจะเก็ต

 

ทุกอย่างมักมีกาดอกจันให้อ่านด้านล่างปรากฏว่าตลอดมา ในทางที่ไม่เป็นข่าวใหญ่โตจีนพยายามแหกกฎกับฝ่ายเมืองผู้ดีบ่อยๆโดยหาวิธีทำให้ฮ่องกงกลายเป็นจีนเต็มตัวในหลายรูปแบบ ผู้คนเก็บความคุกรุ่นในใจ

 

 

กระทั่งช่วงกันยายน 2557 เมื่อชาวโลกได้รู้ว่าฮ่องกงมี "ปฏิวัติร่ม” เพื่อต่อต้านที่ทางการจีนได้ผลักดัน “หลักการปฏิรูปการบริหารเกาะฮ่องกง” ที่พวกเขารู้สึกว่าถูกกระชากสิทธิเสียงไปจากมือง

 

จนกระทั่งการประท้วงปีนี้ ความยิ่งใหญ่มากมายมหาศาลกว่าที่คิด พวกเขากลับมาต่อต้านร่างกฎหมายส่งผู้ร้ายข้ามแดน ที่หากมีผลบังคับใช้จะส่งผลให้ฮ่องกงส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนไปให้ประเทศที่ไม่ได้ทำสนธิสัญญาส่งผู้ร้ายข้ามแดนระหว่างกันได้

 

บางคนบอกการประท้วงของ 5 ปีก่อน กับปีนี้เรื่องอาจเหมือนมาจากคนละแฟ้ม แต่ลอกเลยใจผักเดียวกัน คือ "ไม่ต้องการการครอบงำจากจีน !"

 

 

เรื่องเลยมาหยุดตรงที่ว่าฮ่องกงไม่อยากเป็นจีน อยากเป็นอังกฤษ หรือก็แค่อยากเป็นฮ่องกงไปแบบนี้แค่นั้น ต้องติดตามกันต่อไป เพราะจีนเองก็ไม่ยอมให้เหมือนกัน

 

นี่คือข้อต่อสำคัญที่หากปล่อยให้หลวมแล้ว จีนจะเจอปัญหาอื่นตามมาอีกมากจนอาจถึงขั้นพังทั้งยวง

 

****************//*****************