“มงคลสูงสุด”...

 สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชเจ้า สกลมหาสังฆปริณายก ได้แสดงพระธรรมเทศนาเรื่อง “มงคลสูงสุด” เอาไว้มีความว่าดังนี้ครับ

 สมัยหนึ่งขณะที่พระพุทธเจ้าประทับอยู่ในพระเชตวันมหาวิหาร กรุงสาวัตถี มีเทวดาตนหนึ่งได้ไปเข้าเฝ้ากราบทูลขอให้พระองค์ตรัสบอกเรื่องมงคลสูงสุดที่เทวดาและมนุษย์เป็นจำนวนมากอยากจะรู้

 พระพุทธองค์จึงตรัสบอกเป็นพระกถาแปลความได้ว่าดังนี้คือ

 1.ไม่คบคนพาล 2.คบบัณฑิต 3.บูชาคนที่ควรบูชา นี่เป็นมงคลสูงสุด
 4.อยู่ในประเทศที่สมควร 5.เป็นผู้ที่ได้ทำบุญไว้ในกาลก่อน 6.ตั้งตนไว้ชอบ นี่เป็นมงคลสูงสุด
 7.เป็นผู้ได้สดับตรับฟังมาก 8.รอบรู้ศิลปศาสตร์ 9.เป็นผู้มีระเบียบวินัยดี 10.กล่าววาจาสุภาษิต นี่เป็นมงคลสูงสุด
 11.เลี้ยงดูตอบแทนคุณบิดามารดา 12.เลี้ยงดูบุตรธิดา 13.สงเคราะห์ อนุเคราะห์ภรรยา (สามี) 14.ทำการงานไม่ให้คั่งค้าง นี่เป็นมงคลสูงสุด
 15.ให้ทาน 16.ประพฤติธรรม 17.สงเคราะห์ อนุเคราะห์หมู่ญาติ 18.ทำการงานที่ไม่มีโทษ นี่เป็นมงคลสูงสุด
 19.งดเว้นทำชั่ว 20.สำรวมไม่ดื่มน้ำเมา 21.ไม่ประมาทประพฤติธรรมทั้งหลาย นี่เป็นมงคลสูงสุด
 22.รู้จักเคารพนบไหว้ 23.รู้จักอ่อนน้อมถ่อมตน 24.มีความสันโดษ 25.เป็นผู้กตัญญู 26.ฟังธรรมตามกาล นี่เป็นมงคลสูงสุด
 27.มีความอดทน 28.เป็นผู้ว่าง่ายสอนง่าย 29.ได้พบสมณะ 30.สนทนาธรรมตามกาล นี่เป็นมงคลสูงสุด
 31.มีความเพียร 32.ประพฤติพรหมจรรย์ 33.รู้แจ้งเห็นจริงอริยสัจ 34.ทำนิพพานให้แจ้ง นี่เป็นมงคลสูงสุด
 35.เมื่อโลกธรรมถูกต้อง มีจิตไม่หวั่นไหว 36.มีจิตไม่เศร้าโศก 37.มีจิตผ่องใส 38.มีจิตเกษม นี่เป็นมงคลสูงสุด

 ทวยเทพและมวลมนุษย์ประพฤติแต่สิ่งเป็นมงคลตามที่กล่าวมาแล้วนี้ จักเป็นผู้ไม่พ่ายแพ้แก่ข้าศึกทุกหมู่เหล่า ได้รับความสวัสดีในที่ทุกสถาน นี่เป็นมงคลสูงสุดของเทวดาและมนุษย์เหล่านั้น...

 จะเห็นว่ามงคลสูงสุด 38 ประการนี้ ไม่มีเกี่ยวกับวัตถุโชคลางอันใดเลย เป็นมงคลทางธรรมที่ต้องทำต้องปฏิบัติให้ได้จริงจึงจะเป็นผล เกิดเป็นมงคล คือนำแต่ความสุข ความเจริญมาให้

 อนึ่ง ในทางกลับกัน ในหนังสือ “คำวัด” ของพระธรรมกิตติวงศ์ ได้กล่าวถึงคำว่า “มงคลตื่นข่าว” อันหมายถึงการเชื่อถือตามข่าวลือ ข่าวเล่าเหลือเชื่อที่บอกกันต่อๆ มาด้วยความเข้าใจผิดคิดว่าเป็นมงคลนั้น ก็มีอย่างเช่นเรื่องโชคลาง เชื่อเรื่องเคราะห์ดี เคราะห์ร้าย ดวงดี ดวงเสีย เชื่อความศักดิ์สิทธิ์ของเครื่องรางของขลัง หรือว่าอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์จากวัตถุต่างๆ เหล่านี้ เป็นต้น

 ความเชื่อเหล่านี้ท่านบอกว่า นอกจากจะบอกถึงความงมงายไร้สาระไม่เป็นประโยชน์แล้ว ก็ยังนับว่าเป็นความวิบัติอย่างหนึ่งของผู้ที่เป็นพุทธศาสนิกชนด้วย