แวะ อบต.หาดเสี้ยว ชมกลิ่นอายโบราณ พิพิธภัณฑ์ผ้าทองคำ...อลังการงานผ้าซิ่น

 นอกจากโบราณสถานแห่งอาณาจักรสุโขทัยที่ทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ยิ่งแล้ว "งานประเพณีลอยกระทง-เผาเทียนเล่นไฟ" ก็มีความงดงามอลังการจนเป็นที่กล่าวขวัญไปทั่วโลกเช่นกัน

 พื้นที่อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย-ศรีสัชนาลัย ส่วนหนึ่งอยู่ในเขตรับผิดชอบของ องค์การบริหารส่วนตำบลหาดเสี้ยว (อบต.หาดเสี้ยว) อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย ซึ่งที่นี่ไม่ได้มีดีแค่อุทยานประวัติศาสตร์เท่านั้น หากแต่มี "ผ้าโบราณ" ที่มีฝีมือการถักทออันลือเลื่องอีกด้วย

 ผู้รวบรวมผ้าโบราณที่ได้รับการกล่าวขานเป็นตำนาน คือ ลุงสาธร โสรัจประสพสันติ เจ้าของพิพิธภัณฑ์ผ้าทองคำ และของโบราณ ในพื้นที่หมู่ 2 ต.หาดเสี้ยว

 โดยพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ได้เก็บรวบรวมเรื่องราวความเป็นมาของผ้าทอมือลายโบราณของชาวไทยพวน บ้านหาดเสี้ยว ไว้อย่างครบถ้วน ไม่ว่าจะเป็น จกเก้าลายบ้านหาดเสี้ยว, ผ้าที่ใช้ในพิธีบวชนาคด้วยขบวนช้าง, ผ้าที่ใช้ในพิธีแต่งงาน เป็นต้น

 ลายผ้าโบราณอันวิจิตรบรรจงเหล่านี้ล้วนเป็นเอกลักษณ์ผ้าทอมือของชาวไทยพวนบ้านหาดเสี้ยวที่สืบทอดต่อกันมานับร้อยๆ ปี

 ที่โดดเด่นที่สุด คือ "ผ้าซิ่นทองคำ(ซิ่นไหมคำ)" ที่มีอายุมากกว่าร้อยปี ซึ่งมาจากเมืองเชียงตุง โดยเจ้าของพิพิธภัณฑ์ได้มาไว้ในครอบครองเมื่อประมาณ 20 กว่าปีที่แล้ว

 ผ้าโบราณผืนนี้มีส่วนผสมของทองคำ 50 เปอร์เซ็นต์ และเงิน 40 กว่าเปอร์เซ็นต์ ทำให้สีทองดูจืดๆ คล้ายสีเงินมากกว่า ซึ่งนับเป็นผ้าที่มีคุณค่ามากที่สุดผืนหนึ่งในพิพิธภัณฑ์แห่งนี้

 ลุงสาธรมิได้นิยมชมชอบแต่การสะสมผ้าโบราณแต่เพียงอย่างเดียวเท่านั้น ในโอกาสพิเศษเช่นงาน "แต่งงานของลูกสาว" เมื่อกว่า 10 ปีที่แล้ว

 ยังได้สร้างสรรค์ตำนานอีกหน้าหนึ่งของงานทอ ด้วยผ้าซิ่นทองคำผืนใหม่ที่มีส่วนผสมของทองคำแท้ถึง 80 เปอร์เซ็นต์ ทั้งยังมีความประณีตงดงามตามแบบฉบับของราชวงศ์ฝ่ายเหนือทุกประการ

 แท่งทองคำหนักราวๆ 82 บาท หรือมีมูลค่าเฉพาะราคาทอง 3 แสน 8 หมื่นบาท (ตอนนั้นยังราคาบาทละ 4,600 บาท) ถูกตีแผ่ให้เป็นเส้นเล็กที่สุดเท่าที่จะทำได้ ไม่รวมกับค่าแรงงานฝีมืออีก 8 เดือน ซึ่งยากที่จะตีเป็นมูลค่าที่แท้จริงได้

 โดยเฉพาะ "คุณค่าทางจิตใจ" ที่ผู้เป็นพ่อตั้งใจออกแบบ และถักทอให้ลูกสาวได้สวมใส่ในโอกาสพิเศษสุดอย่างวันแต่งงาน

 นอกจากผ้าโบราณ และผ้าซิ่นทองคำสุดอลังการแล้ว พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ยังรวบรวมเอาของโบราณที่ทรงคุณค่ามากมาย เช่น บ้านเรือนชาวไทยพวนแบบยกสูงที่ใต้ชาน ซึ่งใช้เป็นแหล่งสาธิตการทอผ้าแบบดั้งเดิม

 โดยเฉพาะการทอ "ผ้าตีนจก" ลายโบราณที่ตกทอดจากรุ่นสู่รุ่นอันเป็นเอกลักษณ์ของบ้านหาดเสี้ยว ทั้งยังมีส่วนจัดแสดงวัตถุโบราณ เช่น ถ้วย ชาม ไห ตลอดจนอุปกรณ์ต่างๆ ที่ใช้ในการประกอบอาชีพของชาวบ้านที่นี่ที่มีคุณค่าอย่างมิอาจประเมินค่าได้

 พิพิธภัณฑ์ผ้าทองคำ และของโบราณบ้านหาดเสี้ยว จึงเป็นเหมือนพิพิธภัณฑ์ที่ยังมีชีวิตชีวาอย่างเต็มเปี่ยม เพราะไม่ได้เก็บแต่ของโบราณให้ไว้ศึกษาชื่นชมความสวยงามเท่านั้น หากแต่ยังสาธิตการทอผ้าโบราณที่ชนรุ่นหลังสามารถสืบสานตำนานได้อย่างไม่มีวันจบสิ้น

"กิตตินันท์ รอดสุพรรณ"
[email protected]