พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเมืองลอง

 

                           ครั้งแรกที่ได้ยินคำเชิญชวนของเจ้าของพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ ให้นึกสงสัยว่าเขาเป็นใคร ทำไมถึงมาทำพิพิธภัณฑ์?  แล้วต้องได้รับอนุญาตจึงจะเข้าไปได้หรือ?? 

 

                           จนเมื่อเดินทางไปถึงสถานที่นั่นล่ะ จึงถึงบางอ้อ ก็เพราะพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเมืองลองอยู่ในอาณาบริเวณบ้านส่วนตัวนั่นเอง โดยเจ้าของคนปัจจุบัน ก็คือ ณรงค์ชัย ประเสริฐศักดิ์ เป็นคหบดีในเมืองลองนี่เอง  มิน่าล่ะ  

 

                           เมืองลอง ที่ว่านี้ ก็คือ อ.ลอง ใน จ.แพร่ เป็นเมืองเล็กๆ ที่น่ารัก ยังคงไว้ซึ่งความสงบ สวยงาม นอกจากเมืองนี้จะเป็นที่มาของตำนาน แพร่แห่ระเบิด ซึ่งเขียนไว้ใน "คอลัมน์ชวนเที่ยว" นสพ.คม ชัด ลึก ฉบับวันอาทิตย์ที่ 12 เมษายน 2558 แล้ว ยังมีเรื่องราวดีๆ อีกหลายอย่างที่น่าสนใจ 

 

                           เมืองลอง แต่เดิมเป็นอำเภอหนึ่งของ จ.ลำปาง อยู่ห่างจากตัว จ.แพร่ ประมาณ 40 กิโลเมตร ตามตำนานเล่าขานว่า เป็นเมืองที่ตั้งมานานนับพันปี ก่อนสมัยพุทธกาล ส่วนที่เรียกเมืองลอง เพราะว่าพระนางจามเทวีได้หลงทางมาถึงบริเวณที่ตั้งเมืองจึงตรัสว่า "ลองขึ้นไปก่อนเถอะ" เหตุดังกล่าว จึงเรียกว่า เมืองลอง 

 

                           พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเมืองลอง ตั้งอยู่ตรงข้ามวัดศรีดอนคำ (วัดห้วยอ้อ) จากเดิมเคยเป็นโรงฉายหนัง "ประเสริฐศักดิ์ราม่า" ผ่านทางเข้า จะมีการจัดวางเครื่องมือการเกษตรไว้ให้เห็น จนถึงปลายทางเป็นช่องขายตั๋วหนัง จากนั้นจึงจะถึงตัวเรือนไม้ที่ทำเป็นพิพิธภัณฑ์ ซึ่งก็ประยุกต์มาจากโรงฉายหนังประเสริฐศักดิ์ราม่า ที่เลิกกิจการไปตั้งแต่ยุคที่มีวีซีดีเข้ามา

 

                          "หนึ่ง" สถาพร ชุ่มเชื้อ วิทยากรประจำพิพิธภัณฑ์พาชมอย่างละเอียด ตั้งแต่ด่านแรกที่เห็นเรือหงษ์สีทองสุกอร่าม ไปจนถึงข้าวของเครื่องใช้ที่ทำจากเงิน ทั้งพัด จาน ขันน้ำ สารพัดอย่าง ทำให้ได้ทราบว่า เครื่องเงินจะใช้วิธีดุนลายจากด้านใน นูนออกมาเป็นลวดลายสวยงามเมื่อมองจากด้านนอก ขณะที่เครื่องเงินทั่วไปจะแกะลายจากด้านนอก นอกจากนี้ยังมีชุดเครื่องแต่งกายของเจ้าบ่าวสมัยล้านนาที่อลังการงานสร้าง ปัญจรูปและสัตตภัณฑ์เชิงเทียนศิลปะล้านนา ตู้ขายทองสมัยก่อน ทั้งรุ่นแรก และรุ่นที่ 2 ปัจจุบัน นำมาใช้วางโชว์ธนบัตร และเงินเหรียญแต่ละรุ่น แต่ละมูลค่า ในสมัยต่างๆ แล้วยังมีเครื่องชั่งเงิน ชั่งทอง ตั๋วสัญญาสัมปทานไม้  จิปาถะ

 

                           จากของเก่า ของโบราณที่เห็นด้านหน้า แต่พอไกด์ของเราเปิดประตูด้านหลังของอาคารหลังนี้เท่านั้น คอผ้าก็แทบจะกรี๊ด เพราะมี ซิ่นตีนจก และ ผ้าทอ หลากหลายลวดลายให้ได้ชม สวยๆ ทั้งนั้น แล้วยังมี ผ้าโบราณ จากจังหวัดต่างๆ รวมถึงเครื่องแต่งกายของประเทศเพื่อนบ้านอาเซียนแต่ละประเทศให้ได้ชม รวมถึงชุดเก่ง คือชุดที่ชนะเลิศการประกวดชุดแต่งกายประจำชาติมิสทีนอินเตอร์เนชั่นแนล ปี 2004 และผ้าไหมยกดิ้นเงิน ดิ้นทอง ที่ได้รับรางวัลที่ 1 อีกด้วย 

 

                           ถัดจากห้องผ้า เป็นห้องตุง ที่มีหลายขนาดและรูปแบบไปจนถึงตุงประจำปีเกิด แล้วถึงจะเป็นห้องฉายหนังจำลอง ที่มีครบทั้งเครื่องฉายหนังและเก้าอี้ผู้ชม ออกจากห้องฉายหนังไปทางออกประตูด้านข้าง จะมีแถวจักรเย็บผ้า และโต๊ะตัดผมสมัยก่อนด้วย 

 

                           ด้วยความรักและชื่นชอบในงานศิลปะ และเครื่องเรือนโบราณ ที่นี่จึงเป็นที่เก็บทุกสิ่งทุกอย่างของครอบครัวประเสริฐศักดิ์มาจัดแสดงเพื่ออนุรักษ์ของเก่า ภูมิปัญญาแต่ดั้งเดิม แล้วยังเพื่อให้คนรุ่นหลังๆ ได้เรียนรู้ด้วย