ท้องถิ่นพาเที่ยว-เที่ยว"ดอยหลวง-วัดถ้ำเชียงดาว"เมืองโบราณกลางอ้อมกอดขุนเขา

แต่แท้จริงแล้วแหล่งท่องเที่ยวบน "ดอยหลวงเชียงดาว" อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ ก็มีความสวยงามไม่แพ้ใคร แถมยังมีทัศนียภาพที่แปลกตากว่ายอดดอยทั้ง 2 แห่งข้างต้น และเหมาะกับนักท่องเที่ยวผู้นิยมเดินป่าไกลๆ โดยไม่มีคาราวานรถขับเคลื่อนสี่ล้อให้รำคาญหูด้วย

นอกจากนี้ แหล่งท่องเที่ยวละแวกใกล้เคียงดอยหลวงเชียงดาวก็มีความสวยงาม และแฝงด้วยคุณค่าทางประวัติศาสตร์มากมาย เช่น วัดถ้ำเชียงดาว โป่งน้ำร้อนบ้านยางปู่โต๊ะ ฝายวังไฮ เป็นต้น

ส่วนพื้นที่ ต.เชียงดาว ใน อ.เชียงดาว ก็มีการขุดพบซากกำแพงเมืองโบราณ คูเมือง และซากเจดีย์ที่ทำด้วยศิลาแลง ทั้งยังพบซากวัดร้างมากมาย เช่น วัดใจ (ชัยดงเทวี) วัดป่าแดง วัดทุ่งละคร และยังเคยมีผู้ขุดพบพระพุทธรูปโบราณกลางทุ่งนาบ้านดงเป็นจำนวนมาก

จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ นักโบราณคดีจึงเชื่อว่า เมืองโบราณใน ต.เชียงดาว สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าเม็งรายมหาราช แต่ไม่ปรากฏหลักฐานว่าเหตุใดเมืองโบราณแห่งนี้จึงถูกปล่อยทิ้งรกร้างไปเฉยๆ

ตำนานเรื่องนี้ นิวัต จำปี นายกองค์การบริหารส่วนตำบลเชียงดาว ขยายความให้ครอบคลุมยิ่งขึ้นว่า เมื่อปี พ.ศ.2327 มีกลุ่มชนเผ่าอพยพจากแคว้นสิบสองปันนาเดินทางเข้ามาตั้งบ้านเรือน และสร้างบ้านแปลงเมืองในพื้นที่ดอยสูงแห่งนี้

เดิมสันนิษฐานกันว่า หมู่บ้านแห่งนี้ มีชื่อ "บ้านเปียงดาว" ตามชื่อดอยหลวงสูงเปียงดาว (เพียงดาว) ต่อมา เรียกเพี้ยนเป็น "เชียงดาว" ดอยหลวงเชียงดาวเป็นภูเขาหินปูนรูปกรวยคว่ำ สูง 2,195 เมตรจากน้ำทะเล ซึ่งสูงเป็นอันดับ 3 รองจากดอยอินทนนท์ และดอยผ้าห่มปก

นักท่องเที่ยวที่สามารถฝ่าฟันไปถึงยอดดอยได้ จะมองเห็นทัศนียภาพที่งดงามรอบด้าน ทั้งทะเลหมอกด้าน อ.เชียงดาว ดอยสามพี่น้อง เทือกดอยเชียงดาว ตลอดจนยอดดอยอินทนนท์ที่มองเห็นอยู่ลิบๆ อีกฟากขอบฟ้า

ไม่เพียงเท่านั้น...จากการสำรวจยังพบว่า บนดอยหลวงเชียงดาวมีพันธุ์ไม้กว่า 1,722 ชนิด 173 วงศ์ ทั้งยังเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าไม่ต่ำกว่า 340 ชนิด จึงนับว่าเป็นป่าที่มีความอุดมสมบูรณ์มากแห่งหนึ่งในประเทศไทย

สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าแวะอีกแห่งของ ต.เชียงดาว คือ "วัดถ้ำเชียงดาว" ซึ่งว่ากันว่า ถ้าใครมาเชียงดาว แต่ไม่ได้มาแวะไหว้พระที่วัดถ้ำเชียงดาวถือว่ายังมาไม่ถึงเชียงดาวอย่างแท้จริง

วัดถ้ำเชียงดาวตั้งอยู่ในพื้นที่หมู่ 5 ต.เชียงดาว ภายในมีถ้ำเล็กหลายถ้ำ ทั้งยังมีหินงอก หินย้อย และพระพุทธรูปโบราณที่สวยงาม ภายในถ้ำจะมีทางเดินเป็นระยะทางกว่า 400 เมตร เหมาะสำหรับผู้ที่นิยมการท่องเที่ยวแบบผจญภัย และใฝ่ธรรมะไปในตัว

ส่วนนักท่องเที่ยวที่นิยมการล่องแพก็สามารถมาชมความงดงามของขุนเขา และสายน้ำ ที่ "ฝายวังไฮ" ซึ่งเป็นฝายเก็บน้ำภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่สืบสานองค์ความรู้ในการจัดการน้ำแบบชาวล้านนามานานนับร้อยๆ ปี

ฝายแห่งนี้เป็นฝายไม้เก่าแก่ มีการจัดสรรน้ำหล่อเลี้ยงชาวบ้านใน 3 หมู่บ้าน คือ บ้านม่วงฆ้อง บ้านดง และบ้านมุ่งหลุก ซึ่งส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำให้ชาวบ้านที่นี่มีน้ำใช้สำหรับทำการเกษตรได้ตลอดทั้งปี

ขณะที่แหล่งท่องเที่ยวอื่นๆ ก็น่าสนใจ เช่น "วังมัจฉา" หน้าวัดอินทาราม "โป่งน้ำร้อน" บ้านยางปู่โต๊ะ ซึ่งเป็นโป่งน้ำร้อนธรรมชาติที่ไม่ได้ก่อสร้างอาคารต่างๆ เพิ่มเติม และ "ปางช้างแม่จร" ในพื้นที่หมู่ 11 เป็นต้น

ย่างเข้าหน้าร้อนเช่นนี้ แม้หมอกจะไม่สวย อากาศจะไม่หนาวเย็นเท่าหน้าหนาว แต่อากาศก็ยังเย็นสบาย เหมาะจะใช้เวลาพักร้อน หรือว่างจากภารกิจใดๆ ไปท่องไพร ล่องแพ และไหว้พระเป็นสิริมงคลชีวิต ที่เมืองเชียงดาว เมืองในหุบเขา และเมืองในฝันของใครหลายๆ คน

วรัทยา ไชยลังกา